۴ بند خاص برای حذف استقلال و پرسپولیس
اظهارات مهدی تاج، رئیس فدراسیون فوتبال، پس از پایان جلسه با اعضای فراکسیون ورزش مجلس شورای اسلامی مبنی بر تحویل گزارشی برای مجوز حرفه‌ای به مجلس و اعلام آنکه شاید برخی از باشگاه‌های مهم نتوانند مجوز حرفه‌ای را دریافت کنند، دوباره بحث پرچالش صدور یا عدم صدور مجوز حرفه‌ای AFC برای باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس را به صدر اخبار آورده است. در این تحلیل‌ها که در رسانه‌ها منشر شده است، از مواردی، چون بدهی انباشته، زیان مالی و ناترازی ترازنامه به‌عنوان موانع اصلی یاد شده و حتی هشدار داده شده که این دو باشگاه ممکن است از حضور در رقابت‌های آسیایی محروم شوند.
اما بررسی دقیق و مستند مقررات رسمی کنفدراسیون فوتبال آسیا نشان می‌دهد که بخشی از این نگرانی‌ها بر پایه برداشت‌های نادرست یا ناقص از مفاد مقررات AFC است. در ادامه، سه نکته کلیدی و مستند درباره این موضوع را مرور می‌کنیم.
۱. تفاوت بدهی معوق و بدهی انباشته
در گزارش‌ها آمده است که مجموع بدهی‌های استقلال و پرسپولیس به حدود دو هزار میلیارد تومان رسیده و این موضوع یکی از دلایل اصلی نگرانی برای عدم صدور مجوز حرفه‌ای است. اما این برداشت دقیق نیست.
بر اساس مواد F.۰۳ و F.۰۴ مقررات AFC، تنها بدهی‌های «معوق» (Overdue Payables) یعنی بدهی‌هایی که:
موعد پرداخت‌شان گذشته است (مثلاً تا ۳۱ دسامبر سال قبل)
و تا ۳۱ مارس بعد از آن نیز یا تسویه نشده‌اند، یا با طلبکار توافق نشده، و به طور کلی قطعی و لازم الاجرا باشند، مانع صدور مجوز حرفه‌ای می‌شوند.
اما بدهی انباشته به معنای مجموع بدهی‌های ثبت‌شده در صورت‌های مالی باشگاه است، شامل بدهی‌های بلندمدت، اقساطی یا دارای قرارداد پرداخت. این نوع بدهی‌ها تا زمانی که «معوق» نباشند، مانعی برای دریافت مجوز نیستند.
به بیان ساده‌تر، باشگاهی می‌تواند میلیارد‌ها تومان بدهی داشته باشد ولی تا زمانی که بدهی‌اش را به شکل رسمی مدیریت می‌کند و از تعهداتش عقب نیفتاده، AFC مانعی در مسیر صدور مجوز نمی‌بیند.
۲. تراز مالی منفی مانع نیست
در اخبار منتشر شده تراز مالی منفی نیز به عنوان مانع مجوز حرفه‌ای اشاره شده، اما:
در هیچ‌جای مقررات AFC الزام به تراز مثبت (Positive Balance Sheet) یا سودده بودن نیامده است.
ماده F.۰۶ صراحتاً اعلام می‌کند که اگر باشگاه دارای زیان انباشته باشد یا در مورد ادامه فعالیت آن تردید وجود داشته باشد (Going Concern)، فقط موظف است اطلاعات مالی آینده (Future Financial Information) ارائه دهد.
در این اطلاعات، باشگاه باید با بودجه‌بندی شفاف و منطقی نشان دهد که در فصل پیش رو می‌تواند به فعالیت مالی ادامه دهد؛ حتی اگر اکنون زیان‌ده باشد.
به زبان ساده‌تر برای‌ای اف سی تراز مالی مثبت ملاک نیست بلکه در صورت داشتن تراز مالی منفی، وضعیت باشگاه در صورت مالی نسبت به سال‌های گذشته بدتر نشده باشد و در غیر این صورت با ارائه گزارشات شفاف مالی و تعیین بودجه فصلی خود نشان دهند امکان ورشکستگی در سال آینده وجود ندارد.
۳. چه چیز‌هایی باعث رد مجوز استقلال و پرسپولیس می‌شود؟
طبق مقررات AFC، مواردی که اگر باشگاه‌های استقلال یا پرسپولیس آنها را ارائه ندهند یا ارائه ناقص یا غیرقابل قبول باشد، منجر به رد شدن مجوز حرفه‌ای می‌شود، شامل:
الف. بدهی معوق (Overdue Payables):
ارائه نکردن مستندات تسویه بدهی‌ها به بازیکنان، باشگاه‌های دیگر یا مالیات نداشتن توافق کتبی با طلبکار یا مدارک رسیدگی حقوقی معتبر
ب. صورت‌های مالی حسابرسی‌شده (Audited Financial Statements):
نداشتن صورت‌های مالی حسابرسی‌شده برای سال مالی منتهی به زمان ارائه آنان.
ناقص بودن ترازنامه، صورت سود و زیان، صورت جریان وجوه نقد یا یادداشت‌های توضیحی.
ج. اطلاعات مالی آینده (Future Financial Information):
در صورتی که باشگاه زیان انباشته دارد یا در گزارش حسابرس قید شده که ادامه فعالیت آن در خطر است، ندادن بودجه و پیش‌بینی مالی معتبر برای فصل آینده.
د. ساختار حقوقی شفاف:
نداشتن مدارک مالکیت و ساختار مدیریتی شفاف
مشخص نبودن طرف‌های تأثیرگذار (مالک، حامی مالی اصلی، نهاد بالادستی و...)
در نهایت آنچه امروز در رسانه‌ها درباره احتمال عدم کسب مجوز حرفه‌ای سرخابی‌ها مطرح می‌شود، اگرچه در ظاهر هشداردهنده است، اما در تحلیل حقوقی نیاز به دقت و تفکیک دارد. صدور یا عدم صدور مجوز حرفه‌ای نه با تیتر‌های پررنگ رسانه‌ای، بلکه با سند، مدارک و رعایت موازین مستند در مقررات AFC تعیین می‌شود.
باقی مسیر، به نحوه عملکرد شفاف، منظم و دقیق خود باشگاه‌ها بستگی دارد.
