تعطیلی نانوایی‌ها در کردستان!
طی چهار دهه اخیر واگذاری امتیاز نانوایی‌ها در کردستان سیطره یک طیف خاص و بر اساس سفارشات قومی و قبیله‌ای و تأیید و معرفی یک نهاد در استان بوده که اکنون با گذشت سال‌ها، شاهد تعطیلی‌های خودسرانه برخی نانوایی‌ها و اعتصاب خودخواهانه صاحبان نانوایی برای کسب منافع بیشتر مالی هستیم.
طی ۲ روز اخیر در استان شاهد تعطیلی خودسرانه نانوایی‌های مناطق مختلف استان به ویژه شهر سنندج به بهانه افزایش نرخ نان هستیم که مشکلات فراوانی را برای شهروندان به وجود آورده تا جایی که بسیاری از شهروندان نان در خانه ندارند و برخی از بیمارستان‌ها نیز برای صبحانه، به‌جای نان سیب داده‌اند. مشاهدات عینی خبرنگار حاکی از آن است جلوی سنگکی‌ها مردم پرشماری در صف تجمع کرده‌اند. این وضعیت در حالی‌ست که مسئولان استانی و شهرستانی تاکنون هیچ موضع‌گیری در خصوص این هرج و مرج اجتماعی نداشته و انگار از اوضاع نابسامان جامعه هیچ خبری ندارند!
قضیه باند و رانت در خبازی‌های کردستان یک قضیه ریشه‌ای بوده و از امتیاز‌های متعدد فامیلی برای راه‌اندازی خبازی‌ها تا تجمیع ده‌ها خبازی در یک محدوده کوچک و نبود خبازی در محلات متعدد و توزیع نامناسب نانوایی‌ها در نقاط مختلف شهر‌ها به ویژه سنندج، همگی نشان از سیاسی کاری و وجود رانت بزرگ در این عرصه بوده و حضور مدیران ضعیف مربوطه در این حوزه نیز بر مشکلات آن افزوده است.
در سنوات گذشته نیز اقدامات خودسرانه نانوایی‌ها در تعطیلی و ایجاد مشکلات برای شهروندان با عدم پیگیری مسئولان همراه شده و این افراد را آنچنان جری کرده است که در هر بازه زمانی و در هر فرصتی اقدام به تعطیلی خودسرانه نانوایی‌ها کرده و در لفافه این تعطیلی‌ها صد‌ها و شاید هزاران کیسه آرد یارانه‌ای و دولتی را با قیمت ده‌ها برابری در بازار آزاد و یا قاچاق به فروش برسانند، واقعیتی تلخ که معاون امور اقتصادی استاندار کردستان ۲۱ اردیبهشت ماه امسال در جلسه شورای آرد و نان بر این موضوع صحه گذاشت و اذعان کرد: از ۱۵۷۰۰ تن آرد مصرفی استان ۴ هزار تن آرد خارج از شبکه عرضه می‌شود!
عدم نظارت واقعی بر عملکرد نانوایی‌ها در سطح استان موجب شده که هر واحد خبازی در هر روزی که بخواهد تعطیل کند و سهمیه آرد یارانه‌ای خود را با قیمت چندین برابری به فروش برساند و امروز نیز برای دومین روز پیاپی دست به اعتصاب خودسرانه زده تا منافع خود را از سفره مردم چند برابر کنند. روز گذشته تعدادی از نانواداران در حالی جلوی استانداری کردستان به بهانه افزایش قیمت نان تجمع کرده بودند و با شعار و فریاد حرف‌های زشت و ناپسند می‌زدند که نه تنها اقدام برای گرانی نان بلکه حرکت به دور از شان و انسانیت آنان نیز، با واکنش شدید مردمی مواجه شد.
شمار زیادی از شهروندان در پرسشی که آیا راضی به افزایش نرخ نان هستند، مخالفت و نارضایتی شدید خود را اعلام کردند و به شدت از تعطیلی نانوایی‌ها و دردسر‌هایی که برای تهیه نان متقبل شده‌اند، ابراز گله‌مندی دارند.
جالب‌تر اینکه بیشتر واحد‌های خبازی در استان اکنون تنها با یک نفر نیرو کار می‌کنند و دستمزد چند نفره کارگران خبازی در سنوات گذشته برای آنها کاهش یافته و نه تنها هزینه‌های سربار واحد‌های خبازی کاهش پیدا کرده بلکه تکنولوژی نیز بر آسان شدن فعالیت‌های آنها افزوده است.
تعطیلی ۲ روزه خبازی‌ها در نقاط مختلف استان موجب بروز نارضایتی اجتماعی در استان شده و می‌تواند زنگ خطری برای مسئولان استان باشد چرا که همچون حوادث سال ۱۴۰۱ در این ۲ روز شاهد حضور افراد هوچی‌گر در نانوایی‌هایی بودیم که مشغول خدمت‌رسانی به مردم بودند و با تهدید و ارعاب سعی بر تعطیلی واحد‌های مسئولیت‌پذیر داشتند.
این بی‌قانونی ناشی از رانت گسترده موجود در خبازی‌های استان و مجوز‌های فامیلی گسترده است که از نظر پدافند غیرعامل نشان‌دهنده عدم کنترل دولت بر این عرصه و ضعف مدیریتی در این عرصه است.
اعتصاب خودسرانه نانوایی‌ها بوته آزمایشی برای مسئولان ارشد استانی و شهرستانی است که اگر به صورت ریشه‌ای با این معضل برخورد نکنند سر این فتنه در روزها، هفته‌ها و ماه‌های آینده از یک صنف دیگر بیرون خواهد زد.
