مرگ سالانه بیش از ۵۰ هزار نفر در کشور بر اثر مصرف دخانیات
بهزاد ولی‌زاده امروز پنجشنبه ۸ خرداد در همایش روز جهانی بدون دخانیات که در مشهد برگزار شد، اظهار کرد: امسال شعار ملی هفته بدون دخانیات" افشای تاکتیک‌های صنعت دخانیات برای جذابیت محصولات دخانی نیکوتین" اعلام شده و امیدوارم که این مهم فقط شعار نباشد و با همکاری همه دستگاه‌های مرتبط دانشگاه علوم پزشکی و نهاد‌های مرتبط در سطح کشور بتوانیم به این هدف بزرگ برسیم.
وی افزود: سال‌های گذشته قوانین جامع بین‌المللی برای مبارزه با دخانیات وضع شده که در کشور ما هم قوانینی وضع شد، اما در طول این سال‌ها با ترفند‌هایی که صنایع دخانی برای بدست آوردن مشتریان جدید و توسعه بازار دارند، شاید به صورت کامل اجرایی نبوده و بازدارندگی لازم را نداشته باشد؛ بنابراین در دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات این قانون را بازنگری کردیم، نسخه جدید آن آماده است و در همین زمینه همکاری با سازمان جهانی بهداشت داشتیم و برنامه راهبردی کاهش مصرف دخانیات را در کشور تا سال ۱۴۰۹ تدوین کردیم.
ولی‌زاده گفت: متاسفانه طبق آخرین مستنداتی که در جهان منتشر شده است، ۸ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر از مردم جهان جان خودشان را سالیانه به خاطر مصرف دخانیات از دست می‌دهند که از این بین، یک میلیون و ۳۰۰ نفر فقط افرادی هستند که در اثر مواجهه با دود دخانیات از دنیا می‌روند، یعنی افرادی که خودشان مصرف کننده نیستند، اما اینکه در مجاورت افراد مصرف کننده هستند، از طریق عوارض بیماری‌های ناشی از مصرف دخانیات دچار مرگ زود هنگام می‌شوند.
رئیس دبیرخانه ستاد کشوری مبارزه با دخانیات وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی تصریح کرد: در کشور ما هم طبق برآوردها، متاسفانه سالیانه ۵۰ هزار و ۵۰۰ نفر در کشور جان خود را از دست می‌دهند که آمار بسیار تکان دهنده است؛ حدود ۱۴ هزار میلیارد تومان فقط بار اقتصادی است که به حوزه سلامت برای درمان بیماری‌های مرتبط با دخانیات اختصاص و تحمیل می‌شود.
وی ادامه داد: این بار نزدیک ۳۶ هزار میلیارد تومان به سایر بخش‌های توسعه‌ای بابت مرگ زود هنگام افراد است، چرا که نیمی از افراد مصرف کننده دخانیات که به دلیل مرگ زود هنگام جان خود را از دست می‌دهند؛ اینها افرادی بوده که در دوره بهره‌وری قرار دارند و افرادی هستند که روی آنها سرمایه گذاری شده، بنابراین این مرگ زود هنگام و غیبت از کار و ناتوانی‌هایی که بیماری‌های ناشی از مصرف دخانیات ایجاد می‌کند، می‌تواند این بار اقتصادی را برای کشور به همراه داشته باشد.
ولی‌زاده تاکید کرد: بنابراین مبارزه با مصرف دخانیات نیاز به یک عزم ملی دارد، عزمی که بتواند هدف کاهش مصرف دخانیات را محقق کند؛ چرا سازمان جهانی بهداشت پرده‌برداری از ترفند‌های صنایع دخانی را هدف قرار داده است؟ این معنایش این است که صنایع دخانی به دنبال این هستند که به روش‌های مختلف جوانان و نوجوانان ما را جذب مصرف دخانیات کنند.
وی خاطرنشان کرد: سازمان جهانی بهداشت در سال‌ها پیش اسنادی را منتشر کرد که نشان داد صنایع دخانی چشم طمع به کشور‌های در حال توسعه از جمله جمهوری اسلامی ایران دارند، چون مصرف دخانیات در بین مردم ما خصوصا در بین بانوان پایین بود.
ولی‌زاده بیان کرد: بنا بر آخرین آماری که در بررسی عوامل خطر بیماری غیرواگیر در سال ۱۴۰۰ منتشر کردیم، ۱۴ درصد افراد بالای ۱۸ سال مصرف کننده انواع دخانیات هستند که حدود ۲۶ درصد مردان و چهار و نیم درصد زنان هستند، مقایسه این آمار با سال ۹۵ حاکی از افزایش ۳ درصدی در بین مردان و افزایش ۱۱ درصدی در بین زنان بالای ۱۸ است.
رئیس دبیرخانه ستاد کشوری مبارزه با دخانیات وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی اظهار کرد: آمار ۱۳ تا ۱۵ سال ما هم در سال ۹۵ منتشر شد و نشان داد که ۳.۴ درصد مصرف کننده سیگار و ۵.۸ درصد مصرف کننده قلیان هستند، اما نکاتی که امسال سازمان جهانی بهداشت در زمینه پرده‌برداری از ترفند‌های جذابیت مصرف دخانیات دارد چیست؟
وی افزود: یکی از این جذابیت‌ها عطر و طعم است، افزودن عطر و طعم باعث می‌شود مصرف‌کننده دخانیات احساس بدی نداشته و مصرف استمرار داشته باشد.
ولی‌زاده گفت: در سال ۹۳ کاربرد طعم و عطر را در محصولات دخانی ممنوع اعلام کردیم، اما گروهی که تولید کننده این محصولات بودند در دیوان عدالت اداری علیه وزارت بهداشت و ستاد کشوری شکایت کردند؛ یعنی از ستادی که برای سلامت مردم تصمیم گرفته شکایت کردند و ظرف دو هفته مصوبه متوقف و در حال حاضر به دنبال احیای آن هستیم.
وی عنوان کرد: سیگار الکترونیک یکی دیگر از مصادیق ایجاد جذابیت و از روش‌های صنایع برای جذب مصرف کننده است و با تولید آن در جهان باعث می‌شوند که افزایش مصرف داشته باشند، چون نیکوتین موجود در سیگار‌های الکترونیکی وابستگی ایجاد می‌کند و این محصولات به قدری جذاب هستند که باعث می‌شود نوجوان به راحتی اینها را خریداری و مصرف کند با این تصور که این محصولات ضرر کمتری دارند.
رئیس دبیرخانه ستاد کشوری مبارزه با دخانیات وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی با هشدار در زمینه محصولات دخانی نوپدید افزود: ما سال‌ها پیش ضرر و زیان این محصولات نوپدید را پیش‌بینی کردیم، اما الان این محصولات در بازار ما به صورت غیرقانونی وجود دارد، هر چقدر برخورد می‌کنیم و هرچقدر جمع آوری می‌شود، باز هم این محصولات در کشور وجود دارد.
ولی‌زاده گفت: نوجوان فکر می‌کند که با استفاده از این محصولات از محصولی با کیفیت، باکلاس و بی‌ضرر استفاده می‌کند، ببینید چه بلایی به سر ما آمده است، بنابراین باید برخورد جدی با توزیع‌کنندگان باشد و واحد صنفی عرضه کننده باید پروانه‌اش برای همیشه باطل شود.
وی هشدار داد: این محصولات نوظهور نسل ما را تهدید می‌کند و به خطر آن واقف شدیم و می‌دانیم که بحث سیگار‌های الکترونیکی می‌تواند باعث افزایش وابستگی به نیکوتین شده و افزایش مصرف را دامن بزند که در این زمینه در کشور اقدامات زیادی انجام شده ولی این اقدامات در حوزه وزارت بهداشت به تنهایی کافی نیستند و نیازمند همکاری بقیه سازمان‌ها هستیم.
رئیس دبیرخانه ستاد کشوری مبارزه با دخانیات وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی تاکید کرد: ما جلو هر بهانه‌ای که صنعت می‌خواهد برای افزایش مصرف دخانیات خصوصا در بین جوانان و بانوان دامن بزند را خواهیم گرفت از جمله در بخش رسانه‌ها و بخش نمایش خانگی که این صنایع از هنرپیشه‌ها که الگویی برای جوانان هستند سوءاستفاده کرده و این زحمات ما در حوزه سلامت را به باد می‌دهد که باید جلو آن گرفته شود
ولی‌زاده با انتقاد از قیمت پایین محصولات دخانی اظهار کرد: در بسیاری از کشور‌ها خرید یک پاکت سیگار معادل سه کیلو گوشت مصرفی است و این نشان می‌دهد که فرد مصرف‌کننده برای خرید محصولی که سلامتش را به خطر می‌اندازد حتما فکر می‌کند و همین علت کاهش مصرف در این کشور‌ها است.
