کاهش ۴۵ سانتی‌متری تراز آب دریاچه ارومیه
لاهیجان زاده معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست در نشست خبری گفت:حجم آب دریاچه ارومیه در سال گذشته حدود ۲.۸ میلیارد متر مکعب بوده است، در حالی که امسال این حجم به حدود ۱ میلیارد متر مکعب کاهش یافته که نشان‌دهنده کاهش ۱.۸ میلیارد متر مکعبی نسبت به سال قبل است.
وی افزود:با توجه به کاهش بارش‌ها و نزولات جوی در حوزه آبریز دریاچه ارومیه که به‌طور متوسط ۲۸ درصد کمتر از سال گذشته است، وضعیت دریاچه تا پایان پاییز و به‌ویژه ماه آبان، بسیار بحرانی خواهد بود.
کاهش روان‌آب‌ها به حداقل رسیده و این موضوع علاوه بر تهدید زیست بوم دریاچه، چالش‌هایی جدی در تأمین آب شرب منطقه ایجاد کرده است. سازمان‌های مسئول تأمین حقابه دریاچه را امسال بسیار کمتر از سال گذشته عنوان کرده‌اند و نگرانی‌ها درباره ادامه روند خشکی این دریاچه افزایش یافته است.
لاهیجان زاده در ادامه به وضعیت تالاب‌ها پرداخت و گفت: بر اساس مطالعات سال ۱۳۸۹، حدود یک میلیون و ۴۵۰ هزارهکتار از مساحت تالاب‌های ما یا تبدیل به کانون گردوغبار و یا مستعد غبارخیزی شده است که تالاب هامون و جازموریان بالاترین درصد تبدیل شدن به کانون‌های گرد و غبار را به خود اختصاص داده‌اند.
معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به تبدیل تالاب‌ها به کانون گرد و غبار، تأکید کرد اگر ۳۰ سال پیش از توسعه بی‌ضابطه کشاورزی و صنعت جلوگیری شده بود، امروز با بحران‌های زیست‌محیطی مواجه نبودیم. وی افزود، افت سفر‌های زیرزمینی و خشکی تالاب‌ها به هم وابسته‌اند و کاهش بارش‌ها و برداشت غیرمجاز آب از جمله عوامل اصلی مشکلات فعلی هستند.
در بازدید اخیر از تالاب پریشان مشخص شد که ۴۹۰ چاه غیرمجاز در حوضه آبریز وجود دارد که موجب خشکی تالاب و افت آبخوان‌ها شده است. معاون سازمان حفاظت محیط زیست از صدور سند مالکیت برای ۱۰ تالاب مهم کشور از جمله گاوخونی، پریشان و‌مند خبر داد تا از تعرض و تغییر کاربری این مناطق جلوگیری شود.
وی در خصوص آلودگی‌های ناشی از انفجار بندر شهید رجایی گفت: با تشکیل ستاد مدیریت بحران و اقدامات فوری، هیچ خسارت محیط زیستی قابل توجهی وارد نشده است و کنترل آلودگی‌ها به خوبی انجام شد. همچنین مطالعات جامع درباره آلودگی هوا و خشکی تالاب‌ها در دست انجام است.
در زمینه گونه‌های مهاجم، ورود تیلاپیا به تالاب شادگان از طریق مرز‌های طبیعی و پرورش در مزارع شیلات، باعث تهدید گونه‌های بومی شده است. سازمان محیط زیست با بهره‌گیری از روش‌های بیولوژیکی موفق به کنترل این گونه‌ها در برخی تالاب‌ها شده است.
معاون محیط زیست دریایی درباره تأثیر آب‌شیرین‌کن‌ها بر محیط زیست خلیج فارس و دریای عمان اعلام کرد: با تدوین استاندارد‌های دقیق تخلیه شورابه و محدود کردن احداث این تأسیسات، تلاش می‌شود اثرات زیست‌محیطی به حداقل برسد. حجم تولید آب شیرین کن‌ها در ایران نسبت به کشور‌های همسایه بسیار کمتر است.
وی همچنین از تصویب بودجه پمپاژ آب برای نجات خلیج گرگان و تالاب میانکاله خبر داد و تأکید کرد این دو زیست بوم حیاتی نیازمند مدیریت فوری و حفظ سطح آب مناسب برای جلوگیری از خشک شدن هستند.
معاون سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به شهادت محیط‌بانان هدایت‌الله دیده‌بان و یاسر مصدق، گفت: تربیت نیرو‌های متخصص و محیط‌بان حدود ۲۰ سال زمان می‌برد، اما متأسفانه شاهد از دست رفتن این نیرو‌های ارزشمند هستیم. در حال حاضر، حدود ۵۰ درصد از ردیف‌های استخدامی سازمان حفاظت محیط زیست خالی است که این موضوع باعث افزایش فشار کاری و تبعات حقوقی برای نیرو‌های موجود شده و نگهداری و جذب نیرو را دشوار کرده است.
وی با بیان اینکه کشور در حال حاضر با بحران محیط زیست رو‌به‌رو است، افزود: در شرایط بحران کرونا، دولت مجوز جذب ۲۰ هزار نیرو را صادر کرد و اخیراً نیز برای آموزش و پرورش اجازه استخدام ۷ هزار نیرو داده شده است.
معاون سازمان حفاظت محیط زیست تأکید کرد: در این شرایط انتظار می‌رود دولت لایحه‌ای ویژه برای استخدام ۵۰۰ نیروی متخصص محیط زیست و ۱۵۰۰ محیط‌بان به مجلس ارائه دهد و این لایحه تصویب شود. در غیر این صورت، اگر تا سال ۱۴۰۵ این موضوع تحقق نیابد، حفاظت از محیط زیست با مشکلات بسیار جدی‌تری مواجه خواهد شد.
