فصل فوتبالی ایران در حالی به پایان رسید که برای اولین بار در بیست و چهارمین دوره لیگ برتر و همچنین رقابتهای جام حذفی، در تعدادی زیادی از مسابقات از کمکداور ویدئویی یا همان VAR استفاده شد. در مسابقات این فصل برخلاف لیگ بیست و سوم که استفاده از این تکنولوژی محدود به چند بازی مهم مانند دربی بود، این بار در دیدار اکثر تیمها از این سیستم استفاده شد تا اشتباهات داوری دیگر بلای جان تیمها نباشد و آنها به دل خوش باشند که در صورت ندیدن داور وسط، کمک داور ویدئویی میتواند صحنه را برگرداند تا حقی از آنها ضایع نشود.
نوذر رود نیل، کارشناسی داوری و از پیشکسوتان داوری کشورمان در گفتوگو با ایرنا درباره ضعف و قوتهای استفاده از کمک داور ویدئویی در لیگ بیست و چهارم گفت: معتقدم سیستم کمک داور ویدئویی که در لیگ ایران استفاده میشود، VAR واقعی نیست و بیشتر یک اسباببازی است! در بازی فوتبال اروپا و به عنوان مثال در بازی فینال لیگ ملتها بین اسپانیا و فرانسه، بررسی یک صحنه با استفاده از کمک داور ویدئویی تنها ۲۰ ثانیه طول کشید، اما در لیگ ایران به عنوان نمونه در بازی فولاد و تراکتور که در هفتههای پایانی برگزار شد، نزدیک به ۲۰ دقیقه برای بازبینی یک صحنه بازی متوقف شد. این به آمادگی بازیکنان ضربه زد و بدن آنها سرد شد.
کارشناس داوری کشورمان در ادامه در پاسخ به این سوال که با توجه به استفاده از VAR، چند درصد داوریهای لیگ قابل قبول بود، اظهار داشت: قضاوت داوران تنها در ۳۵ درصد بازیها راضیکننده بود. معتقدم داور با توجه به اینکه گروهی از داوران در اتاق VAR هستند، ۵۰ درصد از اینکه اشتباهاش توسط وار اصلاح خواهد شد، خیالش راحت است و این سبب میشود که تمرکز صدرصدی در جریان مسابقات نداشته باشد و با تمام توانایی خودش قضاوت نکند. پشت گرم بودن به کمک داور ویدئویی حتی جلوی پیشرفت داور را هم میگیرد و سبب میشود دیگر او کمتر دنبال به روز شدن و تمرینهای سخت جهت حفظ آمادگی خودش برود.
رودنیل با اشاره به آخرین صحنهای فصل فوتبالی ایران که با وجود استفاده از کمک داور ویدئویی جنجال به پا کرد، گفت: در فینال جام حذفی دیگر همه اشاره کردند که بازیکن استقلال با توجه به خطای واضح در یک موقعیت مسلم گلزنی باید اخراج میشد، اما کمک داور ویدئویی با وجود بازبینی صحنه با چند دوربین، آن را خطا نگرفت. از چنین مواردی که VAR هم نتوانست تشخیص بدهد، فصل گذشته لیگ کم نداشت.
وی با بیان اینکه سیستم کمک داور ویدئویی که در ایران استفاده میشود، کامل نیست، افزود: چیزی که در ایران استفاده میشود، VAR نیست و زیرساخت استفاده کامل آن را نداریم. نمونه آن همین دوربینهای خط آفساید و خط دروازه هستند که چنین چیزی در ایران وجود ندارد و تصاویری هم که استفاده میشود، زحمت بچههای صداوسیما است. این در حالی است که یک سیستم کمک داور ویدئویی باید ۳۳ دوربین داشته باشد تا از همه زوایا بتواند به داور برای گرفتن تصمیم درست کمک کند.
رودنیل خاطرنشان کرد: علاوه بر این اتاق VAR نباید در داخل ورزشگاه باشد، این در حالی است که در ایران این زیرساخت را نداریم. علاوه بر این نمیشود داور اتاق VAR داور ملی باشد و داور وسط یک داور بینالمللی، باید این مسائل رعایت شود. همچنین داواران VAR فقط باید در طول یک دوره مسابقات تنها از اتاق VAR قضاوت کنند و حق سوت زدن در زمین بازی را ندارند. اینها بخشی از مسائلی است که در فوابل ایران رعایت نمیشود.
وی با بیان اینکه استفاده از سیستم ناقص کمک داور ویدئویی به جای اینکه حواشی را کم کند، دردسرساز شده است، ادامه داد: اگر میخواهیم از این سیستم استفاده کنیم، باید به صورت کامل باشد، به خصوص که در صورت اجرایی شدن قوانین جدید داوری مانند اینکه اگر تمام بدن در آفساید باشد باید سوت زده شود، با توجه به نداشتن دوربین خط آفساید با دردسر در آینده روبهرو خواهیم شد.
رودنیل با اشاره به قضاوت اخیر علیرضا فغانی در لیگ استرالیا، گفت: در آخرین بازی که فغانی قضاوت کرد، سیستم جدید کمک داور ویدئویی به صورت آزمایشی اجرا شد و در آن داور به تماشاگران و بازیکنان حاضر در ورزشگاه پس از بازبینی نتیجه را با بلندگو اعلام میکند و همچنین مربی هم میتواند تقاضای VAR بدهد. به همین خاطر معتقدم که باید از یک سیستم کامل ویدئویی در بازیهای لیگ استفاده کنیم که به داور کمک کند، نه اینکه دردسرساز شود و برق آن برود.
کارشناس داوری کشورمان با اشاره به اینکه داوران نباید خودشان را متکی به کمک داور ویدئویی بکنند، تصریح کرد: یک داور باید مجهز به بازیخوانی، آمادگی بدنی، جاگیری، تمرکز باشد تا در نهایت تصمیم درست را بگیرد، آن هم بدون اینکه حواسش به اتاق VAR باشد.
رودنیل درباره اینکه فدراسیون فوتبال برای استفاده بهتر از کمک داور ویدئویی در فصل آینده چه کاری باید انجام بدهد، گفت: همانطور که اشاره کردم باید از سیستم کامل و نه ناقص استفاده شود. اگر سال آینده با همین دستگاههای VAR ادامه بدهیم، معتقدم که باید منتظر یک فاجعه باشیم.