سکته قلبی خاموش؛ وقتی قلب بی‌صدا از کار می‌افتد
یک کارمند ۵۳ ساله، بدون درد قفسه سینه و فقط با علائمی مانند خستگی و تعریق شبانه به کلینیک قلب مراجعه کرد و در کمال ناباوری متوجه شد چند روز قبل یک سکته قلبی را پشت سر گذاشته است. این روایت واقعی، زنگ خطری جدی درباره عارضه‌ای مرگبار به نام سکته قلبی خاموش است.
دکتر رضا روان پارسا، فوق تخصص آنژیوپلاستی، با تشریح این پدیده خطرناک می‌گوید: «در سکته قلبی خاموش یا "Silent MI"، برخلاف تصور عموم، خبری از درد شدید و کوبنده قفسه سینه نیست. رگ قلب بیمار بسته می‌شود و بخشی از عضله قلب آسیب می‌بیند، در حالی که خود فرد متوجه این حمله قلبی نمی‌شود.»
علائم چنین حملاتی بسیار مبهم و فریبنده هستند. خستگی مفرط، تنگی نفس هنگام فعالیت، تعریق بی‌دلیل به‌ویژه در شب، حالت تهوع، بی‌قراری و حتی سوزش معده، نشانه‌هایی هستند که اغلب به استرس، مشکلات گوارشی یا افزایش سن نسبت داده شده و نادیده گرفته می‌شوند؛ غفلتی که گاهی به قیمت جان تمام می‌شود.
آمار‌های نگران‌کننده از حملات قلبی پنهان
بر اساس آمار‌های رسمی وزارت بهداشت، بیماری‌های قلبی و عروقی عامل یک‌سوم مرگ‌ومیر‌ها در ایران است و سالانه بیش از ۴۰ هزار نفر بر اثر سکته قلبی جان خود را از دست می‌دهند. نگران‌کننده‌تر آنکه تحقیقات نشان می‌دهد حدود ۴۰ درصد این بیماران، پیش از حمله قلبی از مشکل خود بی‌اطلاع بوده‌اند که این آمار، گواهی بر شیوع بالای سکته قلبی خاموش است.
چه کسانی بیشتر در معرض خطر هستند؟
دکتر روان پارسا تاکید می‌کند که خطر این عارضه در برخی گروه‌ها بیشتر است. افراد مبتلا به دیابت (به دلیل آسیب به اعصاب حسی)، زنان (که علائم متفاوتی را تجربه می‌کنند)، سالمندان، افراد دارای فشار خون یا چربی خون بالا، و کسانی که سبک زندگی پراسترس و کم‌تحرکی دارند یا سابقه خانوادگی بیماری قلبی در خانواده آنها وجود دارد، باید هوشیارتر باشند.
متاسفانه بسیاری از این بیماران با این تصور که "چون درد قفسه سینه ندارم، قلبم سالم است"، از چکاپ قلب غافل می‌شوند. این افراد معمولاً زمانی متوجه آسیب وارده به قلبشان می‌شوند که دچار علائم نارسایی قلبی شده‌اند یا در یک بررسی پزشکی تصادفی، شواهد یک سکته قدیمی در قلبشان کشف می‌شود.
راهکار‌های تشخیص زودهنگام؛ قلب همیشه فریاد نمی‌زند!
خوشبختانه راهکار‌های ساده و موثری برای شناسایی آسیب‌های ناشی از حملات خاموش قلبی وجود دارد. روش‌های تشخیصی مانند نوار قلب، اکوکاردیوگرافی و تست ورزش می‌توانند علائم پنهان آسیب به عضله قلب را آشکار کنند. در موارد پرخطرتر، انجام آنژیوگرافی تشخیصی می‌تواند از یک فاجعه جلوگیری کند.
این متخصص قلب در پایان هشدار داد: «به زمزمه‌های بدنتان گوش دهید. قلب همیشه فریاد نمی‌زند. اگر احساس می‌کنید حالتان خوب نیست، حتی اگر درد مشخصی ندارید، بررسی و چکاپ دوره‌ای قلب را برای پیشگیری از عواقب جبران‌ناپذیر یک سکته قلبی خاموش به تاخیر نیندازید.»
