غریب‌آبادی: ایران دیگر مانند گذشته با آژانس همکاری نخواهد داشت
«کاظم غریب‌آبادی» معاون حقوقی و بین الملل وزارت امور خارجه شامگاه جمعه ۲۴ خرداد با حضور در صدا و سیما در پاسخ به پرسشی درباره تداوم حملات رژیم صهیونیستی به ایران و پاسخ مشروع تهران به این تجاوزات گفت: تا مادامی که شورای امنیت تجاوز را متوقف نکند یا خود متجاوز به تجاوز و تهاجم خود پایان ندهد، اقدامات دفاع مشروع مطابق با حقوق بین‌الملل مجاز است. اقداماتی که رژیم متجاوز انجام می‌دهد، هیچ جایگاه قانونی ندارد و نمی‌تواند ادعا کند که در حال دفاع از خود است. این استدلال در جریان جنایات رژیم صهیونیستی در غزه نیز مطرح بوده است.
اسرائیل از دو دهه پیش ادعای دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را مطرح می‌کند
معاون وزیر خارجه با اشاره به اینکه هیچ‌یک از معاهدات بین‌المللی مربوط به خلع سلاح کشتار جمعی، که شامل سه نوع سلاح هسته‌ای، شیمیایی و میکروبی هستند، توسط این رژیم امضا نشده است، ادامه داد: این رژیم نه‌تنها عضو هیچ‌یک از این معاهدات نیست، بلکه هر سه نوع سلاح کشتار جمعی، به‌ویژه سلاح هسته‌ای، را در اختیار دارد. بیش از دو دهه است که این رژیم ادعا می‌کند ایران به دنبال دستیابی به سلاح هسته‌ای است و هر لحظه ممکن است آن را تولید کند. اما پس از ۲۵ سال، هنوز هیچ شواهدی از وجود چنین سلاحی در ایران ارائه نشده است. این ادعا‌ها صرفاً با هدف عوام‌فریبی و توجیه اقدامات تجاوزکارانه و غیرقانونی این رژیم مطرح می‌شوند تا افکار عمومی را منحرف کنند.
آیا موشک‌های ایران به آمریکا رسیده‌اند؟
غریب آبادی تاکید کرد: رژیمی که خود سلاح‌های کشتار جمعی در اختیار دارد و حتی تهدید به استفاده از آنها کرده است، نمی‌تواند ایران را متهم به پیگیری چنین سلاح‌هایی کند. ایران هیچ‌گاه آغازگر تجاوزی در منطقه نبوده و پس از انقلاب اسلامی نیز هیچ سابقه‌ای از تجاوزگری نداشته است. به‌عنوان مثال، در جنگ تحمیلی، رژیم صدام با حمایت همین کشور‌هایی که امروز ایران را متهم می‌کنند، به ایران حمله کرد. اکنون نیز ده‌ها پایگاه نظامی در اطراف ایران وجود دارد. با وجود فاصله چند هزار کیلومتری ایران از آمریکا، آیا موشک‌های ایران به آمریکا رسیده‌اند؟ آیا ایران تاکنون اقدام به پرتاب موشک یا عملیات ترور در خاک آمریکا کرده است؟ این پایگاه‌ها و ادعا‌ها صرفاً بخشی از پروژه عوام‌فریبی است. ایران هیچ‌گاه تهدیدی برای دیگران نبوده و نیست.
شورای امنیت و اعضای سازمان ملل وظیفه دارند اقدامات لازم را برای توقف تجاوز انجام دهند
معاون وزیر خارجه افزود: بسیاری از کشورها، به‌ویژه همسایگان ایران، تجاوز اخیر را به‌طور قاطع محکوم کرده‌اند. از روز گذشته که شاهد این تجاوز بودیم تا کنون، وزیر امور خارجه ایران، جناب آقای دکتر عباس عراقچی، تماس‌های تلفنی متعددی با همتایان خود و رؤسای سازمان‌های بین‌المللی نظیر دبیرکل سازمان ملل متحد و دبیرکل سازمان همکاری اسلامی برقرار کرده است. این تماس‌ها با هدف تشریح وضعیت کنونی و مطالبه اجرای وظایف این کشورها و سازمان‌ها بر اساس حقوق بین‌الملل و منشور سازمان ملل متحد صورت گرفته است. طبق منشور ملل متحد، تجاوز و تهاجم ممنوع بوده و نه‌تنها باید محکوم شود، بلکه شورای امنیت و اعضای سازمان ملل وظیفه دارند اقدامات لازم برای توقف آن را انجام دهند.
سفرای چند کشور اروپایی به وزارتخارجه احضار خواهند شد
غریب آبادی ادامه داد: تا غروب امروز، وزیر امور خارجه ایران با بیش از ۳۰ نفر از همتایان خود و رؤسای سازمان‌های بین‌المللی تماس داشته و این افراد مواضع خود را بیان کرده‌اند. حتی برخی کشور‌های اروپایی و نماینده اتحادیه اروپا نیز تأکید کرده‌اند که در شرایط کنونی، تنش و تجاوز باید متوقف شده و رویکرد‌های دیپلماتیک جایگزین آنها شود. البته دو یا سه کشور اروپایی مواضع مناسبی اتخاذ نکردند که ایران مراتب اعتراض خود را از طریق تماس‌های وزیر امور خارجه با همتایان این کشورها و همچنین احضار سفرای آنها در روز آینده ابلاغ خواهد کرد. این موضوع به‌دقت رصد می‌شود.
معاون حقوقی و بین‌المللی وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه ما در حوزه سازمان‌های بین‌المللی نیز اقدامات متعددی را از طریق وزارت خارجه پیگیری کرده‌ایم، توضیح داد: مثلاً بعد از تماس با دبیرکل سازمان ملل، شاهد صدور بیانیه محکومیت این اقدام تجاوز از سوی ایشان بودیم؛ همچنین دیروز بر اساس درخواست جمهوری اسلامی ایران و با حمایت برخی از اعضای شورای امنیت مانند روسیه و دیگران، نشست اضطراری شورای امنیت سازمان ملل نیز دیروز برگزار شد.
استفاده از ظرفیت آژانس بین المللی انرژی اتمی برای تحت فشار قرار دادن رژیم اسرائیل
غریب‌آبادی افزود: طیف وسیعی از اعضای شورای امنیت، اعم از اعضای غیر دائم و همچنین دو عضو دائم یعنی روسیه و چین، در این جلسه به تقبیح و محکومیت این تجاوز پرداختند و خواهان توقف هرچه سریع‌تر این جنایت شدند. پس از آن، در چارچوب سازمان کنفرانس اسلامی و نیز آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، وزیر امور خارجه کشورمان نامه‌ای به مدیرکل آژانس ارسال کرد و ضمن اعتراض، وظایف او را یادآوری نمود. این نامه حاوی درخواست برای محکوم کردن این تجاوز و همچنین برگزاری نشست فوق‌العاده شورای حکام آژانس برای رسیدگی به این وضعیت بود. مدیرکل آژانس نیز دیروز بیانیه‌ای صادر کرد. همچنین، قرار شد بنا بر درخواست روسیه، نشست اضطراری شورای حکام در روز دوشنبه برگزار و به موضوع رسیدگی شود. در واقع، از ظرفیت آژانس نیز برای تحت فشار قرار دادن رژیم استفاده شده است.
طرح موضوع ایران در نشست آتی وزرای خارجه سازمان همکاری اسلامی
وی ادامه داد: آقای دکتر عراقچی نیز با دبیرکل سازمان همکاری اسلامی تماس داشتند. دبیرکل بیانیه‌ای صادر کرد و این اقدام را به‌شدت محکوم نمود. قرار است موضوع در نشست وزرای خارجه سازمان همکاری اسلامی که شنبه آینده در استانبول برگزار می‌شود، در دستور کار قرار گیرد، مورد بحث و بررسی واقع شود و مواضع، بیانیه یا نتیجه‌گیری سازمان همکاری اسلامی نیز در این زمینه اعلام گردد. بدین ترتیب، کشور‌های اسلامی به صورت یک‌صدا این اقدام را محکوم خواهند کرد.
ما عضو سازمان همکاری شانگهای نیز هستیم. دبیرکل این سازمان روز گذشته پیامی ارسال کرد و امروز هم کشور‌های عضو، که از جمله کشور‌های مهم محسوب می‌شوند، بیانیه‌ای بسیار قوی در محکومیت این اقدام تجاوزکارانه صادر کردند. این اقدامات در چارچوب سازمان‌های بین‌المللی همچنان ادامه دارد. مثلاً اکنون همکاران ما در نیویورک با جنبش عدم تعهد، در برزیل با گروه بریکس و همچنین با گروه دوستان منشور ملل متحد در نیویورک در حال مذاکره هستند تا آنها نیز بیانیه‌هایی صادر کنند.
عراق باید از نقض حریم هوایی خود برای تجاوز به ایران جلوگیری کند
معاون وزیر خارجه با اشاره به اهمیت ثبت این اقدام به‌عنوان یک اقدام تجاوزکارانه، گفت: چراکه هرگونه اقدام متقابل بعدی از سوی ما، مشروعیت خواهد داشت. همچنین، این تجاوز به فهرست سیاه اقدامات آن رژیم افزوده خواهد شد برخی از این تجاوزات از قلمرو خاک عراق انجام شده است. وزیر امور خارجه ایران، جناب آقای دکتر عباس عراقچی، بلافاصله روز گذشته با همتای عراقی خود، آقای فواد حسین، گفت‌و‌گو کردند. گرچه عراق در حال حاضر کنترل کاملی بر قلمرو خود ندارد، اما از نظر ایران، به‌عنوان یک کشور مستقل و دارای حاکمیت، مسئول است و باید از نقض حریم هوایی خود برای تجاوز به ایران جلوگیری کند. در این گفت‌و‌گو، حداقل خواسته ایران از عراق این بود که با ارسال نامه‌ای به شورای امنیت، اعتراض خود را به نقض حریم هوایی‌اش اعلام کند. بر این اساس، عراق روز گذشته نامه‌ای به شورای امنیت ارسال کرد.
ایران هرگز حمایت کشور‌هایی مانند هند را فراموش نخواهد کرد
وی ادامه داد: همچنین، وزیر امور خارجه ایران روز گذشته با وزیر امور خارجه هند نیز گفت‌و‌گو داشت. ایران و هند، به‌عنوان دو کشور بنیان‌گذار جنبش عدم تعهد، در بسیاری از مسائل بین‌المللی اشتراک نظر دارند. نکته حائز اهمیت این است که ایران هرگز حمایت کشور‌هایی مانند هند را که در چنین شرایطی از جمهوری اسلامی ایران پشتیبانی می‌کنند، فراموش نخواهد کرد. همچنین، کشور‌هایی که در کنار رژیم متجاوز قرار می‌گیرند یا تلاش می‌کنند روابط خود را به‌گونه‌ای تنظیم کنند که میان دو طرف بازی کنند، نیز از نظر ایران مورد توجه قرار خواهند گرفت و این مواضع در سیاست‌گذاری‌های آینده ایران مدنظر و برنامه‌ریزی خواهند شد.
مبنای حقوقی برای ارجاع پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت وجود ندارد
معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه با بیان اینکه مبنای حقوقی برای ارجاع پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت وجود نداشت، اظهار داشت: موارد مطرح‌شده در قطعنامه، صرفاً به دو موضوع مربوط به ۲۵ سال پیش بازمی‌گردد؛ به این معنا که هیچ‌گونه ابهامی در فعالیت‌های جاری هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران یافت نشده است و تنها چهار ادعا مطرح شده بود که از این میان، دو پرونده پیش‌تر حل‌وفصل شده‌اند و دو مورد باقی مانده است. این موضوعات به‌هیچ‌وجه ظرفیت تحلیل در چارچوب صلح و امنیت بین‌المللی را ندارد که بر اساس آن، گزارشی جامع ارائه شود یا قطعنامه صادر و پرونده به شورای امنیت ارجاع داده شود. با این حال، اقدام به ابزارسازی در این زمینه صورت گرفته و با توجه به آرای حمایتی در شورای حکام، این موضوع در قطعنامه گنجانده شده است تا در صورت مواجهه فرایند مذاکرات با مشکل، مسیر ارجاع به شورای امنیت هموار گردد و برای توجیه احتمالی اقدام به اسنپ‌بک، بهانه‌هایی فراهم شود. البته خود آنها نیز به‌خوبی آگاهند که فعال‌سازی مکانیزم اسنپ‌بک هزینه‌هایی برای خودشان نیز به‌همراه خواهد داشت و این‌گونه نیست که صرفاً جمهوری اسلامی ایران متضرر گردد.
گزارش اخیر گروسی کاملاً سیاسی است
وی با اشاره به توصیه جمهوری اسلامی به کشور‌های غربی مبنی بر اینکه بهترین راهکار، تداوم گفت‌و‌گو و مذاکره است، نه استفاده ابزاری از نهاد‌های بین‌المللی برای فشار سیاسی به جمهوری اسلامی ایران، افزود: تمامی این اقدامات در واقع نوعی پرونده‌سازی و ابزارسازی است که بر مبنای حمایت‌های موجود در شورای حکام دنبال می‌شود. همان‌گونه که پیش‌تر نیز اشاره شد، «عدم پایبندی» یکی از موضوعاتی است که طبق ماده ۱۲ بند ۳۰ اساسنامه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌تواند موجب ارجاع موضوع به شورای امنیت شود. اما طبق این ماده، احراز عدم پایبندی باید توسط بازرسانی که در محل حضور دارند انجام و به مدیرکل آژانس گزارش شود؛ سپس مدیرکل، گزارش را به شورای حکام ارائه می‌دهد و در صورت تصویب، موضوع به شورای امنیت ارجاع می‌شود. با این وجود، ما در گزارش اخیر آقای گروسی چنین مواردی را مشاهده نمی‌کنیم. این گزارش، کاملاً سیاسی است. ما در این زمینه هشدار‌های جدی داریم. در واکنش به قطعنامه اخیر نیز، رئیس محترم سازمان انرژی اتمی بلافاصله اعلام کردند که این تصمیم فاقد مبنای حقوقی است. جمهوری اسلامی ایران کشوری متخلف نیست؛ ما همواره به تعهدات خود پایبند بوده‌ایم.
بحثی پیرامون فعال‌سازی اسنپ‌بک در جریان نیست
معاون حقوقی وزیر خارجه خاطرنشان کرد: با این حال، آنچه اهمیت دارد این است که جمهوری اسلامی ایران با قاطعیت اعلام می‌کند در صورت سوء‌استفاده برخی طرف‌ها از پایبندی ایران به تعهدات و اصول بین‌المللی برای اعمال فشار، پاسخ متناسب و مقتضی در دستور کار قرار خواهد گرفت. این موضوع پیش‌تر نیز مطرح شده و هم‌اکنون نیز در جریان است.
وی درباره احتمال خروج ایران از NPT هم گفت: بحثی پیرامون فعال‌سازی اسنپ‌بک در جریان نیست، اما تأکید می‌شود که نامه‌ای از سوی جمهوری اسلامی ایران در سال‌های گذشته به نهاد‌های ذی‌ربط ارسال شده که در صورت فعال‌شدن مکانیزم ماشه، اقدام متقابل ایران یعنی خروج از معاهده NPT انجام خواهد شد. این تصمیم پیش‌تر اعلام شده و سال‌ها قبل نیز به اطلاع سازمان ملل، کشور‌های اروپایی و سایر اعضای برجام رسیده است.
ایران بر اساس منافع و مصالح ملی خود تصمیم‌گیری خواهد کرد
غریب آبادی با تاکید بر اینکه حمله اخیر رژیم صهیونیستی به تأسیسات هسته‌ای ایران، اقدامی آشکارا مغایر با حقوق بین‌الملل، مغایر با قطعنامه‌های کنفرانس عمومی آژانس، شورای حکام و همچنین یک قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد است، افزود: پیش‌تر نیز پس از حمله رژیم صهیونیستی به راکتور تحقیقاتی در عراق، این موضوع در شورای حکام و شورای امنیت مطرح و منجر به صدور قطعنامه‌هایی علیه رژیم صهیونیستی شد که تأکید داشتند حمله به تأسیسات هسته‌ای ممنوع است؛ چرا که این اقدامات خطرات متعددی به همراه دارد و موجب مسئولیت حقوقی مهاجم خواهد شد. در شرایط فعلی نیز چنین اقدامی تکرار شده است. جمهوری اسلامی ایران برخی اقدامات متقابل را آغاز کرده و بخشی از آنها به اطلاع آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز رسانده شده است؛ از جمله برنامه‌هایی که برای حفاظت بیشتر از مواد و تجهیزات هسته‌ای در نظر گرفته شده است.
وی ادامه داد: با این حال، برخی از تدابیر ویژه‌ای که برای صیانت از این مواد و تجهیزات اتخاذ خواهد شد، به دلیل ماهیت تهاجمی رژیم صهیونیستی، قابل ارائه به آژانس نیست. جمهوری اسلامی ایران در این زمینه بر اساس منافع و مصالح ملی خود تصمیم‌گیری خواهد کرد. ممکن است آژانس درخواست‌هایی در خصوص تأسیسات مورد حمله داشته باشد، اما جمهوری اسلامی ایران دیگر مانند گذشته با آژانس همکاری نخواهد داشت. این موضوع فاقد معناست که آژانس در برابر حمله به تأسیسات صلح‌آمیز سکوت اختیار کند، اما همچنان بازرسان آن به‌طور عادی در ایران حضور داشته باشند. این مسائل در حال بررسی و تصمیم‌گیری هستند. باید تأکید شود که موضوعات مورد بحث، صرفاً به تعاملات با آژانس محدود نمی‌شود و برخی اقدامات دیگر نیز در حال انجام است.
