متن پیام حجت الاسلام و المسلمین سید محمد خاتمی بدین شرح است:
به نام خداوند جان و خرد
در آستانهٔ عاشورای حسینی که درسآموز عزت و آزادگی به همهٔ انسانها و بهویژه نوازنده روح ایرانی برای مقاومت در برابر بیداد بوده است، به پیشوای بزرگ ایمان و آزادی، حضرت امام حسین علیه السلام و شهیدان گرانقدر کربلا درود میفرستم و ضمن عرض ادب و احترام به ملت شریف و عزتمند ایران، به عنوان شهروندی دغدغهمند باز هم دربارهٔ امروز کشور و بیمها و امیدهابه بیان سخنی کوتاه میپردازم.
خانهٔ ما که به شهادت تاریخ تمدن و فرهنگ، سرزمین ماندگار خرد و نوعدوستی و همبستگی و تابآوری بوده و هست، در معرض جنگی ناخواسته و تحمیلی قرار گرفت که هم جانش را سوخت و هم زندگی و قرار ساکنانش را بی هیچ تفاوت و تمایزی به مخاطره انداخت.
تجاوز و ترور که سرشت رژیم صهیونیستی است، عریانترین صحنههای آدم کشی و نقض موازین بین المللی، اخلاقی و حقوقی را در طول دوازده روز جنگ و جنایت گسترده و درازدامن در ایران به نمایش نهاد. رژیم اسرائیل با هدف فروپاشاندن یکپارچگی سرزمینی و ملّی ما، فرزندان رشید ملت، اعم از نظامیان سرافراز و دانشمندان هستهای و انبوهی از کودکان و زنان و مردان میهن را به شهادت رساند و به مراکز دفاعی، اقتصادی و صنعتی و زیر ساختهای توسعه ملی حملههایی گسترده کرد. خوی تجاوزگری این رژیم بیمارستان و محل کسب و کار و زندگی و زندان نشناخت، زندانی و زندانبان و رهگذر و هنرمند را با هم شهید کرد و ترادژیهای جانگدازی را به تصویر کشید.
در جریان آنچه رخ داد دو مسأله روشن شد:
نخست آنکه اسرائیل جز به ویران کردن کشور ایران و زمینه سازی برای تجزیه آن نمیاندیشد و متأسفانه در این راه تازه، حضور گسترده سازمان تروریستی خود یعنی امکانات فنی پیشرفته و شبکه نفوذ را با کمک همه جانبه دولت مغرور آمریکا به کار گرفت و حاکمیت سیاسی را در کشور نشانه رفت.
دوم ابراز همدلی و همبستگی و هوشمندی ملت بزرگ ما بود که در سطوح مختلف اجتماعی و سیاسی و علمی و هنری و فرهنگی و مدنی در داخل و خارج ایران برای مقابله با تجاوز بیگانه و حفظ میهن و تمامیت ارضی ایران تجلّی یافت.
من در برابر این خردمندی و تابآوری ایرانی که روح تاریخی و فرهنگی ملّت ما را همراه با رشادت و فداکاری مدافعان وطن و خدمتگزاری بیشائبه و بیمنت دولت باز آفرید، سر تعظیم فرود میآورم؛ به روح بلند شهیدان بزرگوار درود میفرستم و به خانوادهها و بازماندگان عزیز همه جانباختگان این جنگ تحمیلی تسلیت میگویم و سلامت و سعادت ملت بزرگوار ایران به خصوص آسیب دیدگان معنوی و مادی این تجاوز آشکار را از خداوند منان طلب میکنم.
دشمن اگر چه آسیبهایی به کشور و ملّت و حکومت وارد کرد، ولی در این مرحله نه تنها به خواستههای نهایی خود یعنی به انقیاد در آوردن میهن و ملت، با نابودی زیرساختهای حیاتی کشور اعم از دفاعی و علمی و اقتصادی و سرنگونی حکومت و ایجاد آشفتگی نرسید، بلکه صدایی یکپارچه از همه ملّت و جریانها و نیروهای فعال سیاسی و مدنی شنید؛ صدایی که در پاسداری از وطن راه گم نکرد و حتی اگر اختلاف نظر در نحوه حکمرانی و رویکردهای سیاسی و اجرائی داشت، در برابر هرگونه تجاوزگری متحّد و مقتدر ایستاد.
نعمت این همدلی و هم نوایی و همبستگی را باید شکر نهاد و ضرورت آن، اکنون بیش و پیش از همه بردوش حکومت است که هوشمندانه در روند کم کردن آلام و نگرانیهای مردم و جلب رضایت نخبگان و تمام ملت و شنیدن صدای آنان، گامهای پر شتابتر و استوارتر بردارد.
اسرائیل و آمریکا و قدرتهای بزرگ و نهادهای بین المللی هم باید دریابند که از راه جنگ نمیتوان به صلح رسید و منطقهای را که نیازمند آرامش و همزیستی و پیشرفت است، در معرض آشوبی گسترده قرار داد که آتش آن دامان همه منطقه و جهان را خواهد گرفت.
این جنگ همه جانبه نشان داد اگرچه به لحاظ امکانات نظامی و پشتیبانیهای جهانی، ایران قابل مقایسه با اسرائیلِ مورد حمایت آمریکا و دیگران نبود ولی قدرت دفاعی آن متکی بر دانش و فناوری و برنامه ریزی تماماً ایرانی بود که توانست حصار بسیار امن پدافندی گنبد آهنین دشمن را در هم بشکند.
به اعتبار این موارد است که میتوان قدرت خداوند مهربان و توان تاب آوارانه و جانفزای ملت را به وضوح دید و نشان دادکه ایران ماند و میماند و توانایی عبور از بحرانهای سهمگین را دارد.
حال باید نگرانیها و بیمها را ازچهره ملک و ملت زدود و به جای آن افقی امن و مطمئن را به توسعه پایدار و همه جانبه گشود. برای دستیابی به این مهم امروز به رغم دشواریهای متعدد و پیچیده دست ایران برای مذاکره و حل مسائل مزمن و جدید بسته نیست.
بزرگترین سرمایه کنونی ما وحدت و انسجام ملّی در دفاع از میهن و تمامیت ارضی و استقلال کشور، شکست رژیم صهیونیستی در دستیابی به اهداف شوم خود و جلب توجه افکار عمومی در منطقه و جهان به حقانیت ایران است.
ایران در فرایند ورود به گفتوگوهای ایام اخیر نشان داد که در عین هوشیاری از مذاکره منطقی و عادلانه و حتی رسیدن به راه حلهای که خواست طرف متقابل در حد معقول برآورده شود، استقبال کرده است و میکند.
حال آمریکا از یکسو باید گرگ زخمی و درندهٔ اسرائیل را از تجاوز مجدد و تکرار تجربهای که برای منطقه و جهان و طرفین مذاکره تلخ است، بازدارد و خود نیز منطقاً به این نتیجه برسد که راهی به جز مذاکره با احترام متقابل برای دسترسی هر دو طرف به خواستهای مشروع و منافع واقعی ملّتها و کشورها وجود ندارد. دشمنان ما دیگر نمیتوانند در این وهم باقی بمانند که ایران و ایرانیان را میتوان از طریق جنگ نظامی و روانی و نقض حاکمیت ملّی و سیاسی تسلیم خواستههای نامشروع و تجاوزگرانه کرد.
ایران زنده بوده و خواهد بود، زنده باد ملّت ایران و گرامی باد یاد همه شهیدان این ایام و پایمردی همه زنان و مردان ایرانی.
سید محمد خاتمی
۱۱ تیرماه ۱۴۰۴