شیوه جدید کلاهبرداری برخی طلافروشان
در شرایطی که طلا به‌عنوان یکی از گزینه‌های اصلی برای حفظ ارزش پول و سرمایه‌گذاری مطرح است، آگاهی از شیوه‌های قیمت‌گذاری و محاسبه هزینه‌های نهایی خرید آن برای عموم مردم ضروری است.
با این حال، بررسی‌های میدانی و تجربیات خریداران نشان می‌دهد که برخی طلافروشان با استفاده از ناآگاهی مشتریان، اقدام به دریافت مبالغی بیش از حد قانونی می‌کنند.
یکی از شایع‌ترین این تخلفات، دریافت نادرست مالیات ارزش افزوده است که به‌جای محاسبه بر اجرت و سود، به کل قیمت طلا اعمال می‌شود.
طبق قانون، مالیات ارزش افزوده در خرید طلا تنها باید بر اجرت ساخت و سود فروشنده محاسبه شود.
به عبارت دیگر، قیمت خام طلا از مالیات معاف است و فروشنده صرفاً اجازه دارد ۹ درصد از مجموع اجرت و سود خود را به‌عنوان مالیات از مشتری دریافت کند.
اما در موارد متعددی دیده شده که طلافروشان این مالیات را به کل مبلغ طلا (شامل قیمت خام + اجرت + سود) تعمیم داده و مبلغی بیش از آنچه قانون مشخص کرده از خریدار دریافت می‌کنند.
این تخلف نه‌تنها مصداق کلاهبرداری است بلکه بار مالی سنگینی را به خریداران تحمیل می‌کند.
برای درک بهتر موضوع، به یک مثال عددی ساده اشاره می‌کنیم. فرض کنید قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان باشد. اگر اجرت ساخت را ۱۵ درصد در نظر بگیریم، مبلغ اجرت برای هر گرم برابر با ۳۷۵ هزار تومان می‌شود. در ادامه، اگر سود فروشنده را حدود ۷ درصد محاسبه کنیم، چیزی حدود ۲۰۰ هزار تومان به مبلغ اضافه خواهد شد.
در مجموع، اجرت و سود برابر با ۵۷۵ هزار تومان خواهد بود. طبق قانون، ۹ درصد مالیات تنها باید از همین ۵۷۵ هزار تومان دریافت شود که مبلغ آن معادل ۵۱ هزار و ۷۵۰ تومان است. در نتیجه، قیمت نهایی برای هر گرم طلا حدود ۳ میلیون و ۱۲۶ هزار و ۷۵۰ تومان می‌شود.
اما در مواردی مشاهده شده که برخی طلافروشان، مالیات ۹ درصد را بر مجموع ۳ میلیون و ۷۵ هزار تومان (قیمت طلا + اجرت + سود) محاسبه می‌کنند که در این صورت مالیات دریافتی به بیش از ۲۷۶ هزار تومان برای هر گرم می‌رسد؛ رقمی که بیش از ۵ برابر مقدار واقعی است.
اگر خریدار به این اختلاف آگاه نباشد، بابت چند گرم طلا، صدها هزار تومان هزینه‌ی اضافه خواهد پرداخت.
علاوه بر مالیات، یکی دیگر از نقاط گنگ و آسیب‌زا در فرایند قیمت‌گذاری طلا، اجرت ساخت است. اجرت طلا هیچ مبنای دقیق و قانونی ندارد و به‌صورت درصدی متغیر از سوی فروشنده تعیین می‌شود.
در بازار، اجرت‌ها معمولاً بین ۱۰ تا ۱۸ درصد متغیرند و در بسیاری از موارد، فروشنده‌ها درصدی اضافه نیز تحت عنوان «سود خودمان» روی آن اعمال می‌کنند.
همین نبود شفافیت باعث می‌شود قیمت طلا در دو فروشگاه مختلف، با اختلاف فاحش به مشتری اعلام شود؛ در حالی‌که قیمت روز طلا مشخص و سود قانونی فروشنده نیز معمولاً در حدود ۷ درصد تعیین شده است.
برای جلوگیری از این نوع سوء‌استفاده‌ها، توصیه می‌شود که خریداران طلا پیش از هر چیز از فروشگاه‌هایی خرید کنند که فاکتور رسمی، دقیق و صورتحساب الکترونیکی ارائه می‌دهند.
همچنین، مشتریان باید در مورد نحوه محاسبه مالیات، درصد اجرت، و سود فروشنده به‌صورت شفاف سؤال کنند.
مقایسه میان چند طلافروشی پیش از خرید نیز اقدامی ضروری است که می‌تواند تفاوت‌های آشکار در قیمت‌گذاری را آشکار کند. همان‌گونه که افراد پیش از خرید خانه، خودرو یا گوشی تلفن همراه، بررسی و تحقیق می‌کنند، لازم است در خرید طلا نیز این دقت و حساسیت رعایت شود.
