هواشناسی ماقبل تاریخ از روی فسیل دندان دایناسورها
دندان‌های فسیل‌شده دایناسورها می‌توانند چیز‌های بسیار بیشتری از نحوه تغذیه این موجودات و ارتباطشان با یکدیگر را آشکار کنند. آنها همچنین می‌توانند به ما بگویند که وضعیت هوا در دوران ماقبل تاریخ چگونه بوده است.
آنطور که مشخص شد، اگر انسان‌ها تقریباً همزمان با دایناسورها زندگی می‌کردند، ممکن بود نفس کشیدن برایشان دشوار باشد، زیرا کربن دی‌اکسید بسیار بیشتری از آنچه انتظار می‌رود، در جو وجود داشته است.
این یافته حاصل یک مطالعه جذاب توسط تیمی از ژئوشیمیدانان و زمین‌شناسان در دانشگاه گوتینگن (Göttingen) آلمان است. محققان پودر‌های مینای دندان چندین دایناسور یافت شده در آمریکای شمالی، آفریقا و اروپا را بررسی کردند که در آنها آثار ایزوتوپی مولکول‌های اکسیژنی را که آنها تا ۱۵۰ میلیون سال پیش تنفس می‌کردند، یافتند.
درست است که دندان دایناسور جای عجیبی برای جستجوی شاخص کیفیت هواست، اما از آنجایی که مینای دندان بسیار پایدار است، می‌تواند مقادیر کمی از هوای تنفس شده توسط مهره‌داران را حفظ کرده و از طریق زیست‌معدنی‌سازی به مخزن آب بدن آنها اضافه کند.
این امر به دانشمندان اجازه داد تا ترکیب جوی را از تمام آن میلیون‌ها سال پیش استنباط کنند.
درک آنچه آنها کشف کردند، به معنای واقعی کلمه دشوار است. سطح CO۲ در اواخر دوره کرتاسه تقریباً به ۷۵۰ قسمت در میلیون و در اواخر دوره ژوراسیک به حدود ۱۲۰۰ قسمت در میلیون رسیده است. رقم دوم تقریباً چهار برابر CO۲ بیشتر از دوران پیش از صنعتی شدن است. میزان CO۲ مشاهده شده در دوره کرتاسه نیز بسیار بیشتر از ۴۳۰ قسمت در میلیون است که امروزه در جو می‌بینیم.
این تیم همچنین متوجه ترکیب عجیبی از ایزوتوپ‌های اکسیژن در دندان‌های دو دایناسور (یک تی‌رکس و یک ساروپود گردن‌دراز به نام کاتدوکوس سیبری) شدند. این نشان دهنده نوعی افزایش ناگهانی در مقدار CO۲ در هوا بود که می‌تواند نتیجه فوران‌های آتشفشانی باشد.
محققان همچنین توانستند تعیین کنند که کل فتوسنتز گیاهان در سراسر سیاره در دوران مزوزوئیک بیش از دو برابر چیزی بود که امروزه در زمین می‌بینیم.
این یافته‌ها می‌تواند به ما در یافتن راهی جدید برای بررسی چگونگی تغییر سیاره ما و اکوسیستم‌های مختلف آن در طول زمان کمک کند.
دکتر دینگسو فنگ (Dingsu Feng)، نویسنده اصلی مقاله‌ای که این هفته در مجله PNAS منتشر شد، گفت: روش ما امکان استفاده از مینای دندان فسیل شده را برای بررسی ترکیب جو اولیه زمین و بهره‌وری گیاهان در آن زمان فراهم می‌کند. این برای درک پویایی آب و هوای بلندمدت بسیار مهم است.
این تیم قصد دارد از تکنیک تجزیه و تحلیل خود بر روی فسیل‌های بجا مانده از دایناسور‌هایی رویداد انقراض جهانی به نام «مرگ بزرگ» که به ۲۵۲ میلیون سال پیش برمی‌گردد، استفاده کند که می‌تواند بینش‌هایی را در مورد این دوره که تقریباً تمام حیوانات سیاره از بین رفتند و آنچه پس از آن رخ داد، آشکار کند.
