بااین حال آیا واقعا در این ایام نرخها کنترل میشوند؟ باید گفت با نظارت نهادهای مربوطه تا حدودی میتوان نرخها را کنترل کرد؛ اما عوامل خیلی زیادی تأثیرگذار هستند که باید بررسی شوند.
پساز حوادث خردادماه امسال، به نظر میرسد بسیاری از خانوادهها، سفر داخلی را ترجیح میدهند. مشهد یک شهر زیارتی و مناسب خانوادهها و کیش جزیرهای تفریحی و ساحلی است؛ درنتیجه مشهد و کیش بیش از گذشته تقاضای مسافر دارند. در کنار اینها، استانبول نیز شهری نزدیک با مرز مشترک، امن و همیشه محبوب است که ایرانیهای زیادی آن را برای مقصد سفر خود انتخاب میکنند. همین نزدیکی جغرافیایی و دسترسی آسان باعث شده است حتی در روزهای بحرانی هم مرزهایش باز بمانند.
افزایش تقاضا برای سفر به این سه شهر هم برای سفرهای تفریحی و هم کاری، باعث شده است پروازها در بازههای مختلف زمانی، اعم از چارتر، سیستمی و حتی لحظه آخری، با نرخهای متنوعی عرضه شوند. قیمت بلیطها به زمان پرواز، نوع ایرلاین و کلاس پروازی بستگی دارد، البته در روزهای پیک تابستان، نرخها معمولا بخاطر فشار تقاضا بالاتر میروند.
در مورد اینکه آیا میتوان این نرخها را کنترل کرد، باید گفت سازمان هواپیمایی کشوری از طریق نظارت مستمر، قیمتها را رصد میکند و با هرگونه گران فروشی برخورد خواهد کرد. در صورت مشاهده نرخگذاری خارج از چارچوب، ابتدا اخطار کتبی صادر میشود و سپس در موارد تکرار، مجوز پروازی لغو یا تعلیق خواهد شد.
برای خرید بلیط ارزان در این شرایط راهکارهایی وجود دارد؛ مثلا خرید بلیط پرواز در زمانهای خلوت یا یک ماه پیش از سفر تا حد زیادی هزینه را کاهش میدهد. البته این مورد بیشتر برای پروازهای خارجی صدق میکند. برای پروازهای داخلی توصیه میشود بلیط را یک هفته یا نهایتا دو هفته پیش از سفر رزرو کنید. اصولا در زمانهای کمتقاضا یا زمانهای پیشاز تعطیلات میتوان بلیط را با قیمت کمتری رزرو کرد. خرید بلیط چارتر یا لحظه آخری نیز راهکار دیگری است. اگر انعطاف زمانی وجود داشته باشد، این نوع بلیطها نسبت به بلیط سیستمی ارزان ترند؛ ولی امکان استرداد آنها وجود ندارد.
با مقایسه قیمت بین ایرلاینها در سامانههای فروش آنلاین بلیط نیز شاید بتوان بلیط ارزانتری پیدا کرد. سامانههای فروش معتبر مانند مستربلیط، فلای تودی یا علی بابا امکان مقایسه نرخ بلیط را به شما میدهند.
استانبول هرساله در تابستان یکی از پرطرفدارترین مکانها برای سفر خارجی بین مسافران ایرانی بوده است. تقاضای بالا برای این مسیر در حالی شکل گرفته که همزمان ظرفیت پروازها نیز افزایش پیدا کرده است و همین موضوع به ایجاد تعادل در بازار بلیط کمک میکند.
درحال حاضر، تنها از تهران بیشاز ۷ پرواز هفتگی به مقصد استانبول وجود دارد که بخشی از آنها را ایرلاینهای ایرانی مانند ماهان، ایرانایر، قشمایر، تابان و معراج انجام میدهند. این حجم از پروازهای مستقیم، همراه با پروازهای ایرلاینهای ترک، به شکل گیری عرضه قابل توجه در برابر تقاضای بالای سفر کمک کرده است.
افزایش عرضه بهشکل طبیعی یکی از راههای مؤثر برای جلوگیری از رشد غیرمنطقی قیمتهاست. هرچند نوسانات نرخ ارز و هزینههای عملیاتی میتوانند بر قیمت بلیط تأثیر بگذارند؛ اما در این بین، نهادهای نظارتی همچون سازمان هواپیمایی کشوری و سازمان حمایت از مصرف کننده، با رصد روزانه بازار، مانع از گرانفروشی یا قیمتگذاری غیرواقعی میشوند.
نکته مهم این است که اگرچه استانبول مسافران زیادی دارد؛ اما بهلطف تنوع ایرلاینها، افزایش تعداد پروازها و نظارت مداوم، مسافران میتوانند با قیمتهای معقولتر و در بازههای زمانی متنوعتری برای سفر برنامهریزی کنند.
دولت و سازمان هواپیمایی کشور نیز سیاستهایی مشابه با مسیرهای داخلی دارند. برخلاف بلیطهای داخلی، مسیر خارجی تحت تأثیر توافقات بینالمللی و قوانین ایرلاینها قرار دارد؛ اما هنوز شرکتهایی که اقدام به گرانفروشی در بازار ایران کنند، تحت پیگیری نهادهای نظارتی قرار میگیرند. اخطار کتبی، احتمال تعلیق فروش و حتی لغو مجوز در صورت ادامه تخلف از ابزارهایی هستند که سازمان استفاده میکند.
بحرانهای منطقهای، مانند جنگ تحمیلی ایران و اسرائیل، باعث محدودیتهایی در پروازهای خارجی منطقه شده است. بسیاری از ایرلاینهای خارجی مسیرهای پروازی را تغییر دادهاند و هزینه مسیرها بالا رفته است؛ اگرچه مسیر ایران - ترکیه کمتر تحت تأثیر مستقیم این جریان قرار دارد؛ اما هزینه سوخت و مسیرهای جایگزین ممکن است باعث بالا رفتن قیمتها شود.