دستگاه هدایت سنج (EC متر) چیست و چرا در آزمایش‌های آب و خاک ضروری است؟
باتوجه به اهمیت ارزیابی کیفیت آب‌های طبیعی و نظارت بر فرآیند‌های تصفیه فاضلاب یا بررسی کیفیت محصولات کشاورزی دستگاهی با نام هدایت سنج تولید و به بازار عرضه شده است. در واقع به کمک این دستگاه که قابلیت اندازه‌گیری جریان الکتریکی یا رسانایی یک محلول را دارد می‌توان در آزمایشگاه‌های محیط زیست یا در تمامی مراحل تصفیه و کنترل آب، کیفیت آن را مورد بررسی قرار داد.
دستگاه هدایت سنج چیست و چه کاربردی دارد؟
دستگاه هدایت سنج یا EC متر ابزاری است که برای محاسبه میزان رسانایی الکتریکی مایعات طراحی شده است. در حقیقت این دستگاه با تشخیص یون‌های موجود در آب که می‌توانند بار مثبت یا منفی داشته باشند، نقش مهمی در تعیین مقدار رسانایی آب ایفا می‌کنند. خوب است بدانید که مواد معدنی و نمک‌های محلول، یون‌هایی هستند که باعث افزایش رسانایی در آب طبیعی می‌شوند. در نتیجه هرچه تعداد، یون‌های رسانا در آب بیشتر باشد، هدایت الکتریکی و سختی آب نیز افزایش خواهد یافت.
پس به کمک این دستگاه می‌توان از وجود مواد محلول در آب اطلاع پیدا کرد و به کاربران این امکان را می‌دهد تا با اندازه‌گیری دقیق میزان رسانایی یا همان کنداکتیویتی مایعات، کیفیت و سلامت آب را تشخیص دهند. به‌طورمثال به کمک آن می‌توان تغییرات یونی در فرآیند‌های تصفیه فاضلاب را نیز بررسی کرد.
البته لازم به ذکر است که به جز EC متر‌های مخصوص آب، مدل‌هایی برای خاک نیز وجود دارند که به طور خاص میزان رسانایی و هدایت الکتریکی خاک را اندازه‌گیری می‌کند. از این‌رو می‌توان گفت کنداکتیومتر‌ها در تصفیه‌خانه‌ها و آزمایشگاه‌های محیط زیست نقش بسزایی ایفا می‌کنند.
هدایت الکتریکی آب چیست و چرا باید اندازه‌گیری شود؟
هدایت الکتریکی خاصیتی است که به دلیل وجود یون‌های معلق در آب به وجود می‌آید و یکی از ویژگی‌های کلیدی در ارزیابی کیفیت آب محسوب می‌شود. به همین دلیل است که آب خالص و مقطر که فاقد یون‌های آزاد هستند، از نظر الکتریکی غیررسانا محسوب می‌شوند و هدایت الکتریکی بسیار پایینی دارند. در مجموع به عنوان مهم‌ترین دلایل اندازه‌گیری هدایت الکتریکی آب به کمک دستگاه هدایت سنج می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- کنترل فرآیند‌های صنعتی و تضمین کیفیت نهایی محصولات در صنایع مختلف نظیر تولید مواد غذایی، دارویی و الکترونیک
- تضمین رشد و سلامت گیاهان در کشاورزی
- نظارت بر تصفیه آب و اطمینان از کیفیت آب خروجی
چه کسانی به دستگاه EC متر نیاز دارند؟
دستگاه EC متر از جمله ابزار‌های پرکاربرد در صنعت و آزمایشگاه‌ها است و افرادی که در این حوزه فعالیت می‌کنند می‌توانند به کمک اطلاعات دریافتی از آن، به تحلیل آنچه در طول فرآیند‌ها اتفاق می‌افتد بپردازند. همچنین می‌توانند غلظت مایعات را محاسبه کرده و غلظت مایعات خالص را با اندازه‌گیری رسانایی و دما تعیین نمایند.
در ضمن می‌توان میزان شوری آب و قابلیت شرب بودن آن را تشخیص داده و اطلاعات لازم برای استفاده از آب در صنایعی مثل کشاورزی را فراهم کرد. این ویژگی برای مکان‌هایی که احتمال آلودگی آب در آنجا وجود دارد، بسیار حیاتی است؛ زیرا تغییرات هدایتی ناشی از نشت می‌تواند به کنترل کیفیت آب کمک کند. از دیگر کاربرد‌های EC متر شامل موارد زیر است:
- تصفیه و سالم‌سازی آب حوضچه‌ها
- نظارت بر سیستم‌های آب شیرین، مدیریت رشد گیاهان و پرورش ماهی
- پایش کیفیت آب در آکواریوم‌ها به ویژه در محیط‌های تخم‌گذاری ماهی‌ها
- صنایع کاغذسازی، آبکاری
- بررسی میزان ناخالصی‌ها و مواد مغذی موجود در آب
- جلوگیری از رسوب‌گذاری مواد معدنی یا خوردگی تجهیزات
- نظارت بر غلظت مواد مغذی در کود‌های مایع
- بررسی دقیق رسانایی در کود‌های مایع برای جلوگیری از آسیب به محصولات ناشی از کوددهی بیش از حد
- تعیین غلظت نمک در محدوده تحمل گیاهان
انواع دستگاه هدایت سنج: کدام مدل برای شما مناسب است؟
دستگاه EC متر یا هدایت سنج به مدل‌های مختلف رومیزی، قلمی، پرتابل و دستگاه‌های بدون الکترود تقسیم می‌شود. البته هر یک از آنها، با توجه به ویژگی‌ها و قابلیت‌های خاص خود، کاربرد‌های متفاوتی دارند. به عنوان مثال از هدایت سنج‌های پرتابل و قلمی می‌توان در محیط‌های خارج از آزمایشگاه نیز استفاده کرد. در مقابل، هدایت سنج‌های رومیزی به طور خاص برای اندازه‌گیری پارامترهایی، چون مقاومت الکتریکی، pH، دما و شوری آب طراحی شده‌اند و معمولاً محدود به استفاده در آزمایشگاه هستند.
البته با توجه به تنوع دستگاه‌های EC متر و کاربرد‌های متنوع آنها، انتخاب مناسب‌ترین مدل بستگی به نوع فعالیت فرد دارد. در نهایت پس از مشخص کردن هدف استفاده از EC متر، توجه به پارامتر‌های زیر می‌تواند در انتخاب مناسب‌ترین گزینه موثر باشد:
- دقت اندازه‌گیری
- نام برند سازنده
- اندازه صفحه نمایش و وضوح آن
- سهولت در کاربری
- وجود سنسور دمایی
- ویژگی کالیبراسیون اتوماتیک
- توانایی سنجش پارامتر‌های مختلف مانند ph
- استاندارد IP۶۷
- قابلیت اندازه‌گیری pH تا ۱۴ و اکسیژن تا ۲۰ ppm
راهنمای خرید دستگاه هدایت سنج: به چه نکاتی باید توجه کرد؟
زمانی که اقدام به خرید دستگاه EC متر می‌کنید، باید به چندین نکته اساسی توجه نمایید تا بتوانید بهترین انتخاب را داشته باشید. در ابتدا باید با انواع مختلف این دستگاه‌ها آشنا شده و باتوجه به ویژگی‌های هر مدل و کاربرد‌های خاص آن، مناسب‌ترین گزینه را بسته به نیاز خود انتخاب نمایید.
افزون بر آن، بررسی دقیق مشخصات فنی مثل دقت و قابلیت اندازه‌گیری دستگاه از مهم‌ترین مواردی است که باید مدنظر قرار دهید. البته کیفیت ساخت و مواد به‌کار رفته در تولید دستگاه نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. چون دستگاه‌های باکیفیت معمولاً دارای عمر طولانی‌تری هستند و می‌توانند در شرایط مختلف عملکرد بهتری داشته باشند. فاکتور‌هایی همچون قیمت، خدمات پس از فروش و گارانتی دستگاه هم هنگام خرید، نباید نادیده گرفته شوند.
معرفی برند جومو، معتبر دستگاه هدایت سنج در ایران
برند جومو با بیش از ۷۵ سال تجربه در زمینه تولید تجهیزات اندازه‌گیری برای صنایع مختلف، یکی از تأمین‌کنندگان معتبر جهانی به شمار می‌رود. در واقع تعهد جومو به نوآوری و کیفیت باعث شده که این برند بتواند محصولات متنوعی را برای پاسخگویی به نیاز‌های خاص صنایع مختلف ارائه دهد. به‌طورکلی محصولات این برند از سنسور‌های دما و ترانسمیتر‌های رطوبت گرفته تا کنترلر‌های فرآیند، سیستم‌های اتوماسیون، دستگاه‌های هدایت سنج و ... همگی با هدف دستیابی به بالاترین سطح دقت، قابلیت اطمینان و کارایی طراحی شده و در اختیار صنعت‌گران قرار گرفته‌اند.
