پیام سفر لاریجانی به لبنان؛ جنگ قریب‌الوقوع ایران و اسرائیل؟
علی لاریجانی، رئیس شورای عالی امنیت ملی ایران هفته گذشته در بیروت با مقامات این کشور از جمله ژوزف عون، رئیس‌جمهوری و نواف سلام، نخست‌وزیر لبنان دیدار کرد. بلافاصله پس از این دیدار‌ها، تام باراک و مورگان اورتگاس، فرستادگان ویژه دونالد ترامپ برای بررسی پیام‌های تهران به لبنان رفتند.
به گزارش روزنامه نشنال به نقل از منابع، آقای لاریجانی پیش از سفر به بیروت، در دیدار با رهبران عراقی در بغداد پیامی مشابه را به متحدان ایران منتقل کرده است.
یک منبع سیاسی در بیروت گفت: «سفر‌های لاریجانی به عراق و لبنان در یک چارچوب مشترک قرار می‌گیرد. به باور او، هر دو کشور با مداخلات مستقیم آمریکا مواجه‌اند و هدف واشنگتن از این مداخلات تحمیل یک واقعیت سیاسی-امنیتی مطابق با منافع منطقه‌ای ایالات متحده است.»
او افزود: «ایران پس از جنگ با اسرائیل دیگر مثل قبل نیست. به ویژه پس از کشیده شدن جنگ اسرائیل به داخل خاک ایران...، نگاه تهران به محیط پیرامونش تغییر کرده است. این تحولات ایران را واداشته تا محاسبات تازه‌ای در مقابله با تهدید اسرائیل در پیش بگیرد. آقای لاریجانی در دیدارهایش تاکید کرد که عراق و لبنان عرصه نفوذی نیستند که تهران بتواند در آنها عقب‌نشینی کند.»
یک مقام ارشد امنیتی بازنشسته لبنان که همچنان با نهاد‌های نظامی و امنیتی این کشور در تماس نزدیک است، گفت: «سفر علی لاریجانی برای رساندن این پیام به لبنانی‌ها بود که ایران در این موضوع حیاتی سکوت نخواهد کرد.»
او افزود: «ایران آماده است تمام محور مقاومت خود در عراق، یمن و لبنان را برای حفاظت از زرادخانه حزب‌الله بسیج کند. این موضوع اکنون برای ایران مساله مرگ و زندگی است.»
پیام تهران در لبنان نیز این است که سلاح‌های حزب‌الله «سرمایه» ایران هستند و تهران باید طرف هرگونه گفت‌و‌گو درباره آنها باشد.
به گفته این منابع، لبنان پس از عراق به صحنه مستقیم رویارویی گسترده‌تر ایران و آمریکا تبدیل شده است. این درحالی است که واشنگتن تحت تهدید حملات شدید‌تر اسرائیل، دولت لبنان را تحت فشار قرار داده تا خلع‌سلاح حزب‌الله را به عنوان یک تصمیم رسمی بپذیرد.
به گفته یک منبع امنیتی، ژوزف عون، رئیس‌جمهوری لبنان در «وضعیتی دشوار» قرار دارد. اگرچه آمریکا او را برای خلع‌سلاح حزب‌الله تحت فشار شدید قرار داده است، اما هیچ تضمینی مبنی بر تعهد اسرائیل به عقب‌نشینی از پنج نقطه‌ای که در خاک لبنان اشغال کرده است، در دست نیست.
کابینه لبنان در پی جلسه‌ای پرتنش و که با خروج وزرای شیعه همراه بود، با اختلاف اندکی طرح مورد حمایت آمریکا را تصویب کرد. حزب‌الله، ایران و متحدانشان فورا این تصمیم را محکوم کردند.
نعیم قاسم، دبیرکل حزب‌الله پس از دیدار با علی لاریجانی هشدار داد اگر دولت به مقابله با این گروه برخیزد «دیگر حیاتی برای لبنان باقی نخواهد ماند» و تاکید کرد تسلیم شدن در برابر واشنگتن به معنای واگذاری کشور به اسرائیل است.
یک مقام لبنانی مدعی شد: «علی لاریجانی در نشست‌هایی که پس از رای کابینه در بیروت برگزار شد، اگرچه تاکید می‌کرد که ایران نمی‌خواهد در امور داخلی لبنان دخالت کند، در عین حال تصریح کرد که سلاح‌های حزب‌الله خط قرمز تهران هستند.»
به گفته او: «این موضع نشان می‌دهد، تهران باور دارد که حزب‌الله نوک پیکان دستگاه امنیت منطقه‌ای ایران است و با توجه به احتمال قریب‌الوقوع جنگ تازه با اسرائیل، هیچ‌گونه عقب‌نشینی را درمورد حزب‌الله متصور نیست.»
اگرچه حزب‌الله در جنگ مستقیم میان ایران و اسرائیل، عملا در حاشیه باقی ماند و مداخله نکرد. با این حال، این گروه همچنان هزاران نیروی شبه‌نظامی و سامانه‌های موشکی و تسلیحات پیشرفته در اختیار دارد.
یک مقام لبنانی گفت: «یکی از اهداف سفر آقای لاریجانی به بیروت، بهبود روابط با دولت لبنان به‌ویژه رئیس‌جمهوری و همزمان روشن کردن موضع ایران در قبال خلع‌سلاح حزب‌الله بود.»
او افزود: «به گفته آقای لاریجانی، اسرائیل درصدد است لبنان را از هر وسیله دفاعی محروم کند و این دقیقا در خدمت اهداف تل‌آویو در رویارویی بعدی با ایران خواهد بود. این اظهارات چگونگی نگاه تهران به ماجرا را آشکار می‌سازد.»
از سوی دیگر، ارتش لبنان با کمبود شدید بودجه و تجهیزات مواجه است، عملا توان مقابله با حملات اسرائیل را ندارد.
یک منبع امنیتی گفت: «اسرائیل و آمریکا می‌خواهند ارتش‌های منطقه را به نیروهای پلیسی تقلیل دهند تا توان حمله یا دفاع در برابر اسرائیل را نداشته باشند.»
این هشدارها در سطح عمومی هم بازتاب یافته است. یحیی رحیم‌صفوی، مشاور عالی رهبر ایران گفت: «در حال حاضر در آتش‌بس نیستیم، بلکه در مرحله جنگ قرار داریم و این وضعیت هر لحظه ممکن است دچار تغییر شود. هیچ پروتکل، آیین‌نامه یا قراردادی میان ما و آمریکا و اسرائیل وجود ندارد.»
او افزود: «آتش‌بس به معنای قطع آتش است، اما ممکن است دوباره آغاز شود. من احتمال وقوع جنگی جدید را می‌دهم و پس از آن شاید دیگر جنگی رخ ندهد.»
به گفته منابع دولتی لبنان، سفر آقای لاریجانی «چالشی آشکار از سوی ایران» برای آمریکا بود که همسو با اسرائیل فشارها را بر بیروت افزایش داده است.
یکی از این منابع تأکید کرد: «تهران دارد پیام می‌دهد که نقش منطقه‌ای خود را رها نخواهد کرد. ایران نمی‌خواهد جدا از واقعیات لبنان به نظر برسد، اما همزمان نمی‌خواهد با ارسال نشانه‌های مبهم راه را برای خلع‌سلاح حزب‌الله هموار کند.»
