ارتباط گروه خونی با مزاج

 در قدیم به کسی که با هر پیش آمدی موافق بود خاکشیر مزاج می‌گفتند، یا کسی که پریشان حال، ضعیف و ناتوان بود را خسته مزاج می‌نامیدند، یا جالب‌تر از آن بلبل مزاج بود که معرف فردی آشفته و با طبعی متغیر که بر چیزی قرار نداشت، اطلاق می‌شد. موارد مشابهی از این ترکیب‌ها نازک مزاج، آتش مزاج، سرد مزاج، شوم مزاج، زنگی مزاج، دمدمی مزاج، تلخ مزاج، کودک مزاج یا کاهل مزاج می‌باشد.

طبیعت انسان‌ها با هم تفاوت دارد، اگر بخواهیم سبک زندگی سالم و روش دستیابی به سلامت واقعی را تجربه نماییم، باید به جسم و روان آدمی ازدیدگاه طب سنتی یا طب مزاجی نظر کنیم.

مزاج از نظر لغت به معنی در هم آمیختن است. هر جسم مرکبی از هر چهار رکن تشکیل شده است و اختلاف مقدار این ارکان در اجسام، آنها را از یکدیگر متمایز می‌کند.

در طب سنتی ایرانی مزاج به معنی کیفیت یکسان و جدیدی است که در نتیجه آمیختن ارکان با یکدیگر و فعل و انفعال آنها در یک جسم مرکب به وجود می‌آید. مقدار و نسبت موجود از هر کدام از این ارکان، تعیین کننده مزاج جسم مرکب خواهد بود.

مزاجی که در آن مقدار کیفیت‌های متضاد، یکسان و برابر باشد و مزاج حاصل کیفیتی متوسطی داشته باشد را مزاج معتدل حقیقی می‌گویند. البته چنین مزاجی در جهان موجود نیست.

از دیدگاه طب سنتی عوامل تشکیل دهنده جهان خلقت و بدن انسان، چهار عنصر اصلی به شرح ذیل می‌باشند، به عبارتی دیگر اجزای اولیه بدن انسان و غیر انسان از اجسام بسیطی تشکیل شده‌اند که غیر قابل تقسیم به اجسام مختلفه دیگر می‌باشند که به آنها ارکان گفته می‌شود.

انواع مزاج

مزاج، چون از ترکیب ارکان با یکدیگر پدید می‌آید لذا بسته به میزان ترکیب هر رکن، مزاج متفاوتی حاصل می‌گردد.

اگر بخواهیم مزاج‌ها را دسته بندی نماییم، چون تعداد چهار رکن در هم ترکیب می‌شوند، مزاج‌های اصلی را می‌توان در نه طبقه به شرح ذیل دسته بندی کرد:

مزاج گرم و خشک یا صفراوی مزاج: خلط صفرا بر بقیه اخلاط غلبه دارد.

مزاج گرم و‌تر یا دموی مزاج: خلط دم بر بقیه اخلاط غلبه دارد.

مزاج سرد و‌تر یا بلغمی مزاج: خلط بلغم بر دیگر اخلاط غلبه دارد.

مزاج سرد و خشک یا سودایی مزاج: خلط سودا بر دیگر اخلاط غلبه دارد.

مزاج سرد: خلط سودا و بلغم به صورت مشترک بر دو خلط دیگر غلبه دارند و از طرفی خشکی و تری موجود در این دو خلط هم دیگر را خنثی می‌کنند و در نتیجه برودت بر بدن غالب می‌شود.

مزاج گرم: خلط صفرا و دم به صورت مشترک بر دو خلط دیگر غلبه دارند و از طرفی خشکی و تری موجود در این دو خلط هم دیگر را خنثی می‌کنند و در نتیجه گرما بر بدن غالب می‌شود.

مزاج تر: خلط دم و بلغم به صورت مشترک بر دو خلط دیگر غلبه دارند و از طرفی سردی و گرمی موجود در این دو خلط هم دیگر را خنثی می‌کنند و در نتیجه تری بر بدن غالب می‌شود.

مزاج خشک: دو خلط سودا و صفرا به صورت مشترک بر دو خلط دیگر غلبه دارند و از طرفی سردی و گرمی موجود در این دو خلط هم دیگر را خنثی می‌کنند و در نتیجه خشکی بر بدم غلبه پیدا می‌کند.

مزاج معتدل: تمامی اخلاط با یکدیگر برابرند و همدیگر را خنثی می‌کنند و البته شخص با مزاج معتدل نادر است.
به عبارت دیگر

در تعدادی رکن آتش بیشتر ازسایر ارکان است، این افراد مزاج گرم و خشک دارند آن‌ها را صفراوی می‌گویند.

در تعدادی رکن هوا بیشتر از سایر ارکان است، این افراد مزاج گرم و‌تر دارند آن‌ها را دموی می‌گویند.

در تعدادی رکن آب بیشتر است، این افراد مزاج سرد و‌تر دارند، لذا آن‌ها را بلغمی می‌گویند.

در تعدادی رکن خاک بیشتر است، این افراد مزاج سرد و خشک دارند که آن‌ها را سوداوی می‌گویند.

در تعدادی نیز این ارکان نسبتاً در حالت تعادل هستند، این افراد مزاج معتدل دارند.

در تعدادی ارکان آتش و هوا بیشتر از سایر ارکان هستند، این افراد مزاج گرم دارند و از لحاظ تری و خشکی معتدل هستند.

در تعدادی ارکان هوا و آب بیشتر از سایر ارکان هستند، این افراد مزاج‌تر دارند و از لحاظ گرمی و سردی معتدل هستند.

در تعدادی ارکان آب و خاک بیشتر است، این افراد مزاج سرد دارند و از لحاظ تری و خشکی معتدل هستند.

در تعدادی ارکان خاک و آتش بیشتر است، این افراد مزاج خشک دارند و از لحاظ گرمی و سردی معتدل هستند؛ بنابراین هر فرد از بدو تولدش دارای حرارت و رطوبت غریزی می‌باشد که به آن مزاج اصلی یا جبلی می‌گویند.

انواع مزاج‌ها و خصوصیات کاری آنها

توجه داشته باشید، ویژگی‌هایی که در مورد خصوصیات گروه‌های خونی و مزاج‌های مختلف بیان می‌شود، ویژگیهاییست که در اکثریت افراد آن گروه مشاهده شده است و ممکن است در هر گروهی استثنا وجود داشته باشد که آن هم به محیط زندگی و کاری شخص مربوط می‌شود که به آن طبع اکتسابی گویند.

صفراوی مزاج‌ها برای کار‌هایی که به تمرکز زیاد نیاز نداشته باشد و همچنین کوتاه مدت و پر تحرک باشند، مناسب می‌باشند. اینها افرادی هستند که چندین کار را همزمان انجام می‌دهند. این افراد ریزش مو از جلوی سر و معمولا موی فر خورده دارند و لاغر اندام و گندمگون مایل به زرد هستند.

دموی مزاج‌ها برای ریاست و طرح‌های خیلی بزرگ مناسبند. علامت مهم این افراد ریزش مو از ناحیه وسط سر است. هیکلی درشت اندام و سرخ رو، پروژه‌های خیلی کلان و مهم در سر دارند. معمولا گرم مزاجان محکوم به کچلی هستند.

بلغمی مزاج‌ها براى کار‌های ثابت، کم تحرک و کم خطر مثل ریاست، گردش در طبیعت و پیک نیک و کار‌های ظریف مثل منجوق دوزی و قلاب بافی مناسب‌اند.

سوداوی مزاج‌ها برای کار‌هایی که به دقت و ریزبینی زیادی نیاز دارد، مناسبند.

گروه خونی و مزاج‌های چهارگانه انسان

یکی از عواملی که در تشخیص طبی به پزشک طب سنتی کمک شایانی می‌کند، وضعیت گروه خونی فرد بیمار است. از نظر دسته بندی سردی و گرمی در جدول طبایع، گروه خونی O و AB گرم مزاج و A و B سرد مزاج هستند. ضمنا کلیه گروه‌های خونی منفی از نظر خصوصیات جسمانی شبیه گروه‌های مثبت خود هستند (مثلا O- مانند O+ است)، ولی از نظر روحی گروه‌های خونی منفی سوداوی و هم گروه A قرار می‌گیرند.

گروه‌های خونی مثبت از گروه‌های خونی منفی حداقل از نظر اعصاب سالم‌تر هستند، در ضمن بیشترین گروه خونی موجود در دنیا گروه خونی O و کمترین گروه خونی از نظر تعداد AB میباشد.

هر چقدر از گروه خونی O به سمت گروه خونی AB می‌رویم خون کثیف و خشک‌تر می‌شود. بیشترین بیماری‌های قلبی، واریس و گرفتگی رگ‌ها در گروه‌های خونی A و AB دیده می‌شوند، زیرا خون در آنها خشک‌تر و در نتیجه رسوبش بیشتر است (یعنی در رگ‌ها جاری نمی‌شود). بیماری‌هایی مثل قند، چربی و … در گروه‌های خونی A و AB زودتر از سایر گروه‌ها ایجاد می‌شود و این دو گروه خونی دستگاه ایمنی ضعیف تری دارند.

گروه‌های خونی طبع خاصی دارند که قابل تغییر نیست، به طور مثال ممکن است فردی با گروه خونی A دارای مجموعه‌ای از علایم بلغمی باشد که در این صورت طبع مادرزادی او سودا و طبع اکتسابی اش بلغم خواهد بود. در صورت بروز بیماری یا ناراحتی برای این شخص بهترین پیشنهاد برای درمان، درمان طبع اکتسابی اوست نه طبع مادر زادی.

اکثر افراد با گروه خونی O دموی مزاج هستند

افراد این گروه نخستین انسان‌هایی بوده‌اند که پا به عرصه این جهان گذاشته‌اند. انسان‌های غارنشینی بوده‌اند که در زمان خویش با شکار حیوانات و استفاده از گوشت و پوست آنها روزگار می‌گذرانده‌اند. این گروه خونی شایعترین گروه خونی در جهان است. افراد با گروه خونی O اهداکنندگان عمومی هستند، چرا که گروه‌های خونی دیگر از آن مشتق می‌شوند. پس همه می‌توانند دریافت کننده آن باشند. گروه خونی O از نظر طب سنتی با طبع دم مطابقت دارد و معادل عنصر هوا می‌باشد. مثبت نگری ذاتی، شجاعت، خصوصیات رهبری، روحیه تهاجمی، دارای انرژی و توانمند، صبور، اتکا به نفس از ویژگی‌های آنان است.

اکثر افراد با گروه خونی A سوداوی مزاج هستند

این گروه خونی کمی دیرتر از گروه خونی O تکامل یافته است، یعنی زمانی که بشر به جای شکار، کشاورزی می‌کرد و تشکیل اجتماع داده بود. افراد این گروه از بازماندگان زارعین دوران‌های پیشین می‌باشند. این گروه بعد از گروه خونی O بیشترین فراوانی را در میان جمعیت داراست. گروه خونی A با طبع سودا در طب سنتی مطابقت دارد و معادل عنصر خاک می‌باشد. این افراد منظم، حساس و زیرک هستند. افراد با گروه خونی A درونگرا، مسئول، با دقت و حساس به جزئیات هستند. در عین حال که بسیار حساس هستند، می‌توانند حلال مشکلات خوبی هم باشند.

اکثر افراد با گروه خونی B بلغمی مزاج هستند

در طول تاریخ این گروه خونی در زمانی تکامل یافته است که انسان‌ها بیشتر سفر می‌کردند و حاصل مهاجرت انسان‌ها به مناطق شمالی و سردسیر و سخت‌تر از نظر زندگی بوده است. گروه خونی B با طبع بلغم در طب سنتی مطابقت دارد و معادل عنصر آب می‌باشد. انعطاف پذیر و سازشکار هستند و حساسیت کمی دارند. هیچ گروه خونی دیگری به اندازه B مظهر میانه روی نیست. اگر گروه خونی شما B است، باید بدانید که به طور کلی طبعی قویتر و سالم‌تر دارید و بسیار واقع بین و عملگرا هستید.

اکثر افراد با گروه خونی AB صفراوی مزاج هستند

تاریخچه این گروه خونی نشان می‌دهد که این گروه خونی شاید بیش از هزار سال هم نیست که پیدا شده است و فقط ۲ الی ۵ درصد از جمعیت کل جهان دارای این گروه خونی هستند. گروه خونی AB با طبع صفرا در طب سنتی مطابقت دارد و معادل عنصر آتش می‌باشد. شناخت آنها کمی دشوار است، زیرا خصوصیات اخلاقی آنها تلفیقی از سایر گروه‌های خونی است. به این گروه، گروه دریافت کننده عمومی هم می‌گویند، زیرا می‌تواند از هر ۳ گروه خونی خون دریافت کند، اما فقط می‌تواند به گروه خونی خود خون اهدا کند. بدن دارندگان گروه خونی AB با جهان مدرن بسیار سازگار است. از خواص این گروه همراه شدن خواص گروه خونی A و گروه خونی B با هم است.