توسعه با نقشه، نه با شعار
دیاکو عزیزی- سخنان اخیر رئیس‌جمهور درباره لزوم پرهیز از تصمیم‌گیری‌های لحظه‌ای و ضرورت داشتن «نقشه راه توسعه»، از جمله مواضع علمی، سنجیده و امیدوارکننده‌ای است که در سال‌های اخیر کمتر از زبان مسئولان شنیده شده است. تأکید ایشان بر برنامه‌محوری، واقع‌نگری و استفاده از توان نخبگان، نشانه‌ی درکی درست از ریشه‌های ناکامی در مسیر توسعه‌ی کشور است و باید از چنین نگاه عقلانی و آینده‌نگرانه‌ای صمیمانه تقدیر کرد.
بی‌تردید، توسعه بدون شناخت منابع و مصارف، همان‌گونه که رئیس‌جمهور گفت، منطقی ندارد. تهران و بسیاری از شهرهای بزرگ کشور امروز زیر بار توسعه‌های بی‌برنامه، مهاجرت‌های بی‌ضابطه و مصرف بی‌رویه‌ی آب و انرژی خم شده‌اند. این یادآوری که «توسعه بدون نقشه فاجعه می‌آفریند»، سخنی درست و دیرهنگام است، اما هنوز می‌تواند آغازی تازه باشد؛ آغازی برای بازگشت عقل و علم به چرخه‌ی تصمیم‌سازی.
تأکید بر نقش نخبگان، دانشگاهیان و کارشناسان در طراحی نقشه‌ی راه توسعه، امیدآفرین است. کشور زمانی مسیر درستی را طی خواهد کرد که سیاست و دانش در کنار هم قرار گیرند، نه در برابر هم. تجربه‌های تلخ گذشته نشان داده‌اند که تصمیم‌های شتاب‌زده، بدون تحلیل همه‌جانبه‌ی اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی، نه‌تنها مشکلات را حل نمی‌کنند، بلکه بحران‌های تازه‌ای می‌آفرینند.
در همین راستا، هشدار رئیس‌جمهور درباره بحران آب و تأکید بر لزوم برنامه‌ریزی بر اساس منابع واقعی، گامی در جهت تفکر راهبردی و پایدار است. اینکه یک مقام عالی کشور صراحتاً از خشکسالی آینده سخن بگوید و از توسعه‌ی بی‌ضابطه پرهیز دهد، خود نشانه‌ای از تغییر نگاه است؛ نگاهی که اگر ادامه یابد، می‌تواند پایه‌ی شکل‌گیری توسعه‌ای متوازن و هوشمندانه باشد.
با این حال، تجربه‌های گذشته ما را محتاط کرده است. جامعه امروز بیش از آنکه به «گفتارهای درست» نیاز داشته باشد، چشم‌انتظار «رفتار درست» است. آنچه مردم از دولت انتظار دارند، نه تکرار سخنان علمی و درست، بلکه مشاهده‌ی آثار اجرایی آن در زندگی روزمره، در قیمت‌ها، در آرامش روانی و در اعتماد عمومی است.
از این‌رو، ضمن تقدیر از رویکرد سنجیده‌ی رئیس‌جمهور، باید امیدوار بود که این نگاه علمی و مبتنی بر برنامه، در سطح شعار باقی نماند و به‌سرعت در سیاست‌گذاری‌های اجرایی، نظام بودجه‌ریزی، و تصمیمات روزمره‌ی دولت متجلی شود. تنها در آن صورت است که می‌توان گفت کشور از چرخه‌ی تصمیمات لحظه‌ای عبور کرده و به مسیر توسعه‌ی واقعی، پایدار و مردمی گام نهاده است.
