این روزها صحنه سیاسی سوریه نهفقط میدان زورآزمایی بازیگران متعدد منطقهای و فرامنطقهای است، بلکه آینهای است از تلاقی بحرانهای تاریخی، جاهطلبیهای ژئوپلیتیک و نبرد روایتها. از یکسو، قدرتهایی که با پرچم ثباتسازی پیش میآیند، در عمل بهدنبال تثبیت نفوذ خود هستند؛ و از سوی دیگر، گروههایی که ادعای «نجات» و «بازسازی» دارند، در گرداب تناقضها و خشونتهای درونی فرو میروند. در چنین بستری، هر تحرکی- دیپلماتیک یا نظامی- میتواند نه گامی بهسوی آرامش، بلکه جرقهای تازه در انباری از بحرانها باشد. در این میان، جامعههای محلی، چه اقلیتهای تحت فشار و چه مردم عادی، بهائی را میپردازند که بازیگران اصلی از آن عبور میکنند. اکنون پرسش این است که در میانه این ضربآهنگ تند تنشها، آیا چشماندازی از آشتی واقعی و ثبات پایدار قابل تصور است یا نه.
مخابره ضعف و پسگرفتنِ حمله!
خدا رحمت کند شهید سردار سلیمانی را. میگفت رژیم صهیونیستی مثل سگ هار است. اگر از آن ترسیدی، تو را خواهد درید. ابومحمد جولانی به عنوان مهره ترکیه، آمریکا و رژیم صهیونیستی هیچ ارادهای مقابل این سه ارباب ندارد و از ترس، در برابر تجاوزات روزانه آنها هیچ اقدامی نمیکند؛ حتی اعلام میکند به دنبال صلح با این رژیم است. دقیقا همین رویکرد مهمترین دلیل تجاوزات روزانه صهیونیستها به خاک سوریه است. یک روز پیش از اولین سالگرد سقوط دمشق و قدرت گرفتن تروریستها، «ابومحمد جولانی»، رهبر همین تروریستها، در نشست دوحه، پایتخت قطر، گفت: «سوریه پیامهای مثبتی برای تقویت ثبات منطقهای مخابره کرد، اما اسرائیل با بیش از هزار حمله هوائی و ۴۰۰ تجاوز زمینی به این پیامها پاسخ داد...».
نگرانیها در سرزمینهای اشغالی
خبر دیگر نیز آنکه رسانههای رژیم آپارتاید اسرائیل از سفر اخیر رئیس ستاد ارتش ترکیه به سوریه به عنوان اقدامی نگرانکننده یاد کرده و هشدار دادند که آنکارا در تلاش است کنترل خود بر سوریه را تثبیت کند. شبکه ۱۲ اسرائیل گزارش داد که سفر اخیر «سلجوق بیرقدار اوغلو»، رئیس ستاد ارتش ترکیه، به سوریه نشانهای بسیار نگرانکننده برای تلآویو محسوب میشود. منابع این شبکه تأکید کردند که ترکیه با این اقدام تلاش دارد نفوذ و کنترل خود بر مناطق مختلف سوریه را تحکیم کند. طبق این گزارش، با این حال، رژیم اسرائیل همچنان به دنبال بهرهبرداری از فرصتها برای دستیابی به مزایای قابلتوجه در صورت امضای یک توافق تاریخی در سوریه است.
تروریسم در تروریسم!
در سایه حکومت تروریستهای تحریرالشام، داعش هم همچنان تنفس میکند! دیدهبان حقوق بشر سوریه از مجروحشدن ۲ نیروی وابسته به نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) بر اثر حمله عناصر داعش در یکی از مناطق شرق دیرالزور خبر داد. به گفته این نهاد، عناصر داعش در روزهای اخیر فعالیتهای خود در مناطق پراکنده شرق سوریه را افزایش دادهاند. جزئیات بیشتری درباره این حمله گزارش نشده است. دیدهبان حقوق بشر سوریه همچنین گفت: «۶ نفر در ۶ دسامبر [۱۵ آذر]در شرایط مختلف فوت کرده یا کشته شدهاند.» خبر دیگر نیز آنکه رئیس مشترک بخش روابط خارجی در اداره خودمختار کُردهای سوریه اعلام کرد که کُردهای سوریه خواهان آغاز گفتوگو با ترکیه هستند؛ گفتوگویی که ما به عنوان کُردهای سوریه آن را درک میکنیم.
اعتصاب علویان
همچنین شیخ «غزال غزال»، رئیس شورای عالی اسلامی علویان در سوریه، گفت: «ما اعتصاب عمومی و فراگیر را در تمام زمینههای زندگی اعلام میکنیم و متعهد میشویم که به مدت پنج روز از هشتم تا دوازدهم این ماه در خانه بمانیم.» وی افزود: «آنها (نیروهای جولانی) دستگیر کردند، کشتند، سلاخی کردند، ربودند و سوزاندند و اکنون معیشت ما را تهدید میکنند تا ما را مجبور به شرکت در جشنهایی کنند که با خون ما ساخته شده است.»
شیخ غزال غزال تأکید کرد آنها ما را به از دست دادن معیشت، اخراج، انتقال، سرکوب و ارعاب تهدید میکنند تا منابع درآمدمان را مسدود کنند و ما را مجبور به شرکت در جشنهایی کنند که بر پایه خون، درد و رنج ما بنا شده است. او گفت: «ای علویان! نگذارید بیعدالتی آرای شما را بدزدد و بدانید که هرگونه حملهای به یکی از ما، حملهای به همه ماست. بیعدالتی بدتر شد و مظلومان ساکت شدند که منجر به افزایش گرایش به یک ایدئولوژی تاریک و تکفیری شد.»
در پایان، آنچه در این صحنه پیچیده و چندلایه باقی میماند، حقیقتی ساده، اما تلخ است: تا زمانی که منطق زور بر منطق گفتوگوی واقعی چیره باشد، هر وعدهای از ثبات، بر بستری لرزان قائم خواهد بود. در چنین وضعیتی، هیچ بازیگری- حتی اگر خود را پیروز میدان بداند- از پیامدهای بلندمدت این چرخه فرساینده در امان نخواهد بود. آینده سوریه، بیش از آنکه در دست تصمیمسازان پرهیاهو باشد، به توان جامعه فرسوده، اما زنده آن در بازسازی اعتماد، عدالت و انسجام گره خورده است؛ و این مسیری است که نه با آمار حملات و ادعاهای پیروزی، که تنها با ارادهای جمعی مردم سوریه میتواند آغاز شود.