ایروانی: قلمرو افغانستان نباید به پایگاه تروریسم تبدیل شود
امیرسعید ایروانی، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان ملل متحد امشب (چهارشنبه) ۱۹ آذرماه در نشست شورای امنیت با موضوع: «وضعیت در افغانستان» حضور یافت و سخنرانی کرد.
وی به گزارش اخیر دبیرکل درباره اینکه علیرغم تلاشها و فعالیتهای خستگیناپذیر «هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان» (یوناما) و آژانسهای سازمان ملل متحد، مردم افغانستان همچنان با چالشهای شدید انسانی و امنیتی، محدودیتهای مستمر علیه زنان و دختران و تهدیدهای ناشی از تروریسم و مواد مخدر، بهویژه مواد مخدر صنعتی، روبهرو هستند، اشاره کرد.
ایروانی افزود: نسبت به وخامت وضعیت انسانی، به ویژه با نزدیک شدن فصل زمستان و در پی زمینلرزههای اخیر، عمیقاً ابراز نگرانی میکنیم. کمبود شدید منابع مالی در «برنامه نیازها و پاسخگویی بشردوستانه ۲۰۲۵» ممکن است موجب شود ناامنی غذایی تشدید، دسترسی به خدمات پایه محدود، سوءتغذیه بدتر و نابرابری بهویژه برای زنان و کودکان عمیقتر شود.
نماینده ایران بیان کرد: در این چارچوب، معتقدیم که تعامل معنادار و عملگرایانه با مقامات افغانستان همچنان برای رسیدگی به بحرانهای انسانی و اقتصادی که افغانستان و ثبات منطقهای را تهدید میکند، ضروری است. مجدداً تأکید میکنیم که کمکهای انسانی نباید هرگز سیاسی شود، تحریمها نباید مانعی در مسیر تثبیت یا توسعه اقتصادی ایجاد کنند، و داراییهای ملی افغانستان که در خارج مسدود شدهاند باید فوراً آزاد شده تا نیازهای فوری مردم افغانستان برآورده شود.
وی گفت: وضعیت زنان و دختران همچنان مایه نگرانی جدی است. محدودیتهای نظاممند بر آموزش، اشتغال و مشارکت عمومی با تعالیم اسلام و با کرامت انسانی ناسازگار است. از مقامات افغانستان میخواهیم این تدابیر را لغو کنند. علیرغم نگرانیهای جدی، تعامل سازنده همچنان مؤثرترین مسیر برای ترویج رفتار مسئولانه و پاسداشت حقوق بشر، از جمله حقوق اقوام و زنان، به شمار میرود.
در همین حال، ایجاد دولتی فراگیر که واقعاً مردم را نمایندگی کند برای دستیابی به صلح و ثبات پایدار، جلوگیری از بروز دوباره درگیری و جریانهای گسترده پناهجویان، تضمین امنیت، بهبود اقتصادی و احترام به حقوق بشر بهویژه حقوق زنان و دختران ضروری است.
وی افزود:، تهدید ناشی از گروههای تروریستی، از جمله داعش خراسان، همچنان نگرانکننده است و مستلزم هوشیاری مستمر جامعه بینالمللی و اقدام جمعی است. جمهوری اسلامی ایران قاطعانه از برآمدن افغانستانی مستقل، دارای حاکمیت، متحد و صلحآمیز، عاری از تروریسم، درگیری و مواد مخدر حمایت میکند. افغانستان باید برای اتخاذ تدابیر جامع و مؤثر جهت برچیدن تمامی گروههای تروریستی و جلوگیری از استفاده از قلمرو خود برای تهدید یا آسیبرساندن به سایر دولتها مورد حمایت قرار گیرد.
ایروانی با بیان اینکه نسبت به حوادث اخیر امنیتی و مرزی بین افغانستان و همسایگان آن عمیقاً ابراز نگرانی میکنیم، اظهار داشت: ایران نزدیک به ۲ هزار کیلومتر مرز با افغانستان و پاکستان دارد و امنیت ما بهطور جداییناپذیر با امنیت هر دو همسایه گره خورده است. قلمرو افغانستان نباید به پایگاهی برای تروریسم یا خشونت علیه کشورهای همسایه تبدیل شود و مقامات افغانستان باید مسئولیت کامل جلوگیری از هرگونه حمایت از گروههای تروریستی را بر عهده گیرند.
این دیپلمات ارشد ایرانی اضافه کرد: وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با همتایان پاکستانی و افغانستانی خود رایزنی کرده و در این چارچوب اعلام کرده است که تهران آماده کمک به تلاشها برای کاهش تنش بین کابل و اسلامآباد است. وی همچنین پیشنهاد داده که نشست منطقهای وزیران امور خارجه برای ایجاد بستری جهت مشورت و تدوین رویکردی هماهنگ در سطح منطقه برگزار شود.
ایروانی خاطرنشان کرد: با توجه به مرز طولانی مشترک و حضور میلیونها تبعه افغانستان، تحولات این کشور تأثیری مستقیم و فوری بر ایران دارد. ازاینرو، تعامل با مقامات افغانستان نه یک انتخاب، بلکه ضرورتی راهبردی برای مدیریت مخاطرات، کاهش هزینهها و جلوگیری از چالشهای آینده است. ایران گفتوگوی مستمر و همکاری سازنده با افغانستان از جمله در حوزه تسهیل تجارت، تقویت هماهنگیهای مرزی، ارائه کمکهای بشردوستانه و حمایت از خدمات آموزشی و بهداشتی دارد تا از این طریق بتواند ثبات منطقهای را تقویت کرده و منافع مشروع خود را صیانت کند.
ایروانی گفت: بهعنوان تنها دالان ترانزیتیِ کارآمد که دسترسی مستقیم افغانستان به آبهای آزاد را فراهم میکند، بندر چابهار بهمثابه شریان حیاتی بشردوستانه ایفای نقش و ارسال محمولههای اساسی به افغانستان را تسهیل میکند. اعمال تدابیر محدودکننده تحت بهانه موسوم به تحریمهای یکجانبه، پیامدی جز آثار جدی و زیانبار بر ثبات اقتصادی و وضعیت انسانی افغانستان نخواهد داشت. ایران در پی آن است که ظرفیت بندر چابهار را بهطور کامل برای حمایت از احیای اقتصادی افغانستان و رفع نیازهای بشردوستانه آن بهکار گیرد.
نماینده ایران افزود: ایران در حالیکه خود تحت تحریمهای یکجانبه شدید قرار داشته، طی دههها بار نامتناسبی را با میزبانی از میلیونها پناهجوی افغانستانی بر دوش کشیده است. این مسئولیت، در غیاب حمایت کافی بینالمللی، فشارهای اقتصادی و امنیتی عظیمی ایجاد کرده است، بهگونهای که هزینههای سالانه آن نزدیک به ده میلیارد دلار برآورد میشود.
وی گفت: مایه تأسف عمیق است که جامعه بینالمللی حتی حداقلیترین تعهدات خود را برای حمایت از پناهجویان افغانستانی در ایران برآورده نکرده است. این کوتاهی بهوضوح در کاهش چشمگیر کمکهای تخصیص یافته برای سال ۲۰۲۶ بازتاب یافته است، کاهشی بیش از ۶۰ درصد. این امر نقضی جدی از اصل «تقسیم مسئولیت بینالمللی» به شمار میرود.
نماینده ایران خاطرنشان کرد: ایران بارها و بهصراحت، از جمله از همین تریبون، اعلام کرده که بدون همبستگی واقعی بینالمللی، تقسیم عادلانه این بار و حمایت مالی ملموس، نمیتواند و نخواهد توانست بهتنهایی بار نامتناسب میزبانی از بیش از شش میلیون تبعه افغانستانی را بر دوش کشد.
ایروانی افزود: بازگرداندن اتباع فاقد مدرک افغانستانی با رعایت کامل حقوق بینالملل و اصول بشردوستانه و با احترام کامل به کرامت انسانی انجام شده است.
وی عنوان کرد: در پایان، یوناما همچنان نقشی حیاتی و انکارناپذیر در رسیدگی به چالشهای پیچیده و چندبعدی افغانستان ایفا میکند. بار دیگر حمایت خود را از مأموریت یوناما و اجرای مؤثر و بیطرفانه آن تأیید میکنیم.
ایروانی عنوان کرد: جمهوری اسلامی ایران آماده است همکاری نزدیک خود را با سازمان ملل متحد، کشورهای منطقه و سازوکارهای مربوطه، و تمامی ذینفعان برای ترویج ثبات، امنیت و آیندهای بهتر برای افغانستان ادامه دهد.
