انتقاد کیارستمی از توقف فیلم فرهادی؛ پیغام می‌دهند که سینما نمی‌خواهند

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: عباس کیارستمی کارگردان مطرح سینمای ایران نیز روز دوشنبه در گفت‌وگویی با روزنامه شرق به توقف فیلم اصغر فرهادی واکنش شدیدی نشان داده است. 

عباس کیارستمی، کارگردان برجسته ایرانی در واکنش به اتفاقات چند وقت اخیر سینمای ایران با بیان اینکه فعلا برنامه‌ای برای ساختن فیلم در ایران ندارد و بنا دارد «ناکیسا» را با سرمایه یک کمپانی ژاپنی و فرانسوی در ژاپن جلوی دوربین ببرد، گفت: قرار بود که فیلم بعدی‌ام را در ایران بسازم، فیلم‌نامه‌ای با نام “پدر و پسر” را آماده کرده و با حامد بهداد برای بازی در نقش اول آن نیز صحبت کرده بودم؛ اما در یکی دو ماهی که در ایران بودم، به نظرم آمد شرایط لازم و کافی برای کار در ایران هنوز به وجود نیامده است. 

کیارستمی در گفت‌و گو با روزنامه شرق تاکید کرد، تصمیم فردی و مجموعه اتفاقاتی که در این روزها در سینمای ایران افتاده باعث شده به این نتیجه برسد که فیلم بعدی خود را هم خارج از ایران کار کند.
 
این فیلم‌ساز مشهور ایران، در توضیح دلایل کنار گذاشتن پروژه پدر و پسر با اشاره به عدم وجود امنیت شغلی در حرفه فیلم‌سازی به شرایط پیش آمده برای اصغر فرهادی و لغو پروانه ساخت فیلم وی اشاره و افزود: هر پروژه‌ای وقتی شروع می‌شود تا پایانش 6 ماه زمان می‌برد و در این 6 ماه هزاران اتفاق می‌افتد و هیچ امنیت‌خاطری برای این مدت وجود ندارد. حتی وقی که مجوز هم می‌گیریم باز هم این امنیت وجود ندارد. وقتی پروژه‌ای را این‌طور ناگهانی متوقف می‌کنند، این ترس دیگر در همه ایجاد می‌شود. 

عباس کیارستمی با انتقاد از اتفاقات غیرمنتظره‌ای روزهای اخیر سینمای ایران، خاطر نشان کرد: فیلم “قضیه شکل اول، شکل دوم” بهترین جایزه فیلم کودکان آن سال را به‌دست می‌آورد، اما هفته بعد از آن توقیف شد تا همین امروز. قانون‌ها در اینجا به‌روز است و با آمدن آدم‌های گوناگون قانون‌ها تغییر می‌کند. از عمر من چیزی نمانده است و واقعا حوصله سر و کله زدن با مسئولان را ندارم. بنابر این اگر از این امکانی که دارم استفاده نکنم، یک کم بلاهت است دیگر. 

این کارگردان برنده نخل طلا کن، بار دیگر با اشاره به لغو مجوز ساخت فیلم اصغر فرهادی، گفت: مثلا همین داستان مربوط به اصغر فرهادی فیلمی که مجوز گرفته بود، بعد ناگهان تصمیم می‌گیرند آن را متوقف کنند. اصلا باورم نمی‌شود. چه طور می‌توان نسبت به ارزش‌های معنوی یک کار فرهنگی بی‌توجه بود. 

کیارستمی درباره حرف‌های اصغر فرهادی در جشن خانه سینما که از سوی مسئولان دلیل لغو مجوز فیلم او اعلام شد، اظهار داشت: این حرف‌ها آرزوی یک فیلم‌ساز بوده است برای دیگر همکارانش که در ایران نیستند تا در کشور مادری‌خود فیلم بسازند. ممکن است این حرف آرزوی یک نفر نباشد، اما طبیعتا نباید با فردی که آرزویش شبیه او نیست به شکل تادیبی برخورد کنیم. مثل این می‌ماند که برای شفای بیماران دعا کنیم و در میان بیماران فرد گناهکاری باشد، آن وقت بیایم و فرد دعا کننده را مجازات کنیم. 

وی افزود: مگر پروژه مربوط به یک نفر است. گروهی در یک فیلم کار می‌کنند، حتی فرض کنید که یک آدمی خلاف کرده، کسی حق ندارد یک پروژه را بخواباند. آدم با امید و عشق و شور کار فیلمسازی می کند. کار فیلم‌ساری یک کار تجاری صرف که نیست. 

عباس کیارستمی درباره اکران کپی برابر اصل نیز می‌گوید: آقای شمقدری با وجود اینکه یک جایی جسته‌و گریخته در مصاحبه‌های‌شان حسن‌نیت نشان دادند، ولی این بار لباس ژولیت بینوش را بهانه کردند. اما سوال این است که مگر در فیلم دیگر من لباس بازیگرها مشکلی داشت؛ این فیلم‌ها چرا توقیف شدند و تا به امروز اجازه اکران پیدا نکرده‌اند؟ اینها بهانه است. مطمئنا لباس بازیگران جدیدم را هم بر اساس فیلم‌نامه و لوکیشن انتخاب خواهم کرد. من نمی‌توانم لباس بازیگرم را بی‌توجه به محیط و فارغ از واقعیت زندگی انتخاب کنم. 

کیارستمی در ادامه با اشاره به موقعیت ویژه کپی برابر اصل برای ارسال به اسکار امسال، گفت: این فیلم شناسنامه ایران را دارد و این شانس را داشت که از ایران شرکت کند. این یک موقعیت استثنایی برای ایران بود. 

کیارسمتی با بیان اینکه اگر فیلمش 3 روز می‌توانست در ایران روی پرده برود، به عنوان یک فیلم ایرانی امکان شرکت در اسکار را پیدا می‌کرد، خاطر نشان کرد: فراسوی‌ها خودشان هم مایل بودند کپی برابر اصل به عنوان فیلم ایرانی به اسکار برود و گفته بودند، اگر بشود فیلم در ایران نمایش داده شود، آنها می‌توانند بقیه کارها را خودشان انجام دهند؛ اما من نمی‌دانستم از چه کسی باید این تقاضا را بکنم. 

وی ادامه داد: الان در ایران تصمیم‌های فردی حتی در جایی که تصورش را نمی‌شود کرد، جایگزین تصمیمات گروهی و صنفی شده و هیأت انتخابی نیست. جایی که شما می‌دانید جواب خواسته‌تان "نه" است، هوشمندی در این است که خواسته را مطرح نکنی. 

عباس کیارستمی در ادامه افزود: اینها دارند پیام خودشان را می‌دهند و می‌گویند سینما نمی‌خواهند؛ من این پیام را گرفتم و می‌گویم شما سینما نمی‌خواهید، باشد ولی من سینمای خودم را دارم و امکانات خودم را هم دارم و شما نخواهید. 

این فیلم‌ساز مشهور جهانی با اشاره به اینکه کپی برابر اصل از شانس موفقیت بالایی برخوردار بود افزود: تهیه‌کننده دلش می‌خواست فقط 3 روز در ایران اکران شود. اما آنچه مسلم است صحبت امروز ما در بی‌قانونی است. هیچ قاعده وجود ندارد. حداقل ای کاش به جای قانون، اخلاق وجود داشت. اخلاق هم وجود ندارد. 

کیارستمی در پایان درباره ساخت فیلم جدیدش در ژاپن نیز گفت: اسم فیلم “ناکیسا” است که اسم شخصیت اصلی فیلم است. همه عوامل فیلم ژاپنی خواهند بود و من به عنوان کارگردان مهمان در این پروره کار می‌کنم؛ تهیه‌کنندگان این پروژه نیز دو کمپانی ژاپنی و فرانسوی خواهند بود. متاسفم که این فیلم به زبان ژاپنی است؛ اما امیدوارم دوستان ایرانی آن را با زیرنویس فارسی ببینند.