آفتابنیوز : آفتاب: بیبرنامگی در کشت دانههای روغنی موجب شده است که سالیانه 2.5 میلیارد دلار ارز از کشور برای واردات دانههای روغنی خارج شود.
در کشور ما که یکی از بزرگترین مصرف کنندههای روغن به شمار میرویم، تنها 300 هزار تن انواع دانههای روغنی کشت میشود، این درحالی است که برای تامین نیاز تولید روغن سالانه یک میلیون تن دانه روغنی سویا و یک میلیون تن روغن خام از خارج کشور وارد میشود.
در واقع از کل نیاز این صنعت که یک میلیون و 500 هزار تن روغن خام است تنها 500 هزار تن از محل تولید داخل تامین شده و مابقی به اجبار باید از طریق واردات تامین شود.
کشت کلزا، سویا، آفتابگردان و گلرنگ که دانههای روغنی بهشمار میروند، در میان کشاورزان ایران طرفدار زیادی ندارد و هنوز دولت نتوانسته است با اصلاح بذور و افزایش عملکرد این بذور در واحد سطح کشاورزان را به کشت این محصولات ترغیب کند.
کشت این دانهها در حالی در ایران پیگیری نمیشود که دانههای روغنی و روغن خام دومین محصول وارداتی به کشور هستند. در همین حال، امسال معاون تولیدات گیاهی وزیرجهاد کشاورزی اعلام کرده است که در تمامی محصولات به غیر از دانههای روغنی میتوانیم به خودکفایی برسیم.
اما کارشناسان در این خصوص عقیده دیگری دارند. آنان با مسئول دانستن وزارت جهاد کشاورزی، عدم حمایت این وزارتخانه را از کشاورزان و بخش خصوصی به عنوان مهمترین موانع گسترش کشت دانههای روغنی در کشور میدانند.
همچنین مانع دیگری که در کشت دانههای روغنی به آن اشاره میشود، جایگزینی کشت گندم بهجای دانههای روغنی در کشور است که بهنظر میرسد تولید این محصول تحت تاثیر خودکفایی گندم قرار دارد اما خود کفایی در یک محصول به قیمت وابستگی به یک محصول دیگر چه سودی را عاید کشور میکند.
خروج 2.5 میلیارد دلار ارز برای واردات دانههای روغنی دبیر انجمن صنفی صنایع روغن نباتی ایران با بیان این مطلب که 76 درصد از ارزش محصولات تولیدشده در بخش کشاورزی جذب بخش صنعت میشود، گفت: در برخی از محصولات مانند دانههای روغنی تولید جوابگوی نیاز داخلی نیست و اغلب نیاز از خارج کشور تامین میشود.
ابوالحسن خلیلی افزود: عدم تمرکز مدیریت دانههای روغنی، حذف تعرفه کنجاله، عدم بهکارگیری از توان بخش خصوصی در توسعه کشت دانههای روغنی از جمله مشکلات این محصول و صنعت روغن نباتی بهشمار میرود.
وی با تاکید براینکه کشور ما وابستگی زیادی به واردات دانههای روغنی دارد، گفت: بیش از 3 میلیون تن در سال، دانه روغنی، روغن خام و کنجاله وارد کشور شده و بیش از 2.5 میلیارد دلار ارز از کشور خارج میشود.
عدم برنامه ریزی در کشت دانههای روغنی در سالهای اخیر با بروز خشکسالی نمود بیشتری پیدا کرد و تولید محصول را به طور محسوسی کاهش داد که هم اکنون کشت آفتابگردان 800 تن تا یک کیلو گرم در هکتار است، این در حالی است که ترکیه در یک برنامه 20 ساله موفق شد شرایط لازم برای حضور کمپانیهای مطرح دنیا در تولید بذر دانه روغنی را در این کشور فراهم کند.
در حال حاضر سطح زیر کشت دانه روغنی در این کشور 2 تن در هکتار است و این کشور بالغ بر یک میلیون تن در سال، دانه روغنی تولید میکند.
بیکیفیتی بذور دانههای روغنی عامل کاهش سطح زیر کشت مدیر تحقیقات و تولید بذر شرکت توسعه کشت دانههای روغنی کشور با اشاره به اینکه بیکیفیتی بذر دانههای روغنی باعث کاهش عملکرد بالای این محصول در کشور شده است، گفت: تجربه نشان داده که کشاورز برای تامین نهاده با کیفیت هر قیمتی را میپردازد، زیرا کیفیت محصول و عملکرد بالا در هکتار برایش مقرونبهصرفه است.
افشین اسماعیلی فر با بیان اینکه حدود 90 درصد روغن خام به کشور وارد می شود، افزود: وزارت جهاد کشاورزی برنامه 75 درصدی خودکفایی در تولید روغن را داشت که این طرح به شکست انجامید.
وی ادامه داد: ظرفیت کارخانجات روغن کشی در ایران حدود 3 میلیون تن است که در حال حاضر با نصف ظرفیت کار میکنند.