آفتابنیوز : آفتاب: پسته که 8 تا 11 درصد از صادرات غیرنفتی ایران را شامل میشود و 25 میلیارد دلار سرمایهگذاری در آن انجام گرفته است این سالها با بحران کمآبی و افزایش 13 درصدی هزینه تولید در 7 سال، جایگاه خود را در بازارهای جهانی در مخاطره میبیند.
پسته یکی از مهمترین محصولات صادراتی ایران بهشمار میرود که درحوزه صادرات غیرنفتی در اغلب موارد در صدر محصولات صادراتی ایران قرار دارد.
این محصول در دهه 60 تنها در ایران بهصورت عمده تولید میشد و میزان تولیدات آن 30 هزارتن بود و به جز تولید کمی که در کشورهای سوریه، ترکیه و ایتالیا انجام میگرفت ایران تنها تولیدکننده بزرگ پسته در دنیا بهشمار میرفت.
اما در سالهای اخیر با پیوستن رقبایی همچون آمریکا به بازارهای جهانی، بازار پسته از دست ایران خارج شده و با وجودیکه هم اکنون تولید این محصول بین 250 تا 300 هزار تن برآورد میشود و به 10 برابر تولید دهه 60 رسیده است مشکلات، جایگاه واقعی این محصول را در دنیا از بین برده است.
پسته با سرمایهگذاری 25 میلیارد دلاری نیازمند راهکارهایی است که با توجه به مزیتهای صادراتی جایگاه خود را به دست آورد اما دراین شرایط که این محصول نیاز به اجرای برنامههایی برای افزایش تولید دارد چند صدایی در میان تشکلها و فعالین این بخش، اجرای کارایی مناسب را با مشکل مواجه کرده است.
قیمت یک حلقه چاه در کرمان 5 تا 6 میلیارد تومان از آنجائیکه این محصول در استانهای گرمسیری مانند کرمان تولید میشود در سالهای اخیر با بحران خشکسالی بهشدت تحت تاثیر بیآبی قرارگرفته است و برداشتهای بیرویه از منابع آبی زیرزمینی در دشتهای رفسنجان، سیرجان، کرمان و یزد، تولید این محصول را با خطر کمآبی مواجه کرده است.
بحران آب در این منطقه به اندازه ای شدت یافته است که هم اکنون یک حلقه چاه در شهرستان انار کرمان با ظرفیت 50 لیتر در ثانیه به قیمت 5 تا 6 میلیارد تومان به فروش میرسد در حالیکه همین چاه در منطقه غربی کشور کمتراز 200 میلیون تومان قیمت دارد.
به گفته یکی از فعالان این صنعت رقابت قیمتی پسته ایران در مقایسه با پسته آمریکا از معضلاتی است که صادرات این محصول را با مخاطراتی مواجه کرده است.
محمد حسین کریمی پور در این رابطه گفت: قیمت پسته سایز درشت کالیفرنیا هر کیلو 1700 تومان است و همین پسته درایران حدود 5 هزار تومان و در باغهای کوچک تا 7 هزار تومان قیمت دارد.
چنین اختلاف قیمتی در یک محصول مشابه، بازارهای صادراتی را تحت تاثیر خود قرار میدهد و تنها مزه و تنوع پسته ایران است که باعث فروش آن میشود.
افزایش 13 درصدی هزینه تولید پسته درایران عضو هیات مدیره انجمن پسته به تورم دو رقمی ایران اشاره کرد و افزود: با وجود تورم 2 رقمی در کشور از 8 سال پیش قیمت ارز ثابت نگه داشته شده است و تولید و صادرات این محصول را با تحت تاثیر خود قرار داده است.
وی با بیان اینکه از سال 80 تا 87 هرساله هزینه تولید پسته افزایش یافته است گفت: بطورمتوسط هزینه تولید هر کیلو پسته در این سالها 13 درصد گران شده است و قیمت تمام شده هر 6 سال 2 برابرمی شود در حالیکه هزینه تولید این محصول در آمریکا 2 درصد است.
کریمی پور با اشاره به اشتغالزایی این صنعت افزود: درحال حاضر 150 هزارنفر بطور مستقیم دراین صنعت مشغول بکار هستند که با احتساب دیگر مشاغل مرتبط، آمار فعالان این صنعت یک درصد از کل جمعیت مردم ایران و 8 تا 11 درصد صادرات غیرنفتی را به خود اختصاص میدهد.
وی میزان تولید آمریکا را 230 هزار تن اعلام کرد و افزود: افزایش میزان تولید در کنار هزینه تولید پسته در این کشور که بزرگترین رقیت ایران دربازارهای جهانی محسوب میشود ضرورت توجه به این بخش را نشان میدهد.
عضو هیات مدیره انجمن پسته درخصوص مزیتهای این محصول در ایران تصریح کرد: پسته ایران واریتههای مختلفی دارد که همین تنوع بازار زیادی را برای آن بوجود آورده است زیرا تمامی سلایق را تحت پوشش قرار میدهد در حالیکه پسته آمریکا فقط دریک نوع واریته عرضه میشود. همچنین قیمت هر تن پسته در بازار هامبورگ 8 هزار دلار است.