درگذشت کارگردان باسابقه تئاتر 4 روز پیش از بزرگداشت

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: عروسک‌ها با چشم‌های خیره، زل زده بودند به دیو سیاه که سراغ خالق آنها آمده بود.

اسم دیو هم مثل خودش عجیب و غریب بود؛ سرطان. دیو سیاه، کارگردان را گرفت و خیلی بی‌صدا رفت پشت پرده نمایش؛ جواد ذوالفقاری از این دنیا با همه نمایش‌هایش رفت. روز گذشته تلفن همراه اهالی تئاتر عروسکی زودتر از هر روز زنگ خورد، پشت خط صدایی لرزان درحالی‌که سعی داشت بغضش را نگه دارد، خبر داد؛ جواد ذوالفقاری امروز صبح فوت کرد. این سوی خط دست‌ها به سمت ورق‌های تقویم رفت، یک، دو، سه، چهار... آقای ذوالفقاری اگر فقط 4 روز دیگر صبر کرده بودی، می‌خواستیم در تالار مولوی، همان جا که بعد از این همه وقت، نمایش «سمک عیار» تو روی صحنه رفته، برایت مراسم بزرگداشت بگیریم... افسوس، این بار هم دیر شد. درگذشت جواد ذوالفقاری، مدرس، نمایشنامه‌نویس و کارگردان با سابقه و برجسته تئاتر عروسکی ایران افسوسی دیگر برای تئاتر و اهالی آن باقی‌ گذاشت و تئاتر ایران باز هم فقدان بزرگی دیگر را تجربه کرد.

این نویسنده، کارگردان، مترجم و مدرس دانشگاه مدتی بود که از سرطان کبد رنج می‌برد و سرانجام صبح دیروز فرشته مرگ در خانه‌اش سراغ وی آمد تا جامعه هنری و اهالی تئاتر را داغدار کند. جواد ذوالفقاری متولد 1331 در همدان بود. او سال‌ها در حوزه‌ تئاتر عروسکی مشغول نگارش، ترجمه و کارگردانی بود که می‌توان به نمایش‌های علی‌بابا و چهل دزد بغداد، دوستان الماس، بز زنگوله‌پا، کدو قلقله زن، سیاوش، فرنگیس و خرمشیر اشاره کرد. ذوالفقاری چندی پیش نمایش بازی پسر و گرگ را در رپرتوار کودک و نوجوان سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران اجرا کرد.

اما پریشب در حالی نمایش «سمک عیار» این هنرمند فقید اجرای ویژه خود را پشت سر گذاشت که جواد ذوالفقاری به‌دلیل بیماری نمی‌توانست در تالار مولوی میزبان میهمانانی باشد که برای تماشای نمایش او آمده بودند. او مدت‌ها برای اجرای آخرین نمایش‌اش «سمک عیار» انتظار کشید اما این نمایش زمانی در تالار مولوی نوبت اجرا گرفت که بیماری دیگر توان اجرا را از او گرفته بود. هرچند گروه نمایشی به پاس زحمات او این نمایش را به صحنه برده‌اند و «سمک عیار» این روزها آخرین اجراهایش را در شرایطی پشت سر می‌گذارد که دیگر کارگردانش در میان ما نیست اما عروسک‌های او این روزها روی صحنه زنده‌اند.

این هنرمند فقید عرصه تئاتر ایران همواره متون و داستان‌های کهن ایرانی را دستمایه خلق آثار خود قرار می‌داد و آثارش همواره با استقبال مخاطبان و علاقه‌مندان به تئاتر مواجه می‌شد. زنده‌یاد ذوالفقاری در جشنواره‌های متعددی نظیر جشنواره تئاتر عروسکی زاگرب، جشنواره‌ عروسکی سگوویا، جشنواره تئاتر عروسکی آوینیون و جشنواره عروسکی شارل‌ویل مزیه با آثار خود توجه همگان را به تئاتر عروسکی ایران جلب کرد. برای همین اینقدر در میان اهالی تئاتر در چهارگوشه دنیا شناخته شده بود که طی چند روز گذشته تعداد زیادی از هنرمندان عروسکی از کشورهای مختلف با پیام‌هایی دوستانه سلامت او را آرزو کنند؛ هرچند او اصلا نتوانست این پیام‌ها را بخواند.

مراسم تقدیر از جواد ذوالفقاری روز یکشنبه 11 اردیبهشت ماه برگزار می‌شود. این مراسم به همت انجمن نمایشگران عروسکی خانه تئاتر ساعت 17 روز یادشده در تالار مولوی (سالن اجرای نمایش سمک عیار) برپا می‌شود. در این برنامه تعدادی از هنرمندان تئاتر عروسکی همراه با تعدادی از اعضای خانه تئاتر درباره جواد ذوالفقاری سخنرانی می‌کنند. پیکر جواد ذوالفقاری روز شنبه 10 اردیبهشت ماه ساعت 9 صبح از مقابل تالار وحدت به سمت قطعه هنرمندان بهشت زهرا تشییع می‌شود.

از دست دادیم، بیدار شدیم

در پی درگذشت جواد ذوالفقاری، هنرمند تئاتر عروسکی، زهرا صبری هنرمند تئاتر گفت: از دست دادیم، بیدار شدیم. اصولا به این وضعیت عادت داریم که وقتی کسی را از دست بدهیم، بیدار شویم. 

این هنرمند درحالی‌که به‌شدت متاثر بود و می‌گریست، به ایسنا گفت: ‌ای‌کاش از این پس زودتر بیدار شویم؛ تا کی مریض‌پرستی و مرده‌پرستی؟ بس است دیگر، چرا عادات بد خود را ترک نمی‌کنیم؟ روی سخنم با همه است، از رئیس و رؤسا تا کسانی که تنها یک نام شنیده‌اند. آیا باید مطمئن باشیم فردی رفتنی است تا بعد کمک‌های مادی و معنوی‌مان آغاز شود؟ او در شرایطی که به‌شدت می‌گریست، گفت: حالا کو تا جای آقای ذوالفقاری پرشود؟ افسوس!حسن دادشکر هم درباره جواد ذوالفقاری به ایسنا گفت: جواد ذوالفقاری همه هستی‌اش را به پای نمایش عروسکی ریخت، کنش و عملگرایی او این سخن را به اثبات رسانده است؛ چرا که او در حیطه‌های مختلفی در نمایش عروسکی فعال بود. دادشکر مهم‌ترین ویژگی جواد ذوالفقاری را در توجه به تئاتر عروسکی در ایجاد مؤسسه فرهنگی نوروز هنر دانست و یادآور شد: او این مؤسسه را با سرمایه و امکانات شخصی‌اش راه‌اندازی کرد. در این مؤسسه ترجمه و چاپ آثار متعلق به نمایش عروسکی انجام می‌شد؛ بنابراین جواد ذوالفقاری مؤسسه نوروز هنر را فقط به خاطر نمایش عروسکی راه‌اندازی کرد و همه‌ دار و ندارش را در راه تئاتر عروسکی گذاشت.

پیام‌های تسلیت

حمید شاه آبادی، معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بنیاد رودکی و معاونت هنری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در پیامی درگذشت استاد جواد ذوالفقاری، هنرمند بزرگ عرصه تئاتر کشور را به جامعه هنری تسلیت گفتند. در پیام معاونت هنری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران آمده است: در چند سال گذشته، این هنرمند پیشکسوت با حضور و مشارکت در برنامه‌های هنری شهرداری آثار ارزشمندی را در حوزه هنر شهری از خود بر جای نهاد. حضور پرافتخار زنده‌یاد جواد ذوالفقاری با نمایش‌های عروسکی زیبا در نخستین و دومین جشنواره کودک و تئاتر برای کودکان شهر تهران خاطره زنده‌ای را بر جا گذاشت که برای همیشه خواهد ماند.