رده بندی کیفی خودروهای داخلی چقدر معتبر است؟

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: بحث کیفیت کالا و خدمات و کنترل ادامه دار آن،موضوعی است که سازمان های متولی باید درباره آن حساسیت به خرج دهند تا حقوق مصرف کنندگان پاس داشته شود.

به گزارش دنیای صنعت، سازمان بازرسی کیفیت و استاندارد ایران به صورت دوره ای اقدام به تهیه گزارش های کیفی درباره خودروهای مونتاژی و نیز ساخت کارخانجات داخلی کرده و آنها را برای اطلاع عموم در اختیار رسانه ها قرار می دهد. در باره این گزارش های اعلامی نکاتی وجود دارد که بی توجهی به آن می تواند اعتبار آنها را دچار خدشه کند.

1- مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران که مسئولیت قانونی تهیه و تدوین استانداردهای ملی را عهده دار است ،"استاندارد" را چنین معنا کرده است :"تعیین و تدوین ویژگی های لازم در تولید یک فرآورده و انجام یک خدمت" آن چه در این میان معنا دارد و سازمان بازرسی کیفیت و استاندارد ایران به نوعی از آن غفلت می کند،بحث تولید بر اساس تعریف استاندارد است.نکته مهم در این میان این است که هر کالای تولیدی و از جمله خودرو، استاندارد خاص خود را دارد و بر اساس معیارهای از پیش تعریف شده تولید می شود،این سازمان لازم است و باید مراقب رعایت استانداردهایی باشد که خودروساز متعهد به تولید، بر آن مبنا و معیار شده است.نمی شود در ارزیابی های کیفی بدون توجه به این مقوله و به صورت درهم به ارزیابی کیفی مبادرت کرد،زیرا این کار مصرف کننده را دچار اشتباه محاسباتی و روانی می کند.

2- سازمان بازرسی کیفیت و استاندارد ایران ، در رده بندی خودروها 9 معیار سیستم فنربندی، تعلیق و فرمان، سیستم موتور و انتقال قدرت، ترمز، تجهیزات الکتریکی، تزئینات داخلی و خارجی، صداهای غیرعادی بدنه، نفوذ آب و رنگ، مورد توجه قرار می دهد. این معیارها هنگامی در ارزیابی ها درست عمل خواهند کرد که موضوع ارزیابی از یک جنس باشد. آمارگیرها برای این که سوگیری و بایس آمارها و نتایج استخراج شده از آن را به واقعیت نزدیک کنند تا بتوانند به مقوله پیش بینی عینیت بخشند،و نیز اعتبار و روایی کار خود را بالا ببرند،جامعه نمونه را همگن در نظر می گیرند.،هرکسی که با ابتدایی ترین اصول علمی تهیه گزارش های کیفی آگاهی داشته باشد،می داند که مثلا خودرویی همانند نیسان و یا مزدا 3 و پراید از یک جامعه انتخاب نشده اند و لذا رتبه بندی اینها در یک چارچوب نمی تواند درست باشد.

این مانند این است که برای تعیین اثرات یک داروی خاص،نظر یک فوق تخصص داروسازی و یا ... را با نظر یک پزشک عمومی یکی قلمداد کنیم.

3- در اقتصاد توسعه، بین "رشد" و "توسعه" تفاوت قایل می شوند زیرا "رشد" مقوله ای کمی بوده و تیراژ تولید را می سنجد،اما "توسعه" مقوله ای کیفی است . گاه برخی خودرو سازها تیراژ تولید خود را اعلام و به نوعی سرعت خطوط تولید را نمایش می دهند،اما در باب توسعه و ارتقاء کیفی، این سازمان های نظارتی و رتبه بندی کیفی هستند که باید صحت اظهارات را بسنجند،در واقع در رتبه بندی کیفی این استانداردهای یک محصول است که ارتقاء می یابد،که با استاندارد کالای دیگر متفاوت است و درست به همین دلیل است که مبحث "برند " به صورت جدی مطرح می شود.خودروی 100 میلیونی نمی تواند مثلا با 206 ،20 میلیونی و یا پراید 9 میلیونی یک برند را بسازند. به گمانم سازمان بازرسی کیفیت و استاندارد ایران باید به این موضوع توجه ویژه نشان داده و ارتقاء استانداردها را مد نظر قرار دهد،موضوعی که تا حدودی از آن غفلت شده است.

4- معیارهای 9 گانه؛" سیستم فنربندی، تعلیق و فرمان، سیستم موتور و انتقال قدرت، ترمز، تجهیزات الکتریکی، تزئینات داخلی و خارجی، صداهای غیرعادی بدنه، نفوذ آب و رنگ" رابطه مستقیم و یک به یک با بحث قیمت دارند،اگر خودرویی همانند پراید و روآ بخواهند در ارزیابی کیفی رتبه ای همانند مورانو،ویتارا،ماکزیما و ... بیاورند باید مصالح بکار رفته در آنها از همان کیفیت برخوردار باشد که این امر مستلزم تهیه مواد اولیه و نیز واسطه ای با همان قیمت سازندگان خودروهای با کیفیت برتر است،که اگر به عنوان مثال 20 درصد قیمت را به حساب کارایی بگذاریم،قیمت پراید و یا روآ باید تا 80 درصد قیمت مورانو افزایش یابد که در این صورت امکان مقایسه کیفی فراهم می شود اما،

5- هم چنان که واژه " فقر نسبی" واقعیت بیرونی ندارد و بیشتر یک احساس ذهنی است، تعریف کالای لوکس نیز تا حدود زیادی ذهنی و وابسته به طبقه درامدی است.مثلا برای کسی که در دهک دهم درامدی جای دارد،خودروهایی مانند پراید و روآ کالای پست (به مفهوم اقتصادی آن) محسوب می شود اما همین خودروها برای دستکم سه دهک اول درامدی نه تنها لوکس(به مفهوم اقتصادی آن) بلکه رویایی محسوب می شوند.بنا بر این قاعده اقتصادی، هربنگاه اقتصادی برای ماکزیمم کردن سود و نیز تا حدودی ایفای تعهدات اجتماعی،دست به طبقه بندی بازار و مشتریان می زند و بر اساس نوع بازار ،محصولی متناسب که خواسته اش را در حوزه های مذکور محقق کند تولید خواهد کرد.به فرض اگر شرکت ایران خودرو و یا سایپا بخواهند صرفا خودرویی کاملا کیفی و در کلاس بنز تولید کنند آنگاه تکلیف مثلا 5دهک پایین جامعه چه می شود.نباید رتبه بندی کیفی، القاء احساس فقر نسبی در جامعه باشد.

6- انتظار می رود تا کسانی که مسوول ارایه آمار های مقایسه ای کیفی هستند برای اطلاع مردم بحث توام قیمت و کیفیت و نیز ارتقاء استانداردها را اعلام کنند تا اعتماد مصرف کننده در همان محدوده تثبیت شود.البته این کار باید با فواصل زمانی بشتری اعلام شود زیرا ارتقاءکیفیت و به اصطلاح"توسعه" زمانبر بوده و نمی تواند از قاعده خم رنگرزی پیروی کند.