دیکتاتورها هوشمند شده‌اند؛ "پکن" چه چیزهایی را سانسور می‌کند؟

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: دابسون در کتابش می‌نویسد که دیکتاتور‌های امروز، با استفاده از تحولات تکنولوژیک ، هوشمندانه‌تر عمل می کنند. ستمگران قدیمی مانند مائو، پل پات و یا عیدی امین مرتبا جنایت‌های خود را مخفی نگه داشته‌اند. اما این مسئله اکنون غیر ممکن است.


اگر دیکتاتوری تلاش کند که در حرکتی هماهنگ کشتار دسته جمعی را مخفی کند و آن را مانند یک راز نگه دارد، به احتمال زیاد شکست می‌خورد چرا که دست آخر این مسئله در یوتیوپ به نمایش گذاشته می‌شود. جنایات جوزف کانی(۱) -رهبر ازتش مقاومت اوگاندا - از طریق اینترنت افشا گری شد. چارلز تیلور (۲)، از لیبریا نیز توسط دادگاه ویژه سازمان ملل در سیرالئون گناهکار شناخته شده است و ... .


اما امروزه دیکتاتورها باهوش شده اند. آنان به تعداد معدودی از مخالفان خود اجازه حضور می‌دهند تا راه فراری برای خود بگشایند. چین را در نظر بگیرد. در هفته اخیر مطالعه جدیدی توسط سه دانشمندان سیاسی دانشگاه هاروارد انجام شده است. آنان راهی را برای تحلیل و تجزیه هزاران پست منتشر شده در رسانه‌های اجتماعی در چین یافته‌اند. موضوعی که این مسئله را ویژه می‌کند آن است که آنان ادعا کرده‌اند که این کار را پیش از آنکه دولت پکن دست به سانسور این پست‌ها بزند، انجام داده‌اند.

پس آنان به دیدگاه‌های منحصری دست یافته‌اند که نه تنها تفکرات چینی‌ها را بازگو می‌کند بلکه بر مواردی که از نظر دولت چین باید سانسور و حذف شود را مشخص می‌کند.


آنان چه چیزی را فهمیده‌اند؟ خلاف آنچه شما فکر می‌کنید، انتقادهایی که از دولت چین مطرح شده کمتر مورد سانسور قرار گرفته است. حتی انتقادهای تند و تیز. 

به جای آن دولت چین بر سانسور مطالبی تمرکز کرده که بسیج توده‌ها را به دنبال دارد. پکن در سال گذشته جست وجوی اینترننتی واژه "انقلاب یاسمین" که به تحولات اخیر در تونس مربوط می‌شود را برای جلوگیری از افزایش بحث‌ها درباره بهار عربی مسدود کرده بود.

همچنین در اقدامی مشابه در هفته‌های گذشته امکان جست وجوی اینترنتی شماره "۶/۴" در سایت‌های چینی غیر ممکن شده بود. این شماره برگرفته از تاریخ چهارم ماه ژوئن است: سالگرد قتل و عام در میدان تیان آن من.

مطالعات در دانشگاه هاروارد نشان می‌دهد که اقدامات دولت پکن کاملا حساب شده است. در این گزارش آمده است که حدود ۵۰۰ معترض هر روز در خیابان‌های چین حضور دارند اما هر اقدامی که این اعتراضات کوچک را به تظاهرات بزرگ‌تر و سازمان یافته‌تر تبدیل کند سرکوب و خط پایانی بر آن کشیده می‌شود.

مثال دیگر، روسیه است؛ پوتین به رسانه‌های نوشتاری آزادی بیان خوبی داده است چرا که از نظر تئوریک چند ده هزار نفری که در مسکو و سنت پترزبورگ روزنامه می‌خوانند اهمیت چندانی ندارند. اما این رژیم اخبار تلویزیون را به شدت کنترل می‌کند،از این رو انبوه افکار عمومی در روسیه تحت کنترل کرملین هستند. اکنون ما شاهد چنین اتفاق‌هایی در چین، روسیه، ونزوئلا و دیگر کشورهای جهان حتی در میانمار هستیم. اما روزهایی که دیکتاتور‌ها می‌توانستند تمامی نیازهای مردم شان را نادیده بگیرند، به سر آمده است.

هر چقدر که شهروندان کشوری بیشتر در جریان اخبار و رویدادهای کشورهای دیگر قرار بگیرند و بتوانند از طریق اینترنت و رسانه‌های اجتماعی با یکدیگر ارتباط بهتری داشته باشند، دیکتاتور‌ها مجبورند که امتیاز بیشتر و مهم تری به آنان دهند. این موقعیت و شرایط بدون شک بهتر از فضایی است که ۱۰، ۲۰ و یا ۳۰ سال قبل بر جهان حاکم بوده است.

این الگوی جدید اجازه می‌دهد که فضاهای کنترل شده‌ای برای تجارت آزاد، آموزش باز و حتی بیان عقاید مختلف به وجود بیاید و شاید مردم این کشور‌ها بتوانند از این فضای ایجاد شده برای گسترش حوزه آزادی بیان و برقراری آزادی، بهترین بهره را ببرند.

پی نوشت:

۱ - جوزف کانی متولد ۱۹۶۱ رهبر گروهی شبه‌نظامی به نام ارتش مقاومت پروردگار است. جوزف کانی در صدد بر اندازی حکومت در اوگانداست. او مبارزات نظامی خود را در سال ۱۹۹۲ میلادی آغاز کرد. از فعالیت‌های جوزف کانی می‌توان به آدم ربایی به خصوص کودکان اوگاندایی نام برد. وی پس از ربودن کودکان آنها را برده خود کرده و از پسران نوجوان به عنوان سرباز استفاده کرده و آنها را مجبور به کشتن والدین خود کرده همچنین پس از تجاوز به دختران آنها را مجبور کرده که به عنوان زنان هرزه به دست سربازان اجباری داده و سربازان را نیز مجبور به تجاوز به این دختران کرده تا بتواند از فرزندان آنها نیز در آینده استفاده کند.

تا چند سال پیش اسم جوزف کانی به گوش هیچکس دیگر بغیر از خود مردم اوگاندا نرسیده بود اما پس از فرار چند نوجوان اوگاندایی از دست او با گروهی از مردم امریکا ملاقات کردند، این دسته از مردم با وجود تلاش بیش از حد خود نیز نتوانستند دولت امریکا را راضی کنند که برای کمک به این کودکان دست به عمل زنند، اما مردمی که از کارهای وی آگاه شده بودند دست از تلاش نکشیدند و در شبکه‌های اجتماعی و دیگر جاها شروع به جمع آوری امضاهای مردم کردند.

به این صورت بود که مردم بیشتر و بیشتر در مورد جوزف کانی آشنا شدند و نتیجه تلاش بی وقفه این گروه از مردم سرانجام به نتیجه رسید و توانستند دولت امریکا را وادار به کمک کنند. دیوان بین‌المللی کیفری مستقر در لاهه، در تاریخ ۶ مه ۲۰۰۵ میلادی، حکم بازداشت جوزف کانی و چهار تن دیگر از رهبران ارتش مقاومت پروردگار را به اتهام ارتکاب «جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت» صادر کرد.

۲ - چارلز تیلور از ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۳ رئیس جمهور لیبریا بود. او که مدرک رشته اقتصاد از کالج بنتلی در ماساچوست آمریکا را دارد فرزند سوم از ۱۵ فرزند خانواده‌ای با والدین آمریکایی است.

چارلز تیلور در سال ۱۹۸۹ میلادی، شورش مسلحانه‌ای را در لیبریا رهبری کرد که به حوادث موسوم به «جنگ داخلی لیبریا» انجامید. درگیری‌های خونینی که بیش از ۴۰۰ هزار کشته برجای گذاشت. یکی ار رادیکال‌ترین گروه‌های مورد حمایت چارلز تیلور با گذشتن از مرز شمالی لیبریا، وارد کشور سیرالئون شد و خشونت‌ها به این کشور نیز کشیده شد. «جنگ داخلی سیرالئون» حدود یک دهه به به طول انجامید و حدود ۱۲۰ هزار کشته بر جای گذاشت. کشته‌شدگان این جنگ‌ها، تنها نظامیان نبودند. ده‌ها هزار نفر از مردم عادی، نیز مورد تجاوز، قطع عضو، بردگی و ربوده‌شدن فرزندانشان برای شرکت در جنگ واقع شدند.

بر اساس شهادت یکی از رهبران جوخه‌های مرگ در دادگاه لاهه، چارلز تیلور به سربازانش دستور داده بود تا اعضای قبیله کراهن - قبیله ساموئل دو، رئیس‌جمهور اسبق لیبریا - را بخورند. از دیگر اتهامات چارلز تیلور، فروش «الماس‌های خونین» به دست آمده از اردوگاه‌های کار اجباری، جهت خرید اسلحه و تامین نیاز تسلیحاتی جبهه متحد انقلابی سیرالئون بوده‌است.

چالرز تیلور در تاریخ ۲۶ آوریل ۲۰۱۲ میلادی، طی حکم دادگاه بین‌المللی لاهه به ۱۱ مورد اتهام[۱۱] از جمله «جنایت جنگی» و «جنایت علیه بشریت» محکوم شناخته شد. در ۳۰ مه ۲۰۱۲ وی در دادگاه ویژهٔ سیرالئون در لاهه به اتهام ارتکاب جنایات جنگی به پنجاه سال زندان محکوم شد.