آفتابنیوز : در این دیدارها هر دو طرف تمایل خود را به پرداختن به خزر به عنوان دریائی ویژه، نه به عنوان یک دریاچه، به روشنی نشان دادند. به این ترتیب، جمهوری اسلامی تنها کشور ساحلی خزر خواهد بود که همچنان بر مشاع بودن این دریا تاکید میورزد.
به گزارش رادیو فردا روسیه تاکنون با جمهوریهای آذربایجان و قزاقستان بر سر بهرهبرداری از خزر به توافقهای دوجانبه دست یافته است. اکنون جمهوری ترکمنستان نیز برای دستیابی به توافقی مشابه با مسکو ابراز علاقه کرده است. مسکو در حالی به دنبال توافقهای دوجانبه با کشورهای ساحلی خزر است که همزمان، با یادآوری دو قراردادی که شوروی سابق با ایران بسته است، به جمهوریهای آذربایجان، قزاقستان، و ترکمنستان هشدار میگوید که منافع آنها تنها از راه سازش با کرملین تامین میشود.
سرگئی لاوروف، وزیر امورخارجه روسیه در دیدار روز پنجشنبه خود با صفرمراد نیازاف، رئیس جمهوری ترکمنستان، از همین حربه یادآوری بهره گرفت و گفت همزمان با همکاری در زمینه قضایای مربوط به خزر، دستیابی به توافقهای فرعی و جنبی ضرورت دارد. لاوروف افزود تا زمان دستیابی به قراردادی که نظام حقوقی دریای خزر را مشخص سازد، روسیه به توافقهای شوروی سابق با ایران پایبند خواهد ماند.
به تعبیر ایران این دو قرارداد که در دهههای 1920 و 1940 میلادی بسته شدند، دریای خزر به صورت مشاع در مالکیت بالمناصفه ایران و شوروی سابق است. برپایه قوانین بینالمللی، این دو قرارداد همچنان معتبر شناخته میشوند اما در عمل قضییه به گونه دیگری است.
روسیه با دو جمهوری شوروی سابق، یعنی جمهوری آذربایجان و جمهوری قزاقستان، قراردادهای دو جانبه بر سر خزر بسته است و اکنون تا بستن قراردادی مشابه با جمهوری ترکمنستان نیز گامی بیشتر فاصله ندارد.
از سوی دیگر، با افتتاح خط لوله نفتی باکو – تفلیس – جیهان، صدور نفت خزر از جمهوری آذربایجان نیز عملا آغاز شده است در حالیکه اختلاف میان جمهوری اسلامی و باکو بر سر منابع خزر به قوت خود باقی است.