نجفی: تصویر ایران به‌عنوان مقصد «گردشگری ایمن» را بهبود می‌دهیم
وقتی محمدعلی نجفی از سوی رییس‌جمهور به‌عنوان رییس سازمان میراث
فرهنگی و گردشگری انتخاب شد بسیاری از کسانی که نجفی را می‌شناسند و با
سابقه کاری‌اش آشنا هستند، این انتخاب را شانس خوب سازمان دانستند. او 40
روز است که سکان ریاست این سازمان را به دست گرفته و اگر تعیین معاونت‌ها
در حوزه میراث و صنایع دستی را به حساب نیاوریم در این مدت هنوز فرصت
چندانی پیش نیامده که اقدامی جدی از خود نشان دهد. البته نجفی پنج‌روز
گذشته را به همراه رییس‌جمهور در سفری پرکار برای شرکت در اجلاس شصت‌وهشتم
مجمع‌عمومی سازمان‌ملل متحد به نیویورک رفته بود و آنگونه که به نظر می‌رسد
این سفر با نتایج بسیاری همراه شد. او روز گذشته در بدو ورود به کشور
مشروح دیدارها و گفت‌وگوهای مختلفی که با شخصیت‌ها، مراکز و نهادهای هنری،
علمی و گردشگری آمریکا به انجام رساند و به توافق‌هایی نیز دست یافت را
تشریح کرد. معاون رییس‌جمهور با تشریح سیاست‌های دولت ایران در حوزه فرهنگی
و گردشگری گفت: «مقامات موسسه ایرانشناسی آمریکا ضمن استقبال از
پیشنهادهای رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، پیشنهادهایی برای تبادل
استاد، دانشجو و محقق ارایه کردند.» نجفی همچنین به دیدار رییس و مقامات
موزه متروپولیتن نیویورک اشاره کرد و افزود: «گسترش رفت وآمدهای هیات‌های
متقابل و همکاری‌های دوجانبه میان موزه متروپولیتن و موزه‌های فرهنگی وهنری
در ایران به‌عنوان محورهای اصلی تعامل و همکاری با این مقامات بود.» رییس
سازمان میراث فرهنگی همچنین به یکی دیگر از دیدارهای خود در آمریکا که از
دانشکده میهمانداری، گردشگری و مدیریت ورزشی دانشگاه نیویورک انجام شد
اشاره کرد و افزود: «در این نشست رییس دانشکده میهمانداری دانشگاه نیویورک
ضمن تشریح بخش‌های مختلف و رشته‌های مختلف تحصیلی و اینکه بیش از ۹۵درصد
دانشجویان این رشته جذب بازار کار می‌شوند، آمادگی خود را برای همکاری و
مبادله استاد و دانشجو با مراکز مطالعاتی و دانشگاهی ایران در زمینه
گردشگری و هتلداری اعلام کرد.» نجفی روز گذشته در حالی به تهران آمد که
هفته گردشگری آغاز شده بود. اینکه سازمان تحت امر او در این هفته برای
بهبود شاخص‌های صنعت توریسم چه رویکردی از خود نشان خواهد داد را می‌توان
نشانه‌ای از نوع نگاه کلی او به این حوزه دانست. در همین حال برای پیگیری
همین موضوع سه پرسش درباره عرصه گردشگری را با محمدعلی نجفی در میان گذاشته
ایم. در ادامه پاسخ‌های این مقام مسوول در دولت یازدهم آمده است:
از نظر شما مهم‌ترین اولویت‌ها و نیازهای صنعت گردشگری ایران در
چهارسال آینده چه مواردی است و سازمان تحت امر شما برای رسیدن به این
اهداف چه اقداماتی را در پیش خواهد گرفت؟
مهم‌ترین اقدامات ما
در چهارسال پیشرو، بازگرداندن هویت و جایگاه واقعی صنعت گردشگری در داخل و
خارج از کشور است. اندیشیدن تمهیداتی برای بهبود تصویر ایران به‌عنوان یک
مقصد گردشگری ایمن و جذاب که این امر همگام با سیاست‌های کلی کشور در حال
تحول و انجام است، در رئوس برنامه‌ها قرار دارد. سازماندهی اجرایی و
ساختاری سازمان و ارتقای کمی و کیفی وظایف و خدمات محوله در ابعاد گوناگون،
قایل‌شدن اهمیت ویژه برای بازاریابی و تبلیغات، گسترش و ارتقای کیفی
برنامه‌های سفری که با فرهنگ و تمدن ما همساز هستند، ابداع جاذبه‌های جدید،
حمایت و نگهداری بهینه از آثار تاریخی - فرهنگی و محیط‌زیستی ایران، ادامه
فعالیت‌های مرتبط با کاوش‌های باستان‌شناسی و کشف آثار جدید، به‌روز‌آوری و
اجرای طرح‌های جامع کاربردی تهیه شده و... از جمله اقداماتی خواهد بود که
مد نظر است در این مدت انجام گیرد.
برنامه سازمان میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی برای حمایت از
طرح‌ها و پروژه‌های رونق‌بخش صنعت گردشگری مانند تهیه زیرساخت‌های لازم،
ارایه بسته‌های تشویقی به مردم برای سفر و... چیست؟
نقش اصلی
سازمان‌های متولی صنعت جهانگردی در تمام دنیا بیشتر راهبردی، نظارتی،
حمایتی و همچنین ارایه هماهنگی‌های لازم است. این نوع سازمان‌ها نه قدرت،
نه توان و نه وظیفه آن را دارند که وارد ساخت و ساز و امور زیر‌بنایی در
کشور شوند ولی می‌توانند در‌خواست‌کننده و پیگیر انجام این نوع فعالیت‌ها
در هر موقعیتی که نیاز و الزامی اقتضا کند در راستای توسعه صنعت جهانگردی
باشند. ضمن آنکه در بیشتر کشورهای جهان اکثر سازمان‌ها، ادارات، موسسات
و... برای کارکنان خود و ارتقای کارایی آنان، بسته‌های تشویقی سفر در نظر
می‌گیرند. این سازمان هم می‌تواند هر جا که لازم باشد یاریگر و مشوق این
امر باشد.
ایران هم‌اکنون درمیان کشورهای مطرح دنیا در عرصه گردشگری رتبه
مناسبی ندارد در حالی‌که کشور همسایه ما ترکیه جزو 10 کشور اول دنیاست. با
توجه به جذابیت‌ها و پتانسیل‌های بالای ایران در زمینه گردشگری به نظرتان
جایگاه واقعی ایران در این صنعت چه رده‌ای است و در شرایط مطلوب سالانه چه
میزان از راه این صنعت می‌توان برای کشور درآمدزایی کرد؟
کشور
ما دارای جذابیت‌ها و پتانسیل‌های بالایی نظیر موقعیت مهم گذرگاهی بین
آسیا و اروپا، سرزمینی با چهار فصل مجزا و همزمان، دارای مهربان و
دوستانه‌ترین مردم جهان در برخورد با گردشگران بین‌المللی و همچنین تعداد
قابل توجه میراث تاریخی، باستانی، زیست‌محیطی و معنوی است. طبق آخرین
داده‌ها ایران براساس تعداد میراث تاریخی و طبیعی ثبت‌شده توسط سازمان
یونسکو در رتبه 16 در بین 160 کشور در دنیا قرار دارد. البته برای توسعه
جهانگردی فقط این عوامل کافی و وافی نیستند. نمونه آن کشور «تک‌شهر»
سنگاپور (دارای رتبه 22 جهانی در سال 2011) است که بدون دارا بودن حتی یک
اثر جهانی ثبت‌شده تاریخی طبیعی، با فاصله از هر نوع بحران سیاسی- اجتماعی و
با استفاده از سیاستگذاری‌ها و مدیریتی توانا و مطلوب در ساختار جهانگردی
خود و ایجاد جذابیت‌های دست‌ساز و جاذبه‌های دیگری نظیر توسعه گردشگری
سلامت، با در نظرداشتن توسعه پایدار، اقدامات وسیعی برای ثبت تصویر خود
به‌عنوان یک مقصد گردشگری جذاب و مطلوب، انجام داده و این روال را همچنان
ادامه می‌دهد. باید در نظر داشت دو کشور ترکیه و مالزی که در رتبه زیر 10
کشورهای پیشرو توریسم جهانی قرار دارند با ما قابل مقایسه نیستند. در کشور
ما فرهنگ بومی و ارزش‌های اسلامی و حفظ این نوع ارزش‌ها دارای اهمیتی ویژه
است که خود را ملزم به صیانت از آنها می‌دانیم. به‌علاوه صنعت جهانگردی
دارای خصلتی چندوجهی است که عوامل بسیاری در آن دخیل و تاثیر‌گذار هستند.
به‌طور مثال جنگ و بحران‌های سیاسی، طبیعی یا شیوع یک بیماری در یک کشور
می‌تواند به‌جز کشور مبدأ در تمام کشورهای منطقه تاثیر‌گذار باشد و در
توسعه صنعت گردشگری منطقه اختلال ایجاد کند. در هر حال تلاش سازمان میراث
فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آن است که نسبت به ارتقا و توسعه صنعت
گردشگری همت گمارد تا با افزایش گردشگران ورودی به ارز‌آوری، درآمدزایی و
ایجاد اشتغال در کشور کمک شود.
