اولین بودجه کشور دراردیبهشت ماه سال 1360 از سوی دولت شهید رجایی تقدیم
مجلس شد. شهید رجایی سخنان خود را در جلسه 135 مجلس اول اینگونه آغاز می
کند «برادران وخواهران ! پس از درود و احترام بروان پاک شهدای عزیز اسلام،
محترماً لایحه اولین بودجه تنظیمی نخست دولت جمهوری اسلامی ایران را جهت
بررسی ، تصویب تقدیم میدارد . دولت جمهوری اسلامی ایران مفتخر است بودجه
سال جاری را در شرایطی تنظیم کرده است که نه تنها فداکاریها و ایثارهای این
ملت مسلمان و شهید پرور را در دوران انقلاب پشت سردارد بلکه تجربه مبارزه
با ابرقدرت آمریکا و افشای ماهیت خیانتکارانه شیطان بزرگ و همچنین
دلاوریهای امت رزمنده اسلام را د رجبهه های غرب و جنوب شاهد بوده است»
به گزارش مهر، او
سپس مشکلات اقتصادی که در جریان انقلاب و همچنین جنگ بر کشور تحمیل شده
است را شرح می دهد و می گوید که «عملکرد گذشته دولتها قبل از ۲۲ بهمن
بخصوص در آستانه پیروزی انقلاب به بحرانهای اقتصادی مملکت افزود وباردیون
دولت را بالا برد عملکرد دولت شریف امامی که از جهان بینی مادی او و آن
رژیم نشأت گرفته بود هر چند که کمکی به بقای آن رژیم نکرد ولی مردم را به
استیصال و ورشکستگی رژیم واقف تر نمود و خودشتابی بطرف پیروزی انقلاب بود
لکن دولت جمهوری اسلامی ایران را با مشکلات مالی زیادی رویرو کرده
...همچنین فرار سرمایه داران وابسته در اواخر رژیم گذشته که جملکی به بیت
المال بدهکار بودند و واگذار تأسیسات صنعتی وابسته با دیون بیش از حد از
جمله میراثهای رژیم گذشته بوده است که جملگی این بدهیها بربودجه این مردم
مستضعف تحمیل شده است».
شهید رجایی در جریان تقدیم لایحه بودجه از بدهیهایی که دولت های پیشتر به بانک مرکزی داشتند سخن گفت
در
آن روز شهید رجایی با طرح کردن میزان بدهیهای دولت، گفته بود که این
ارقام نشان می دهد دولت های پس از انقلاب فعالیت اقتصادی چشمگیری نداشته
اند. بدهی دولت در ۲۲ بهمن ماه ۱۳۵۷ به بانک مرکزی یکهزار میلیارد و پنجاه
و دو میلیون ریال بوده است که د رشهریور۵۹ به رقم تقریباً یکهزار و هشتصد و
پنجاه و نه میلیارد یال رسیده است ( این در ابتدای تشکیل دولت ما است) ودر
پایان سال ۱۳۵۹ به دو هزار میلیارد و ششصد و سی و هفت میلیون ریال می رسد.
توجه به تولید کشاورزی در روستاهاشهید رجایی در نخستین بودجه کشور دو برنامه را در جهت تشویق مردم روستا به تولید بیشتر و تشویق مردم به روستانشینی در نظر گرفته بود.
تأسیس
مراکز خدمات روستایی که بتواند نیازهای عمرانی بهداشتی، فرهنگی، رفاهی فنی
و ترویجی روستائیان را بر آورده وبا ارائه تسهیلات خدمات اجتماعی و
اقتصادی و ارتباطی بتواند جذبه زندگی در روستا را بالا برده به عمران روستا
و تولید روستایی کمک نماید برنامه اول شهید رجایی بود. او در برنامه دوم
خود اختصاص مبلغ 3000 ریال در ماه به سالمندان را در نظر گرفته بود و در
این باره در صحن علنی گفت که این «جزئی از برنامه ای است که در آن سعی
میشود از محرومیت های روستائیان عزیز کاسته وامکانات رفاهی شهری رادر اقصی
روستاهای ایران گسترش دهد در اینجا لازم میدانم تذکر بدهم که علاوه بردر
نظر گرفتن بیمه جهت سالمندان نیازمند روستایی دولت نرخ خرید کالاهای غذایی
مانند گندم ،برنج،پنبه ،سویا،آفتابگردان را بالا برده تا ضمن حمایت وکمک به
روستائیان مولد بتواند تولید در روستاها را بالا برده وهر چه زودتر خود
کفائی کشاورزان را به تحقق برساند.
توجه به افزایش تولید محصولات کشاورزی در روستاها یکی از محورهای اولین لایحه بودجه بود شهید رجایی به مجلس تقدیم کرد
شهید
رجایی در نخستین بودجه کشور تدابیری برای بالا بردن تولیدات کشاورزی
اندیشیده بود. «در این رابطه با برنامه های گسترده ای که وزارت کشاورزی جهت
توزیع بذور اصلاح شده وسم پاشی بموقع و تأمین ماشین آلات لازم با شرایط
سهم در نظر گرفته است پیش بینی میشود که گندم تولیدی سال ۱۳۶۰ بیاری خدا
بمقدار ۵/۵ الی ۶ میلیون تن وجوی تولیدی به یک میلیون و سیصدهزار تن و برنج
تولیدی به یک میلیون و چهارصد هزار تن و چغندر قند حداقل چهار میلیون تن و
دانه های روغن،سویاوآفتابگردان ۱۱۰ هزار تن و نباتات علوفه ای ۴۲۰ هزار تن
وحبوبات ۲۳۰ هزار تن تولید شود در این رابطه جمعاً بیش از ۸ میلیون و ۷۱۹
هزار هکتار زمین زیر کشت خواهد رفت»
دکتر حسن آیت یکی از مخالفان نخستین لایحه بودجه انقلاب بود
مخالفان بودجهیکی
از مخالفان بودجه ای که شهید رجایی به مجلس آورده بود دکتر حسن آیت بود.
بیشتر مخالفت حسن آیت معطوف به بودجه وزارت خارجه بود. او گفت بود وزارت
خارجه که «یکی از مهمترین وزارتخانههای ما است باید مظهر نظام جمهوری
اسلامی در خارج باشد، نظام جمهوری اسلامی را در خارج معرفی کند به تبلیغات
ناروا جواب بدهد، بودجه این وزارتخانه 382 میلیون تومان است. من به تومان
هم میگویم به میلیارد نمیگویم که رقم را خیلی بالا ببریم... این علاوه بر
پولی است که ما خرج سازمانهای بینالمللی میکنیم. من میخواهم ببینم
حاصل این تا حالا چه بوده است؟ ...من میخواهم ببینم این وزارت خارجه و آن
وزرایش، درمورد معرفی انقلاب ایران در دنیا چه کار کردهاند؟ آن نامه کذایی
کارتر به امام موضوعش چه بوده است؟ آیا قلابی بود؟ آیا خود وزارتخانه این
را درست کرده بود که اسراری دارد بعدها خواهم گفت، آن نامه ادوارد کندی چه
بود؟ آن مساله قطع ارتباط با مصر که ملت و تمام مسلمین میخواستند و بعد
ناچار شدند فقط به دستور امام انجام بدهند موضوع آن چه بوده است؟ این
اسنادی که اخیرا دزدیده شده و اخیرا نیست مطابق ورقهای که من در اینجا
دارم و این دو نفر هم نیستند که خیلی هستند و یک سال قبل هم به من این
مساله را اطلاع دادهاند این دزدی اسناد چیست؟ اینجا توضیح میدهم که آن
اسناد از مدتها قبل از وزارتخانههای مختلف دزدیده میشده و در چند جهت
بوده است.»