نخستین نشست هماندیشی اساتید معماری و شهرسازی دانشگاههای تهران با حضور وزیر راه و شهرسازی و با عنوان ” معماری، شهرسازی و حقوق شهروندی” در پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران برگزار شد تا عباس آخوندی در این نشست این سوال را مطرح کند که سلول تشکیلدهنده شهر، ساختمانها، معابر و شبکه حمل و نقل هستند یا شهروند و سازمان اجتماعی؟
آفتابنیوز : آفتاب: در این نشست که بیش از ۴۰ استاد رشته شهرسازی و معماری از دانشگاهی تهران، تربیت مدرس، علم و صنعت، هنر و… حضور داشتند وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه این سوال و پاسخ آن همواره برایش دغدغه مهمی بوده گفت: در فرآیندهای شهری و شهرسازی عمدتا نگاهی فنی داریم که در دفاتر مهندسی تهیه و مطالعه میشود و از سوی دیگر نگاه بروکراتیک داریم که در نظامی حکمروایی تصویب میشود اما در این جریان جایی برای اعلام نظر شهروند نداریم.
وی با طرح این سوال که جای شهروند کجاست اظهار داشت: در خیابانهایمان غلبه ساختمانها و ماشینها را بر شهروندان میبینیم. پیادهروهایمان حداقل تعریفهایی را دارند تا شهروند در آن احساس امنیت کند و سیستم بروکراتیک موجود بر شهروند غلبه دارد.
آخوندی افزود: متاسفانه از اینکه شهروند برای کالبد است یا کالبد یعنی تراکم ساختمانی برای شهروند به سادگی گذشتهایم و همین نکته زمینهساز مواجهه با کیفیت نازل امنیت اجتماعی، ترافیک، آلودگی هوا و…برای شهروندان شده است.
وی در ادامه به موضوع فقر شهری و عدالت به عنوان موضوع مرتبط دیگری در خصوص شهروندی اشاره کرد و اظهار داشت: متاسفانه کل موضوع عدالت به دادن یارانه و ساخت مسکن مهر تقلیل یافت تا شاهد فاصله قیمتی بیش از ۱۰ برابری مسکن در شمال شهر در مقایسه با جنوب شهر باشیم.
آخوندی اظهار داشت: شهر و پیکر شهر این بیعدالتی را فریاد میزند حال آنکه این انقلاب بر اساس عدالت و انقلاب فرهنگی شکل گرفت و نمیتوان نسبت به موضوع عدالت و فقر بیتفاوت باشیم. وی به پروژه مسکن مهر که در توسعه فقر تاثیرگذار است اشاره کرد و گفت: باید منتظر آثار منفی آن در سی سال آینده باشیم. اینکه مجموعههایی بسازیم تا در آن سیصد، چهار صد هزار نفر بدون توجه به سازمان اجتماعی و الگوهای فرهنگی در آنجا ساکن شوند منجر به کالایی شدن انسان میشود. وی افزود: با اجرای مسکن مهر ۸۶۰۰ هکتار به محدوده شهرهای ایران اضافه شده است. وزیر راه و شهرسازی گفت: در نظام اداری تصمیم گرفته شد چقدر به کدام شهر اضافه شود که نشان می دهد موضوعی به نام شهر و به مفهوم شهرسازی نداریم.
توجه به حاکمیت محلی با وجود حاکمیت ملی و مرکزی سومین نکتهای بود که آخوندی به آن اشاره کرد و گفت: زمانی که از حاکمیت مرکزی عبور میکنیم چیزی تحت عنوان حکومتهای محلی نمیبینیم. وجود حکومتهای محلی که در طول حکومت مرکزی است و تعارضی هم با هم ندارند میتواند زمینهساز رقابت بین شهرها شود. آخوندی با بیان اینکه طرح جامع یک شهر، یک کالای عمومی محلی است که لزوماً نباید در همه شهرها شبیه هم باشد، افزود: هر شهری با توجه به حقوق شهروندی ، هویت شهری و محلی خاص خود را دارد و شهر تهران با شهر مشهد یا یزد از این لحاظ متفاوت باشد.
وی گفت: وقتی به تصمیم گیریهای محلی توجه نمیکنیم و همه چیز به شکل بروکراتیک و مرکزی تصمیمگیری میشود، شاهد این نوع ناهنجاری های خواهیم بود. وی گفت: در قانون تصمیمات کشوری تا حد دهیار هم نماینده دولت است و تصمیمی به صورت محلی که بتواند هویت محلی مستقلی داشته باشد را قائل نیستیم.
آخوندی با طرح این مثال که مثلا بچه سرچشمه، بچه تهران و بچه ایران هم هست و اینها در طول هم هستند. اما با نظامی که داریم لایههای هویتی را حذف کردهایم. اگر از حقوق شهروندی بحث میکنیم این مسائل را باید نگاه کنیم که ایجاد یک منظومه میکند و در غیاب این تعاریف چیزی به معنای هویت محلی نداریم.
موازیکاری نظام مدیریت خدماتی با نظام مدیریت سیاسی آخرین نکتهای بود که آخوندی به آن اشاره کرد و گفت: این نکته باعث شده تا شاهد کاهش بهرهوری در زمینههای حقوق شهروندی باشیم.
وزیر راه و شهرسازی افزود: زمانی که کالبد بر شهروند حکومت کند معماری، شهرسازی، هویت محلی و حقوق شهروندی دستخوش تصمیمات سیاسی میشود و یا اینکه قابل خرید و فروش.