مشورت شاه با امینی درباره حوادث پنج دی‌ماه ۱۳۵۷
مکالمه تاریخی محمدرضا پهلوی با دکتر علی امینی؛ ما داریم آب می‌شویم
در مکالمه تاریخی شاه با علی امینی، آنها درباره اتفاق‌هایی که در پنج دی‌ماه ۱۳۵۷ به وقوع پیوسته است، با هم مشورت می‌کنند. شاه ۲۱ روز قبل از خروج از ایران به صراحت به امینی می‌گوید «ما داریم آب می‌شویم.»
آفتاب‌‌نیوز :
آفتاب: سایت موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی با انتشار فایل صوتی مکالمه محمدرضا پهلوی و دکتر علی امینی نوشته است: این فایل مربوط به شنود ساواک از خانه دکتر علی امینی نخست‌وزیر زمان شاه است. این مکالمه تاریخی در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی در پنجم دی‌ماه ۱۳۵۷ انجام شده است. شاه در ابتدای سخنان خود به سخنرانی کریم سنجابی در بیمارستان پهلوی (امام خمینی(ره) کنونی) اشاره دارد. بر اساس اسناد موجود در ساواک در اطلاعیه‌هایی که در قسمت‌های مختلف دانشکده پزشکی بيمارستان پهلوی در روز دوشنبه چهارم دی‌ماه ۱۳۵۷ نصب شده بود از کلیه کارکنان دانشکده خواسته شده در ساعت ۱۰ صبح به منظور پشتیبانی از استادان متحصن در دانشگاه تهران به خیابان رفته و اقدام به راهپیمایی کنند. در پایان این راهپیمایی دکترکریم سنجابی برای حضار سخنرانی کرده است.
به گزارش آفتاب، در مکالمه تاریخی شاه با علی امینی، آنها درباره اتفاق هایی که درپنج دی ماه ۱۳۵۷ به وقوع پیوسته است با هم مشورت می‌کنند. شاه ۲۱ روز قبل از خروج از ایران به صراحت به امینی می‌گوید «ما داریم آب می‌شویم.»
در ادامه این مکالمه شاه تلاش می‌کند دیدگاه علی امینی را در باره سخنرانی کریم سنجابی در بیمارستان پهلوی تهران بداند. سنجابی در این سخنرانی بصورت علنی خواستار تشکیل جمهوری دموکراتیک در ایران بجای نظام شاهنشاهی شده بود. علی امینی ضمن اظهار بی‌اطلاعی از این ماجرا می‌گوید اگر چنین ادعایی صحت داشته باشد اقدام غیرقانونی است و در نهایت در برابر پرسش مشورتی شاه در باره دستگیری سنجابی، نظر موافق خود را اعلام می‌کند.
در بخش دیگری از این سند درباره ترور استاد نجات اللهی گفت‌وگو شده است. این استاد شهید در محل تحصن اساتید دانشگاه هنگام قدم زدن بر روی تراس ساختمان وزارت علوم در خیابان ویلا (استاد نجات اللهی کنونی) توسط نیروهای امنیتی به شهادت رسیده بود. شاه و امینی درباره مشکوک‌بودن این اقدام به بحث می‌پردازند و هر دو مدعی آن هستند که احتمال دارد کار مخالفان باشد!!
در بخش سوم درباره اعتصاب کارکنان نفت و تاثیر آن بر اقتصاد ایران و منطقه صحبت می‌شود که در این مورد امینی به تشریح اقدام‌های احتیاطی خود با کمک معتمدین انقلابی در مهار اعتصاب کارکنان صنایع نفت ایران می‌پردازد.
در این بخش شاه ضمن اظهارنگرانی برای از دست‌دادن درآمدهای نفتی به صراحت عجز خود را در برابر اراده مردم برای سرنگونی حکومتش نشان می‌دهد؛ آنجا که می‌گوید:
«بله، اصلاً رفتیم، بدون اینکه با آبرو هم رفته باشیم، مثل پیرزن‌ها»
از دربار با منزل علی امینی تماس گرفته‌اند:
امینی: الو
شاه: الو
امینی: تعظیم عرض می‌کنم قربان
شاه: شب بخیر، شنیدید که سنجابی صحبت از جمهوری دمکراتیک چیز ایران کرده دیروز؟
امینی: نه قربون – نه خیر
شاه: خب چکار کنیم در این صورت
امینی: برخلاف قانونه آقا
شاه: تحمل نمیشه کرد
امینی: نخیر، بنده صحبتی نشنیده‌ام – قربون، نخیر
شاه: بله از قرار معلوم در میتینگ آن بیمارستان پهلوی، نطق کرده و صحبت از جمهوری دموکراتیک خلق کرده
امینی: عجب
شاه: اینطور میگن
امینی: نه بنده نشنیده‌ام آقا، نه
شاه: خب در صورت صحت چی؟
امینی: این که خلافه و اگر بخواهید یک ذره جلوش رو ول کنید که باعث زحمت که به این ترتیب، شعارهای اینجوری که قابل تحمل نیست
شاه: اصلاً ما داریم آب میشیما!
امینی: نخیر آقا اصلاً (نانفهوم) ایست، اصلاً اقدامات زیادی کرده بود راجع به نفت و روی هم رفته بد نبود قربان. با آقای فلسفی صحبت کردیم، قرار شد که یک مقدار در منابر بگن که مردم احتکار نکنند ضمناً کارگران هم یک تقاضاهایی داشتند، که الان آقای طالقانی پیام دادند که من مشغول هستم که این بخش داخلی لنگ نشه
شاه: خب درآمدمون چی میشه؟
امینی: والا که اجالتاً تجارت داخلی خیلی خطرناکه ولی این را جلوشو بگیریم تا ببینیم قسمت بعدش چه میشه، آقای انتظام صبح مشغول بود که دیشب تلفن کردم این اقدامات شده و سه قسمت بود که یکی هم راجع به همین موضوع ارتش بود و بردن نفت که این هم کارگرها امروز صبح بعضی‌ها گفتن نفت رو ارتشی‌ها زیادتر می‌برن و جنبه رزرو دارد و می‌خواهد تعدیلی بکنند و یکی هم راجع به خود منطقه آبادان و اونجاها بود، خوزستان که نظامی‌ها رو از آنجا جمع کنند و خود کارگرا یک سرکارگری معین می‌کنند که خودشون تامین می‌کنند و نظامی دخالت نکنند و خب همین مسائلی بود که دیشب اتفاقاً به عرض تون رسوند، بله، گفت مجدداً به عرض‌تونمیرسونه که تا سه قسمت بود که این قسمت را تامین بکنند که یکی این نفت داخلی که خیلی خطرناک هم است، این معطل نشه.
شاه: فردا جلسه دارم با نظامی‌ها ولی خب این را من الان تعقیب می‌کنم موضوع سنجابیو اگر تایید شد خب قبول کنیم؟
امینی: والا به نظربنده مشکله قبول کردنش ولی اینطور اصلا دیگه اختیار درمی‌آید از دست همه!
شاه: بکلی
امینی: بله این دیگه صحیح نیست
شاه: پس دیگه نقشه نمیشه ریخت
امینی: نه دیگه هیچی یه وقت میبینی اصلاً به کلی نمیشه
شاه: و در اون جا در اون بیمارستان پهلوی اونها گفتند بودند که بله ما یک جمهوری توده‌ای میخواهیم مثل رومانی
امینی: صحیح، نه من نشنیدم
شاه: توی خیابونها هم که دیگه هر روز شعار و اینها
امینی: بله، یک عده هم طرفدار سخت‌گیری بودند و صبح مراجعه می‌کردند که بالاخره این شل‌کن سفت‌کن درست نیست.
شاه: خب مقرراتیه که هست، آیا صحیح نیست که مقررات اجرا بشه؟
امینی: خب مقررات که باید اجرا بشه اونکه چاره‌ای نداره، منتها یک وقتی تدبیری می‌خواهد، یک دسته مقررات اجرا نشه همه چی لق میشه، تقریباً همین‌طور هم شده دیگه، هم حکومت نظامی هست هم نیست ولی یک مقدار اسباب تجرییه عده‌ای شده و زندگی مردم را واقعاً داره لنگ میشه.
شاه: اصلاً من نمیدونم مثلا فردا چه میشه، یعنی اگر قانونو اجرا نکنیم
امینی: نه آقا قانون باید اجرا بشه علی القاعده همه طرفدار اجرای قانون هستند دیگه، شکی نیست اگر قانون اجرا نشد که هرج و مرجه
شاه: اصلاً نمیشه دیگه اصلاً هیچ چیزو پیش بینی کرد
امینی: نخیر، واقعاً قابل پیش‌بینی نیست و درمیره از هم چون یک عده هم این وسط برای سخت‌گیری ادارات هم، یک عده‌ای تایید می‌کردند که اگر گفتند که آقا کسی نیاید بیرون، حد عمل را بکنند و یک عملی دنبال این حرف باشه
شاه: حالا من تحقیق می‌کنم راجع به سنجابی و اگر یک همچین حرفی زده باشه؟
امینی: خوب دیگه چاره‌ای نیست باید جلوش گرفته بشه
شاه: بگیریمش
امینی: بله چون اینها یک مقداری دارن تلاش‌هایی می‌کنند برای اینکه مانع آمدن صدیقی بشن
شاه: الان بله، فکر میکردن که میاد
امینی: بله بله یک مقدار دارن پیش‌گیری همین را شروع می‌کنن و همین‌طوره
شاه: در شهر هم فکر می‌کنم باید یک خورده جلوشو گرفت!
امینی: بله بله یک مقدار باید جلوش رو گرفت برای اینکه بدین ترتیب اسباب زحمت خواهد شد خب مردم بیکار هم زیاد هستند یک مقدار تماشاچی بیکار هم به اینها اضافه میشه و کافی مردم عصبانیمیشن دیگه!
شاه: یک کسی هم روی بالکن وزارت فرهنگ اومد بود، همون جایی که تحصن کرده بودن، حالا تیر از کجا اومده خورد بهش، تلف شده، یکی از اون دکترا. حال اینم فردا لابد می‌خوان پیراهن عثمونبکنن!
امینی: لابد دیگه بعضی از این افراد اشخاصین که کارهایی رو می‌کنن، معلوم نیست که اصلاً کارهای ایرنسپونساب [غیر مسئولانه [irresponsibleاست تقریباً، البته تو این یه میلیون تصمیم این چیزها پیش می‌آید خواه ناخواه.
شاه: حتماً، از توی اتومبیل‌هام تیراندازی می‌کنن.
امینی: عجب!
افراد معمولی می‌یان از اتومبیل تیراندازی می‌کنن چندین اتوبوس آتش زدند.
امینی: نخیر یک مقدارش البته سخت‌گیری می‌خواد، خشونت و سخت‌گیری می‌خواد، چاره‌ای نیست و الا اصلاً در میره
شاه: در همین فکرم دیگه که اگر ما قانونو اجرا نکنیم
امینی: نه دیگه تو اجرای قانون کسی نمی‌توند ایراد بگیره، قانونو باید اجرا کرد
شاه: بله، [ اگه قانون رو اجرا نکنیم] اصلاً رفتیم، بدون اینکه با آبرو هم رفته باشیم، مثل پیرزن‌ها، راجع به تبریز هم دستور داده‌ام، نمیدونم تماس گرفته با اون فرماندار نظامی یا نه؟
امینی: نخیر، هنوز نرفته
شاه: هنوز نرفته؟
امینی: نخیر
شاه: پس دیشب هم همین صحبتی کردیم که بالاخره قانون اجرا بشه
امینی: بله خود آقای صدیقی موافق قانون که حتماً باید اجرا بشه که خلاف قانون خوب نیست می‌خوان اجرا نشه، خب هیچی
شاه: حالا این عقب‌افتادن شما همان دلایلی که دادن دیروز همونو می‌بینید؟
امینی: بله بله یک قدری، یک عده‌ای صبح فرستادم پهلوی آقای صدیقی پنج‌شنبه همان استادانی که شرفیاب بودند پنج‌شنبه صبح ساعت هشت میرن که ایشان قدری تسریع بکنند که خواه و ناخواه که یک قدری زودتر جلو بیافتد، تاخیر زیادش هم صلاح نیست.
شاه: ولی تا اون موقع باید نظم را حفظ بکنیم
امینی: بله بله چون غیر از این چاره‌ای نداریم، مردم واقعاً یک عده ایشان جداً ناراحتند. حالا اگه نظمی نباشد، اسباب زحمت همه است، آخه این مدارس را بیخود اجازه دادند باز بشه، آخه به صلاح هم نبود، بیخود بود
شاه: بله کار بیخودی بود، این تحصن در دانشگاه که از اون هم بدتر است
امینی: بله خسته می‌شوند می‌آیند بیرون، اون خیلی مهم نیست
شاه: چرا ! آنجا را مرکز دادند، تلفن دارن، مرکز دارن، همه چیز دارن، به پاریس تلفن می‌زنند، پیش‌خدمت دارند و ستاد عملیاتشان شده!
امینی: هر جا تلفن میشه قطع می‌کنند
شاه: برق و تلفن و اینها را قطع کرده‌اند
امینی: بله
شاه: این که دیگه اشکال نداره
امینی: نخیر اشکالی نداره، بله این جزء تدابیری است، خسته میشن میایند بیرون، برق و تلفن و ارتباط داشتن غلط است
شاه: خیلی خب، اگر چیزی بود بعد به شما میگم
امینی: بله سایه مبارک کم نشه
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه خبرهای مرتبط
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید