راز بیمه‌های پشت وانتی در دولت قبل!

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: بهمن نامور مطلق در گفت‌وگو با ایسنا، درباره‌ی موانعی که تا کنون از بیمه شدن هنرمندان بالای 50 سال جلوگیری کرده است، بیان می‌کند: یکی از وعده‌هایی که من در این حوزه قولش را دادم، پیگیری بیمه پیشکسوتان بود، زیرا ما به آنها مدیون هستیم. هنرمندان زندگی‌شان را پای افتخارات ملی گذاشته و کالاهایی را تولید کرده‌اند که ما به آنها افتخار می‌کنیم و به خارج از کشور می‌فرستیم و ارزآوری می‌کنیم، اما خود این افراد از ابتدایی‌ترین تسهیلات دولت که همان بیمه است و باید در اختیارشان بگذارد، محروم هستند.

ظلمی در حق هنرمندان

او می‌گوید: ماه‌های ابتدایی که به معاونت آمدم، یکی از درخواست‌های من از آقای نجفی (رییس وقت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری) همان بیمه پیشکسوتان بود، چون برخی هنرمندان به من مراجعه می‌کردند و از مشکلات‌شان می‌گفتند. در یک مقطع، در کشور ما بیمه چندان نهادینه نشده بود و برخی از آنها بیمه نشده بودند، حالا که بیمه نهادینه شده و هنرمندان آماده‌ بودند تا آن را انجام دهند، یا تاخیر افتاد یا با آنها همکاری نشد تا این‌که سن‌شان بالای 50 سال رسید و بعد هم به آنها گفته شد که نمی توانید بیمه شوید. این ظلمی در حق هنرمندان است.

معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری می‌افزاید: نامه‌ای در زمان آقای دکتر نجفی تهیه و برای دولت فرستادیم، در این نامه درخواست اعتبار هم کرده بودیم که برای بیمه کردن هزار هنرمند باید 30 میلیارد تومان داشته باشیم. دولت با توجه به بدهکاری‌ها و مشکلات دولت قبل‌، در آن زمان نتوانست این مبلغ را فراهم کند، بعد از آن هم کشور با وضعیت بد اقتصادی مواجه شد و هنوز هم نتوانسته این مبلغ را فراهم کند.

نامورمطلق اضافه می‌کند: مشکل اصلی در این زمینه نداشتن اعتبار مخصوص برای این حوزه است. برای بیمه هنرمندان باید حداقل ‌مبلغ 30 میلیارد تومان اعتبار داشته باشیم که البته این مبلغ در بسیاری از ارگان‌ها رقمی نیست، اما در سازمان میراث فرهنگی که پایه اعتبار آن پایین است، این پول مبلغ بالایی به حساب می‌آید و زمانی که دولت جدید بر سرکار آمد، پایه کف اعتبار را به این سازمان دادند‌.

کل اعتبار صنایع دستی 20 میلیارد تومان است

او ادامه می‌دهد: کل اعتبارات سالانه معاونت صنایع‌دستی کمتر از 20 میلیارد تومان است، یعنی ما باید کل اعتبارات خودمان را بدهیم‌، 10 میلیارد تومان دیگر هم به آن اضافه کنیم تا بتوانیم هزار نفر ازهنرمندان را تحت پوشش بیمه قرار دهیم. با این وضعیتِ نفت و تحریم‌هایی که هنوز هم برداشته نشده است، تا پایان سال امیدی نداریم؛ اما امیدواریم سال آینده وضع دولت از نظر اقتصادی بهتر شود تا بتواند درخواست ما را انجام دهد.

معاون صنایع دستی با بیان این‌که "فکر می‌کنم دولت باید اعتباراتش را از جاهای دیگر کم کند تا به این دست از موارد برسد" تصریح می‌کند: اگر این کار انجام شود، بیشتر به عدالت نزدیک‌تر است؛ زیرا حق این هنرمندان است که ما بیش از این به آنها برسیم. برخی از این هنرمندان یک‌سال گذشته فوت کرده‌اند و متاسفانه از آخرین تسهیلاتی که می‌توانستند از دولت بگیرند محروم شدند. البته این موارد ریشه‌دار است و همه‌ی آن به دولت فعلی برنمی‌گردد.
متاسفانه این نوع بیمه کردن یک طرح اشتباه بود که دولت قبل به آن دامن زد و موجب شد برخی از هنرمندانی که در اولویت و مستحق بیمه هستند‌، بیمه نشوند و در عوض برخی دیگر که مستحق نبودند بیمه شوند؛ البته ناگفته نماند که طیف گسترده‌ای هم که مستحق بودند خوشبختانه بیمه شدند.

شروع مسابقه بیمه کردن

نامورمطلق اظهار می‌کند: دولت قبل اعلام کرد می‌خواهد بیمه کند و صنایع دستی و فرش به سمت بیمه شدن پیش رفتند، بنابراین اعتباری گذاشته و مسابقه بیمه کردن شروع شد و هر نهادی سعی می‌کرد تا آنجا که امکان دارد بیشتر بیمه کند تا آمار و ارقام به دولت بدهد‌! به همین دلیل بیش از 300 هزار نفر به یک‌باره تحت پوشش بیمه قرار گرفتند که نیاز بود این تعداد به شکل تدریجی بیمه شوند. در بین حدود 350 هزار نفری که بیمه شدند تنها 70هزار نفر صنایع دستی با بیش از 300 رشته و مابقی آن فرش هستند.

او می‌افزاید: در حوزه فرش نزدیک به 250 هزار نفر تحت پوشش بیمه قرار گرفتند، درحالی که بسیاری از این تعداد در حوزه فرش فعال نبودند و با راستی آزمایی‌هایی که انجام شده متوجه شدند درصد اشتباه در حوزه صنایع دستی کمتر از 5 درصد بوده، اما در حوزه فرش خیلی بیشتر از این موارد بوده است و حدود 30 درصد در راستی آزمایی‌ها با مشکل مواجه شدند؛ یعنی کسانی که بیمه شدند بافنده فرش نبودند و سهمی که باید در اختیار هنرمند و صنعتگر قرار می‌گرفته، در اختیار برخی از اقشار دیگر است.

معاون صنایع دستی بیان می‌کند: دلیل آنکه دولت نمی‌تواند با بودجه پایین‌، پیشکسوتان این حوزه را بیمه کند این است که باید حق بیمه‌ی آنها در سال‌هایی که گذشته‌ است را نیز پرداخت کند، در غیر این صورت موسسات بیمه آن را نمی‌پذیرد، در حال حاضر هم دولت این اعتبار را ندارد؛ زیرا اعتباری که به این کار اختصاص داده شده‌ بد خرج شده است و دولت بدهکاری هنگفتی به موسسات بیمه دارد؛ این عمل موجب شده در روند بیمه کردن افراد جدید کند شویم.

بیمه‌های پشت وانتی در دولت قبل

نامورمطلق توضیح می‌دهد: در این‌باره صحبت شده تا بتوانیم این مشکل را رفع کنیم.‌ بیمه شروع به راستی آزمایی و تحقیق کرده است تا از افرادی که به ناحق بیمه شده‌اند، کسر شوند تا افراد مستحق جایگزین آنها شوند. گفت‌وگوهایی نیز با مرکز ملی فرش و وزارت کار شده و قرار بر این است آنهایی را که به ناحق بیمه شده‌اند کم و از کارگاه‌های فرش آنها بازدید کنیم، چون راه دیگری وجود ندارد.
زمانی که مسابقه گذاشته بودند هرکس اشتغال بیشتری ایجاد کند بیمه می‌شود، فکر الان را نمی‌کردند. من شنیده‌ام در دولت قبل سوار وانت می‌شدند و اعلام می‌کردند چه کسی می‌خواهد بیمه شود؟ چه کسی می‌خواهد تسهیلات بگیرد بیاید تسهیلات بگیرد و بیمه شود!

او با اشاره به این‌که آخرین آمار بیمه‌شدگان صنایع دستی 70 هزار نفر است‌، می‌گوید: اسامی نزدیک به 350 هزار نفر صنعت‌گر در سامانه ویستا ثبت شده‌، بیش از یک میلیون نفر در حوزه صنایع دستی فعال هستند‌. برخی از 70 هزار نفر نیاز به بیمه نداشتند، یعنی یا بیمه اعضای خانواده‌شان بودند‌ یا بیمه دارند، اما در فهرست بیمه‌ی ما قرار گرفتند. امیدواریم بتوانیم با راستی آزمایی که در حال انجام است، عده‌ای را حذف و برخی دیگر را جایگزین کنیم.

در حوزه بیمه اختیاری نداریم

معاون صنایع دستی درباره یکی از مهمترین مشکلات بیمه توضیح می‌دهد: ما در حوزه بیمه اختیاری نداریم، یعنی نهاد معرفی کننده ما هستیم و بیمه‌کننده جای دیگر است. دولت اعتبارات بیمه را مستقیما به تامین اجتماعی می‌دهد و چون این اعتبار دست معاونت نبوده، به شکل دست و‌دل بازانه هرکسی را وارد کردند، به همین دلیل در حوزه فرش این اشتباه به وجود آمده است. اگر می‌گفتند این اعتبار را دولت به شما می‌دهد و شما باید از آن هزینه کنید، متوجه می‌شدند که چه کاری انجام می‌دهند، چون از جیب سازمان خرج می‌شده و دیگر ولخرجی نمی‌کردند.

نامورمطلق بیان می‌کند: اگر اعتبار بیمه‌شدگان صنایع دستی را در اختیار معاونت خودش و اعتبار فرش را هم در اختیار خودشان می‌گذاشتند هزینه‌کرد آن رعایت می‌شد، اما وقتی که می‌گویند "هرچقدر می‌خواهید بیمه کنید ما هزینه آن را می‌پردازیم، شما خیال‌تان راحت باشد و اعتبار هم دست‌ ما نباشد"، اتفاقی که در بیمه فرش به وجود آمد، می‌افتد. اعتبارات مربوط به بیمه‌ی صنایع دستی دست ما نیست تا بتوانیم آن را مدیریت کنیم، اختیاراتی به آن شکل نداریم، یعنی این‌که ما بگوییم این افراد مستحق برای بیمه هستند یا نیستند، دست ما نیست. سازمان تامین اجتماعی به یکباره می‌آید و می‌گوید ما می‌خواهیم از این به بعد بیمه نکنیم یا می‌گوید ازاین به بعد هر تعدادی اسم که بدهید بیمه می‌کنیم، این مساله عدم تمرکز اختیارات را نشان می‌دهد.

آن دسته ازهنرمندانی که سن‌شان به 50 سال یا مرز خطر نزدیک است، در اولویت فهرست بیمه قرار دارند و سعی می‌کنیم اول آنها را بیمه کنیم.

او با بیان این‌که اختیارات در یک‌جا متمرکز نیست تا بتوان آن را مدیریت کرد، اظهار می‌کند: ما معرفی می‌کنیم یک جایی مانند سازمان فنی حرفه‌ای مدرک می‌دهد و یک جای دیگر مانند تامین اجتماعی باید زیر پوشش قرار دهد و جای دیگری هم مانند معاونت بودجه دولت یا معاونت رییس جمهور باید اعتبار بدهد، این پراکندگی‌ها موجب شده که هیچکس از مشکلات حوزه دیگر خبر نداشته باشد و خودش صرفا براساس مشکلاتش عمل کند.

اعتبار و اختیار را یکی دیگر دارد، پاسخگو بودن بر عهده ماست

معاون صنایع دستی ادامه می دهد: هنگامی که دولت می‌گوید بودجه ندارم، پس این هنرمندان باید چه کار کنند؟ تامین اجتماعی هم می‌گوید "دولت به من مقروض است، پس از این به بعد بیمه نمی‌کنم"، آن وقت ما باید پاسخگوی هنرمندان باشیم، چون مسؤولیت و پاسخگویی به عهده‌ی ما است، اما اعتبار و اختیار نداریم. دولت باید ساختارمند عمل کند، یعنی نهادهای مسؤول و دارای اختیار باید به هم متصل باشند. نمی‌شود من پاسخگو باشم، اما اختیار و اعتبار دست یک نفر دیگر باشد. الان شما برای بیمه هنرمندان از من جواب می‌خواهید، اما من که نه اختیار دارم و نه اعتبار چه کار می‌توانم انجام دهم‌. اگر اختیار و اعتبار دست من بود آن را مدیریت می‌کردم تا خطایی صورت نگیرد.

رابطه اختیارات معاون صنایع دستی با زندگی اسکیموها

وی با تاکید بر این‌که بیمه هنرمندان مشکل ساختاری دارد‌، تصریح می‌کند: در حوزه بیمه‌ی هنرمندان ایران‌، معاون صنایع دستی به همان اندازه اختیار دارد که در رابطه با زندگی اسکیموهای قطب شمال دارد. هر زمان که دلشان بخواهد بیمه را قطع می‌کنند و هر زمان که دلشان بخواهد وصل می‌کنند و ما باید پاسخگو و شرمنده هنرمندان‌مان باشیم. ما تاکنون مسؤولان مرتبط با بیمه را هم زیارت نکرده‌ایم. ما چندین بار به چندین نهاد نامه نوشته‌ایم از دفتر دکتر نوبخت گرفته تا معاون وزیر کار و خود وزیر، اما تا کنون به نتیجه‌ای نرسیده‌ایم. تا ساختارها درست نشوند مشکل پابرجا خواهد ماند.

نامورمطلق می‌گوید: برای مثال اسامی نزدیک به 15هزار نفر در استان هرمزگان در سامانه ویستا ثبت شده، اما بیش از 60 هزار نفر در فهرست انتظار داریم‌. بیمه حق مردم است و دولت مکلف است مردم را بیمه کنند. ما راه حل خوبی را به دولت نشان داده‌ایم و می‌گوییم شما افراد را در مقابل وظیفه‌ای که انجام می‌دهند بیمه کنید.
هنرمند کار هنری انجام می‌دهد‌، افتخار هنری برای مملکت کسب می‌کند‌، ارزآوری و اشتغال ایجاد می‌کند پس در مقابل این همه، دست‌کم او را بیمه کنید چون بیمه اولین حق یک هنرمند است.