آفتابنیوز : آفتاب: به گزارش ایسنا، چهارمین نشست فصلی سیدعباس صالحی، معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صبح امروز (دوشنبه، 27 بهمنماه) در سالن سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با حضور اهالی رسانه برگزار شد.
در این مراسم سیدعباس صالحی پس از ارائه گزارشی از فعالیتهای این معاونت در حوره کتاب، به سوالات مختلف خبرنگاران پاسخ داد.
او در پاسخ به سوال ایسنا درباره اینکه آیا انتقال جایزه کتاب سال در حوزه داستان به جایزه جلال و شعر به بنیاد ادبیات داستانی ایرانیان در راستای همان نگاهی است که تکثرگرایی در این حوزهها را محدود میکند، گفت: هم بنیاد ادبیات داستانی و هم خانه کتاب زیرمجموعههای وزارت ارشاد هستند و تفاوتی در نوع نگاه آنها وجود ندارد. تنها دلیل این جابهجایی این بود که هر چیزی در جایگاه تخصصی خودش قرار بگیرد. من این تغییر را مُنافی نگاه مثبت ارشاد به حوزه ادبیات نمیدانم و فکر میکنم در این دوره نگاه ارشاد به ادبیات و شعر نگاه محکمتر و قویتری است.
همچنین مهدی قزلی، مدیرعامل بنیاد ادبیات داستانی که در این نشست حضور داشت در پاسخ به این سوال گفت: با برگزاری جایزههای داستان در قالب جایزه جلال آلاحمد و برگزاری جشنواره شعر فجر که در حال انجام است، میتوان به این جمعبندی رسید که وجود نگاه تکثرگرا در آنها دور از ذهن نیست. در این زمینه حضور داوران و شاعران در محافل مختلف این جشنواره فارغ از دستهها و گروههای خاص حتما در راستای تکثرگرایی بوده است.
در ادامه صالحی در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره استعلامی از سوی معاونت فرهنگی در ارتباط با صلاحیت «محمدرضا اسدزاده» یکی از مدیران میانی خانه کتاب که کتابی در خارج از کشور منتشر کرده است، گفت: این موضوع را تکذیب میکنم، چون هیچ استعلامی که صلاحیت ایشان را نفی کند، صورت نگرفته است.
او سپس در پاسخ به سوال خبرنگار دیگری که با اشاره به تغییر مدیر اداره کتاب، آن را به بحث ممیزی کتاب محمدرضا اسدزاده ارتباط داد و همچنین کتاب اسدزاده را با «آیات شیطانی» مقایسه کرد، اینگونه واکنش نشان داد: در این رابطه آقای شجاعی صائین هیچ تذکری به من ندادهاند و بحثی درباره این کتاب مطرح نشده است. در خانه کتاب ما تا ردهای استعلام انجام میدهیم که مطابق با آن حرکت میکنیم. ضمن اینکه این کتاب هنوز در مرحله بررسی است و در ایران نیز به چاپ نرسیده و منتشر نشده است. البته مرجع ما هم گزارش یک رسانه و روزنامه نیست.
او همچنین در پاسخ به سوالی درباره ممیزی و فعالیتهای مربوط به این حوزه در معاونت فرهنگی اظهار کرد: بارها گفتهام ممیزی مسئله اصلی و یک ما نیست، گرچه جزو 10 مسئله اصلی ماست. ما نباید ممیزی را نه مسئله اصلی حوزه نشر بدانیم و نه آن را بیارتباط با مشکلات حوزه نشر؛ هر دو نگاه افراطی است.
صالحی افزود: این نوع نگاه تقلیلگرایی در حوزه مسئلههاست. وقتی ما شاهد تفاوتهای سلیقهای و منحصر به فرد و نگاه امنیتی به حوزه فرهنگ هستیم و این نگاهها در این حوزه اثر خود را گذاشته است، ما باید ممیزی را به عنوان یکی از مسائل اصلی 10 گانه در حوزه نشر بپذیریم. در رابطه با مسئله ممیزی ما به قانون نگاه میکنیم. در این رابطه شورای عالی نظارت بر کتاب و نشر شکل گرفته و کمیتههای تخصصی هر هفته یکبار جلسه برگزار میکنند. این هیأت هم تشریفاتی نیست و دبیرخانه آن فعال است. در این باره احساس این بود که نمیتوانیم ممیزی را نادیده بگیریم، بنابراین در راستای رفع ابهامات و شفافکردن، ابهامات قانونی را بررسی کردیم و به شناسایی مسائل مختلف اقدام کردهایم. از اردیبهشت ماه که هیأت نظارت مستقر شده است، مسیر خوب و قابل اعتمادی را پیدا کردهایم. در صورتی که قبلا این حوزه تا حدودی آشفته بود، اما الان مراجع قانونی مشخص است.
صالحی در ادامه و در پاسخ به سوال دیگری در رابطه با این موضوع که رئیس جمهور در سخنرانی خود در آیین اختتامیه جایزه کتاب سال گفتند برای ممیزی قوانین نهایتا سه اصل کافی است، بنابراین این موضوع تا چه اندازه قابلیت اجرا دارد، گفت: آقای رئیس جمهور با این نگاه بحث تقلیل اصول را مطرح کردند، چون وقتی در مباحث قانون پنج کلید اصلی را دارید راحتتر میتوانید کارها را انجام دهید، اما وقتی مقررات انبوه میشوند انجام کارها دشوار میشود. برداشت من از صحبت رئیس جمهور محترم از این موضوع همان نگاه تقلیلگرایانه در حوزه قانونگذاری بود.
او در همین زمینه و در پاسخ به سوالی در رابطه با واگذاری ممیزی به اهالی خود فرهنگ و کتاب که رئیس جمهور نیز در سخنان خود در مراسم اختتامیه به آن اشاره کرد بود، نیز اظهار کرد: در اینباره بحثهای مفصلی انجام شده و قرار بر این است که ناشران معتبر کارگروههایی معرفی کنند که این کارگروهها پس از تأیید هیأت نظارت بر نشر کار تفویض ممیزی را بر عهده بگیرند. در جلسه هیئت نظارت بر ضوابط نشر آییننامه تصویب شده است و اکنون دستورالعمل اجرایی آن در حال تدوین است. طبق آییننامه شرایط به گونهای دیده شده که ناشران کارگروههای خود را به هیئت نظارت معرفی کنند و در صورت تأیید هیئت نظارت، این کارگروهها میتوانند در انتشاراتیها مشغول به کار شوند. االبته این تفویض مطلق نیست. کارگروههای بررسی باید به هیئت نظارت معرفی و هیئت آنها را تأیید کنند. البته ناشران نگرانیهایی هم داشتند مبنی بر اینکه ریسک سرمایه وجود دارد، اما آییننامه این ملاحظات را در نظر گرفته و گامهای اجرایی آن در حال انجام است.
صالحی همچنین در پاسخ به سوالی درباره تغییر مدیر اداره کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: از ابتدای شروع به کارم نگاه من به حضور افراد نگاه صلاحیتگرایانه است نه جناحی و سیاسی. در مدتی که آقای شجاعی صائین در سمت مدیر اداره کتاب با ما همکاری داشتند، افرادی به هر دلیلی موافق این حضور نبودند. چون برخی این تصور را دارند که باید با تغییر دولت تمام منابع انسانی نیز پاکسازی شود. این اتفاق بعد از دوران اصلاحات رخ داد و این نگاه وجود داشت که در این دوره هم عملی شود، اما نگاه من این نبود.
او ادامه داد: برداشت خود من این است که من آدم فرهنگی هستم که نه چپم و نه راست و این اصطلاحات را نمیفهمم. چیزی که میفهمم این است که فعالیتها در راستای سیاستهای کلان جامعه و ارزشهای انقلاب اسلامی باشد. در رابطه با تغییر آقای شجاعی صائین و گمانهزنیهایی که در این رابطه مطرح شده بود توضیحات آقای مهدوی راد، سخنگوی هیأت نظارت و نکات تکمیلی آقای جنتی، وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی کافی است و نکته دیگری برای من باقی نمیگذارد.
او در عین حال ادامه داد: واقعا در حوزه نظارت و ممیزی بین من و آقای شجاعی صائین اختلاف نظر جدی وجود نداشت. او در طول مدت حضورش در اداره کتاب زحمات خوبی کشید و اداره کتاب نیز مسیر رو به جلویی داشت؛ به نوعی که در 10 ماه گذشته آرامش به حوزه نشر بازگشت. بنابراین مسئله، اختلاف نظر و سلیقه در حوزه نظارت ممیزی نه در گذشته و نه در آینده نسبت به هیچ کتابی نبود. برخی از گمانهزنیها هیچ مابهازای واقعی نداشت. صادقانه میگویم موضوع تغییر مدیر اداره کتاب ربطی به مسائل محتوایی نداشت.
او که در جمع خبرنگاران سخن میگفت به آنان پیشنهاد کرد در برخی از موارد گرفتار حاشیه نشوند و ادامه داد: حوزه کتاب حوزه سخت و دشواری است. به طور متوسط حدود 300 کتاب در روز به این اداره میآید، بنابراین نباید ما التهابات مضاعفی به این حوزه وارد کنیم؛ چون به نفع کتاب و نشر نیست. بارها گفتهام من مدیر حاشیه نیستم و ما مدیران نباید برای این نظام و انقلاب حاشیه درست کنیم. نباید جامعه فرهنگی را دچار التهاب کرد. کافی است تا ما حساسیتها را بالا ببریم تا راههای پیدا کردن راههای عقلانی را دشوار کنیم. موضوع تغییر مدیر اداره کتاب یک بحث اداری است که در همه حوزهها پیش میآید و به جابجایی منجر میشود. آقای شجاعی نه مشکل مالی داشتند و نه در این سوی ماجرا مشکل خاصی رخ داده است.
صالحی در ادامه در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره حضور افرادی در وزارت ارشاد و حاشیهسازی این افراد با درج برخی از اطلاعات عموما غلط به رسانههای خاص دارند و چگونگی برخورد معاونت مذکور با چنین رفتارهایی اظهار کرد: تلاش ما این بوده است که ناشران و مولفان، ارشاد را امین خود بدانند. ممکن است به هر دلیلی کتابی به اداره کتاب وزارت ارشاد برسد که بررسان ما اشکالاتی به آن داشته باشند. این یک فرآیند طبیعی است که فردی آن را به طور امانت به ما سپرده است. ما قانونا و اخلاقا اجازه نداریم به این امانت سرکشی کنیم و نسبت به نویسنده و ناشر آن فضاسازی کنیم.
او در ادامه در رابطه با تلاش در جهت رفع این مسئله در وزارت ارشاد گفت: با تلاشی که حراست و خود کارکنان اداره کتاب انجام دادند مقدار قابل توجهی از این ضایعه را کم کردیم، اما هنوز به طور کامل از بین نرفته است. هنوز امکان و فرصت دسترسی برای کسانی که مَحرم نیستند وجود دارد و این خوب نیست. باید در مقابل کاری که غیرحقوقی، غیرقانونی و غیراخلاقی است ایستاد.