آفتابنیوز : دلیل وجود این سایت، بحرانی است که مدتها درباره آن سخن گفته میشود؛ بحرانی به نامِ افزایش تجرد در جامعه. آخرین آمارهای سازمان ثبت احوال کشور از وجود 11 میلیون جوان ایرانی مجرد و در سن ازدواج سخن میگوید. محمود گلزاری درباره دلایل آمار بالای تجرد در کشور میگوید: «40 درصد مشکلات مربوط به ازدواج، به معیشت مربوط میشود. تعداد زیادی از خانمها انگیزه ازدواج دارند و مسائل اقتصادی هم برایشان خیلی مهم نیست، اگر از این گروه بپرسیم که چرا ازدواج نکردهاند، میگویند چون خواستگار نداریم». محمود گلزاری سه بستر اقتصادی، فرهنگی و همسریابی را از مهمترین زمینههای افزایش آمار تجرد میداند و سایت همسریابی یا همسانگزینی را کمکی برای بهبود این شرایط معرفی میکند.
به گزارش فرارو، پیش از اینکه وزارت ورزش و جوانان تصمیم به راهاندازی چنین سایتی بگیرد، سایتهای همسریابی با تعداد زیادی کابر آنلاینی فعالیتی پر رنگ داشتهاند. گفته میشود که چیزی حدود 350 سایت همسریابی در حال حاضر در فضای مجازی حضور دارند. به اعتقاد کارشناسان وجود این تعداد سایت همسریابی، نشاندهنده خلائی است که در امر ازدواج در جامعه وجود دارد و افراد نیاز دارند تا در فضایی با جنس مخالف آشنا شوند.
سایتهای همسریابی غیررسمی، سایتهای بدون مجوز و آسیبزا بودهاند. ویژگیای که قرار است در سایت رسمی همسریابی دولت نباشد. "همسانگزینی" بنابر گفته مسئولین آن قرار است با جزئیات بیشتر و بهتر، از راه قانونی و با امکانهای بیشتر به کمک ازدواج افراد بیاید.
پس از اعلام خبر راهاندازی سایت همسریابی، مخالفان و موافقان درباره آن اظهار نظر کردند. علیاصغر حسنی –عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس- با استفاده از اصطلاح "آب در هاون کوبیدن" در عملکرد این سایت گفته "اجرای طرحهایی مانند سایت رسمی همسریابی (ساج) از سوی این وزارتخانه به طور حتم در افزایش و کمک به ازدواج جوانان تأثیری ندارد. انتخاب همسر موضوعی نیست که دولت برای آن برنامهریزی کند، بلکه مسئولان باید برای حل مشکل بیکاری، مسکن و... چارهاندیشی کنند. یکی از مهمترین تبعات راهاندازی این سایت، بروز مشکلهای اجتماعی و افزایش آمار طلاق است."
برخی از سایتها نیز با انتقاد از دولت برای راهاندازی سایت همسانگزینی، آن را به ازدواجهای غربی تشبیه کرده و گفتهاند که دولت باید به پتانسیلهای فرهنگی و مذهبی در این زمینه رجوع کند و نه به شیوههای غربی. این انتقادها در حالی مطرح شدند که محمود گلزاری معتقد است ازدواجها به شیوه سنتی در دوره فعلی کفاف لازم را نمیدهد.
اقدام دولت برای راهاندازی سایت همسریابی و ابعاد مختلف این شکل از ازدواج میان کارشناسان نیز موافقان و مخالفانی دارد. افسر افشار نادری –جامعهشناس، استاد دانشگاه و عضو انجمن جامعهشناسی ایران- در گفتگویی با فرارو گفته است: از آنجایی که ازدواج باید یک امر عاطفی باشد که در حضور افراد شکل میگیرد، این سایتها هیچگاه نمیتوانند جایگزین مناسبی برای این امر باشند. با این اقدام، ما ازدواج به سبک مجازی را باب میکنیم. اما اینکار خلاء جامعه در حوزه ازدواج را پر نخواهد کرد. ما بهجای رفتن به سمت نظام خانواده و اصلاح آن، روشی را برگزیدهایم که درواقع اشتباهاتی را با اشتباهی دیگر حل خواهد کرد. ما باید بتوانیم به جای داشتن نگاهی کالایی و مادیگرایانه به امر ازدواج آن را به سمت رابطهای انسانی، عاطفی و خانوادگی در پی دیدار دونفر پیش ببریم.
این استاد دانشگاه درباره وجود نمونههای موفق سایتهای مشابه در کشورهای دیگر نیز اظهار کرد: ما نباید خودمان را با کشورهای دیگر مقایسه کنیم. مشکلات ناشی و پیش و پس از ازدواج در ایران بسیار زیاد و رو به افزایش است. بنابراین اگر سایتهایی برای ارتباط دونفر در کشورهای دیگر پاسخگوست، به این دلیل است که در آنجا ازدواج تا به این حد با پیچیدگیهای اجتماعی و اقتصادی روبرو نیست.
سعید معیدفر –جامعهشناس و استاد دانشگاه- اما با نگاهی خوشبینانهتر به تاسیس چنین سایتی توسط دولت نگاه میکند. وی با تاکید بر رعایت شرطهایی، تاسیس چنین سایتی را اقدامی مثبت خوانده و در واکاوی آن، در گفتگو با فرارو، گفته است: سایتهای همسریابی به طور کلی پیش از هرچیز به این دلیل شکل میگیرند که متاسفانه در جامعه ما امکان آشنایی افراد در مجامع عمومی، جز مکانی به نام خیابان، وجود ندارد. زنان و مردان نمیتوانند همدیگر را در جایی ملاقات کنند، با یکدیگر آشنا شوند و تصمیم به ازدواج بگیرند. همچنین بسیاری از افراد به آشناییهای خیابانی نیز خوشبین نیستند و به راههای همچون آشنایی از طریق این سایتها روی میآورند.
معیدفر با ذکر پیششرطهای لازم برای تاسیس سایت رسمی همسریابی میگوید "سایتهای همسریابی به هر شکلی که باشند میتوانند فریبنده و کاذب عمل کنند، به همین دلیل به خودی خود کفایت نمیکنند. باید در کنار این سایتها دفاتری وجود داشته باشد که آشنایی دو نفر، شکلی از حضور نیز به خود بگیرد. همچنین این دفاتر باید از لحاظ قانونی و حقوقی به افراد کمک کنند تا کسی در این رابطه دچار مشکل نشود."
با وجود تمام وعدههای وزارت ورزش و جوانان درباره تاثیر مثبت این سایت در امر ازدواج و با وجود همه بدبینیها و یا خوشبینیها نسبت به تاسیس آن، باید منتظر رونمایی و عملکرد این سایت در کوتاه و در دراز مدت باشیم. به اعتقاد منتقدین دستگاههای اجرایی، کارکرد نداشتنِ بسیاری از نهادها و سمنهایی که توسط دولت در سالهای گذشته تاسیس شدند و ناتوانی آنها در حل مسائل اجتماعی، منجر شده که نتوان به اقداماتی از این دست دیدگاهی مثبت داشت. درنتیجه باید منتظر روزی باشیم که در آن بتوانیم موفقیت یا عدم موفقیت زوجهای جوانی را نظاره کنیم که به وجود چنین سایتی امیدوار شدهاند.