آفتابنیوز : علی اکبر صالحی در گزارشی فنی از روند مذاکرات انجام گرفته در پرونده هستهای در گزارشی به نمایندگان مجلس شورای اسلامی، با گرامیداشت یاد و خاطره شهدای هستهای، گفت: به شهدای هستهای - قشقایی، احمدی روشن، رضایینژاد، علیمحمدی و شهریاری - سلام میکنم. شهید شهریاری نمونه بارز انسانی فرهیخته و عالم بود که هم علم و هم دین را داشت. او با این دو بال، اوج گرفت.
وی افزود: گزارش دکتر ظریف به قدری کامل و فراگیر است که بنده بخش فنی را قدری توضیح میدهم. امیدوارم با توضیحاتی که ارائه میدهم تناقضهایی که مطرح میشود را پاسخ بدهم.
رییس سازمان انرژی اتمی ادامه داد: مذاکره امر سادهای نیست، آن هم در چالش با جنود شیطان. مذاکره با کسانی که همواره در پی مکر و حیله بودند، کار راحتی نیست اما افرادی که در بستر انقلاب اسلامی و با توکل بر خدای لایزال، اعتقادات شرعی و منویات رهبری به گونهای عمل کرد که به عنوان یک هموطن به آنچه به دست آوردیم، میبالم.
صالحی افزود: بنده از ابتدای پرونده هستهای به عنوان نماینده ایران در آژانس در جریان سیر تحولات هستم. طی 12 سال پرچالش ملت با استواری و استقامت و نقشآفرینی مقام معظم رهبری توانستیم با عزت و سرافرازی به ایستگاه آخر برسیم.
به گزارش ایسنا، صالحی در ادامه با بیان اینکه بنده قصد ورود به مسائل سیاسی ندارم، گفت: با این وجود پارادایم مسائل سیاسی جهان به گونهای فراگیر تغییر خواهد کرد که زنگ این تغییر در وین زده شد.
پارادایم مسائل سیاسی جهان به گونهای فراگیر تغییر خواهد کرد که زنگ این تغییر در وین زده شد. این اولین باری است که کشوری توانسته در مقابل قدرتمندان جهان از نظر اقتصادی و نظامی قرار گیرد.
وی افزود: برای اولین بار کشوری در حال توسعه توانسته است بر تعاملات بینالمللی پرچالش سیاسی جهان در جایگاه کشوری توسعه یافته قرار گیرد. این اولین باری است که کشوری توانسته در مقابل قدرتمندان جهان از نظر اقتصادی و نظامی قرار گیرد.
وی افزود: جمهوری اسلامی به برکت انقلاب، ملت و همت مسئولنیش توانسته چنین جایگاهی را پیدا کند که این دستاورد را تبریک میگویم قدر بدانیم و شاکر باشیم.
صالحی در ادامه به توضیحی در مورد دغدغههای موجود در مسائل فنی پرداخت و گفت: مذاکرات 1+5 سالها طول کشید آنهایی که قبلا مسئولیت مذاکرات را داشتند زحمتهای فراوانی داشتند که شامل دکتر روحانی، لاریجانی و اکنون دکتر ظریف میشود که همه زحمت کشیدند این که میبینید اکنون افق بلندتری را میبینیم چون بر شانههای قبلیها ایستادهایم اینگونه نیست که زحمات گذشتگان بیهوده باشد هر کسی خشتی روی خشتی گذاشت و خشت نهایی را بزرگواران عزیز اینجا گذاشتند.
رئیس سازمان انرژی اتمی یادآور شد: 1+5 سالها ادامه داشت و نتوانستند به نتیجه مورد نظر برسند در این هنگام پیشنهادی به مقام معظم رهبری شد و ایشان با تدبیری پذیرفتند که راه دیگری باز شود. مسیر دوم مسیر مذاکره با آمریکا بود البته ایشان فرمودند هر دو مسیر باید با هم هماهنگ شود.
وی افزود: خوشبختانه این تدبیر در دولت یازدهم به زیبایی انجام شد و مسئولیت هر دو مسیر را به انسانی فرهیخته و کار آشنا سپرده شد که تجاربشان بسیار کارساز بود. نتیجه نهایی نیز بسیار مبارک و میمون شد.
صالحی در ادامه در توضیح مسائل فنی برجام گفت: ما در لوزان روی محورهای فنی به تفاهیمی رسیدیم. در وین یعنی بعد از چند ماه که هفته پیش بودیم، در فاصله بین لوزان و وین این تعبیر را به کار بردیم که دبهها به کار بردند واقعا اینطور بود. سعی کردند پیکرهای که در لوزان تراشیده شده بود آرام آرام نحیفتر کنند و بیشتر از آن بتراشند تا بلکه به آن مواردی که قبلا فکرش را نمیکردند و بعد احساس کردند که از دست دادند، برسند.
وی ادامه داد: ممکن است این را بیان کنیم که آیا آمریکا با آن همه امکانات و مشاورهای فنی ممکن است یکدفعه مورد غفلت قرار گیرد؟ بله اینطور شده است چون جمهوری اسلامی هم کم نداشت؛ به خصوص اینکه با توکل به خدا و توسل به ائمه اطهار داشت راه را پیش برد و برکت این عزیزان خودنمایی کرد. خیلی سعی کردند این پیکره را بتراشند اما نتوانستند.
رئیس سازمان انرژی اتمی در ادامه با بیان اینکه تیم مذاکره کننده در وین گامهای بلندتری نسبت به لوزان برداشت، افزود: آنها میگفتند که باید راه تولید سلاح هستهای ایران را ببندند. اما مگر ما به دنبال سلاح هستهای بودیم؟ مگر ما به دنبال پیمودن راه اینچنین بودیم که آنها بخواهند مانع ایجاد کنند؟ هرچه میخواهند مانع در این راه ایجاد کنند؛ چون براساس فتوای مقام معظم رهبری، تولید، انباشت و بکارگیری سلاحهای کشتار جمعی از جمله سلاح هستهای حرام است. پس اگر راهی برای رسیدن به سلاح کشتار جمعی است، آن راه را تا آنجایی که میتوانید مسدود کنید. ما اصلا خواهان رفتن در آن راه نیستیم، اما از دید آنها این محدودیتها در این راهها گذاشته شد که البته از دید افکار عمومی محدودیت برای ما تلقی میشود.
وی ادامه داد: ممکن است این محدودیت به ظاهر تلقی شود اما محدودیتی نیست که اساس و نشاط و فعالیت هستهای ما را دچار رکود، کندی و یا خدای ناکرده توقف کند.
صالحی توضیح داد: برای مثال یکی از راهها این بود که ذخایر اورانیوم غنی شده آنها باید به حداقل برسد. ذخایر اورانیوم ما حدود 7 تن است ما برای آنکه سالانه بوشهر را تامین کنیم 30 تن نیاز داریم. سالها طول کشیده تا به این 7 تن برسیدم. تا به امروز تمام چالش فنی ما این بود که فناوری هستهای را به هر قیمتی که شده تثبیت کنیم تا جایگاه جمهوری اسلامی را در جهان ثابت کنیم. الان دیگر این بحث فرق میکند. آن موقع هزینه فایده ، مبنای عمل ما نبود. آن زمان تثبیت این فناوری ملاک بود که کسی به ما کمک نمیکرد و بایستی با اتکا به دانشمندان خودمان این فناوری را تثبیت میکردیم. پس هزینه کردیم. ممکن است از نظر هزینه فایده، و از نظر اقتصاددانان خیلی غیرقابل توجیه نباشد.
رئیس سازمان انرژی اتمی ادامه داد: در حالی که برای تامین سالانه سوخت بوشهر 30 تن نیاز داریم اما 7 تن تولید کردیم با روندی که سالی تقریبا دو تن تولید میکردیم یعنی باید حدود 10 یا 15 سال دیگر به روند تولید ادامه دهیم تا به 30 تن برسیم.
وی افزود: این سوال را میتوان مطرح کرد که برای رسیدن به این مهم بقیه سانتریفیوژها را راه بیندازیم. در این شرایط باز هم باید 8 سال دیگر تولید کنیم تا به سوخت مورد نیاز سالانه بوشهر برسیم. این یعنی همان فاصله 10 سال آمده در برجام را طی میکنیم. سوال دیگر که میتوان مطرح کرد این است که سانتریفیوژها را بیشتر کنیم. حال اینکه ساندریفیوژه IR1 ، سانتریفیوژهای ابتدایی ما بود و نمیتوانیم از این به بعد که میخواهیم وارد عرصه تجاری سازی شویم و هزینه فایده را در نظر بگیریم و تولیدات و نیازهای سالانه بوشهر را برآورده کنیم. بنابراین باید دنبال نسل جدید باشیم. نسل جدید هم در حال حاضر به آن صورت یعنی آن نسلی که میخواهیم در دسترس ما نیست. البته IR2n و IR4 وجود دارد اما IR6 و IR8 هنوز در آن صورت در دسترس ما نیست و باید کار کنیم.
وی افزود: پس میبینیم حتی اگر بخواهیم سانتریفیوژها را به کار بگیریم هفت، هشت سال طول میکشد به زمان تولید یک سال برسیم. حال اصلا فرض کنید که همین الان به اندازه 190 هزار سو یا 200 هزار سو قابلیت و ظرفیت تولید غنیسازی داشته باشیم. اما تا چه مدت میتوانستیم این قابلیت را حفظ کنیم؟ برای مدت محدودی میتوانستیم این کار را بکنیم و بعد متوقف میشد چون منابع مواد اولیه را به آن صورت نداریم.
رئیس سازمان انرژی اتمی در عین حال گفت: چند سالی است که سازمان انرژی اتمی با جدیت و اجازه مقام معظم رهبری شروع به اکتشاف هوایی کرده است تا کار را سرعت ببخشد. ان شاء الله در فاصله 8 تا 10 سال سرعت و عملیات اکتشاف و استخراج به گونهای خواهد شد که بتوانیم مواد اولیه مورد نیاز 190 هزار سو سالانه را تولید کنیم. بنابراین اگر امروز 190 هزار سو داشتیم و اگر قرار بود یکی دو سال این 190 هزار سو کار کند و یک دفعه دست به دست بگذاریم که فاجعه میشد. چگونه میخواستیم این را توجیه کنیم؟
وی ادامه داد: با این فاصله هفت، هشت سال که در پیش داریم و با اکتشاف و استخراج که انجام میدهیم و الحمد الله خبرهای خوشی هم داریم و بعدا اعلام میکنیم، در وضعیتی قرار خواهیم گرفت که در این برهه 8 تا 10 سال میتوانیم دسترسی به تولید منابع اولیه برای استمرار بخشیدن پیدا کنیم که آن زمان هم ان شاء الله به 190 هزارسو خواهیم رسید.
وی افزود: آنها فکر میکنند این برای ما محدودیت است، اما این محدودیت به آن صورت برای ما نیست. محدودیت دوم برای ساخت سلاح هستهای است گفتهاند شما اجازه ندارید. کار رآکتور آب سنگین اراک ادامه دهید چون سالانه با آن 10 کیلو پلوتونیوم تولید میکنید. ما گفتیم حاضریم کاری کنیم که کمتر از 10 کیلو تولید کند. ما که قصد ساختن بمب نداریم چون اگر قرار بود دنبال بمب برویم باز طراحی اراک محدودیت بود اما اگر قرار است به آن سمت نرویم این که 10کیلو زیر یک کیلو شود چه محدودیتی است؟
صالحی خاطر نشان کرد: گفتهاند ما با فلزات پولوتونیوم و اورانیوم کار نکنیم اصلا ما تا 15 سال آینده پولوتونیومی به آن مفهوم در اختیار نداریم که بخواهیم با آن کار کنیم. ما تا مدت قابل توجهی به دنبال غنیسازی بالای 20 درصد نیستیم و برنامهای نداریم که بخواهیم دنبال کار با فلز آن برویم.
وی افزود: این هم محدودیتی برای ماست. اما وقتی پولوتونیوم نداریم که به فلز تبدیل کنیم و حالا حالاها هم متصورنیست که داشته باشیم پس محدودیت به چه معنا؟ ممکن است که سوخت بوشهر را بیاوریم و پولوتونیوم آن را استخراج کنیم آن هم طبق قرارداد به روسیه برگشت داده شود.