پیامدهای عدم مدیریت منابع آبی؛ خشکسالی و جنگ آب
نخستین مجروحان «جنگ آب»؛ از خشک‌شدن تالاب‌ها تا ریزگردها و مهاجرت روستائیان
در شرایطی که به منابع آبی ما اضافه نمی‌شود و هرسال نیز شاهد کاهش بارندگی و تقلیل منابع آبی هستیم، مدیر ملی طرح حفاظت از تالاب‌های ایران از واقعیتی تلخ درباره صدور غیرمستقیم آب به کشورهای همسایه پرده برداشت.
آفتاب‌‌نیوز :
سرویس اجتماعی- در حالی که رئیس مرکز خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی از بروز خشکسالی شدید در ۱۰ استان طی ۷ سال گذشته و ۱۷ استان طی ۳ ماه گذشته خبر داده است، سخن از صادرات آب به کشورهای همسایه است و به گفته مدیر ملی طرح حفاظت از تالاب‌های ایران، این صادرات به صورت "غیرمستقیم و در بسته‌بندی قرمز" بوده است.
به گزارش آفتاب، شاهرخ فاتح، رئیس مرکز خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی با بیان اینکه "بر اساس شاخص کوتاه‌مدت SPEI که به نوعی هم میزان بارش و هم میزان تبخیر و تعرق را در نظر می‌گیرد در دوره سه ماهه گذشته تا پایان مرداد ۹۴ عمده مناطق کشور با خشکسالی مواجه بوده است، تصریح کرد: در این مدت بخش‌هایی از آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، اردبیل، کردستان، کرمانشاه، ایلام، زنجان، قزوین، گلستان، خراسان شمالی، خراسان‌رضوی، خراسان‌جنوبی، سیستان‌وبلوچستان، کرمان، هرمزگان، فارس و سمنان با خشکسالی شدید دست و پنجه نرم کرده‌اند.
رئیس مرکز خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی گفته است: بر اساس همین شاخص و در طی سه ماه گذشته تا پایان مرداد ۹۴، تمام استانهای مذکور به علاوه استانهای همدان، مرکزی، البرز، تهران، گیلان، مازندران، اصفهان، چهارمحال‌وبختیاری، کهگیلویه‌وبویراحمد، بوشهر و خوزستان خشکسالی خفیف تا متوسط را پشت‌سر گذاشته‌اند.بر اساس این شاخص، سایر مناطق کشور که البته بخش بسیار کوچکی را تشکیل می‌دهند، در این مدت در شرایط نرمال بوده‌اند.
با این حال و در شرایطی که به منابع آبی ما اضافه نمی‌شود و هرسال نیز شاهد کاهش بارندگی و تقلیل منابع آبی هستیم، محسن سلیمانی مدیر ملی طرح حفاظت از تالاب‌های ایران که چهارشنبه در همایش مدیریت تالاب‌ها در شیراز سخن می‌گفت، از واقعیتی تلخ درباره صدور غیرمستقیم آب به کشورهای همسایه پرده برداشت. وی صدور هندوانه به کشورهای همسایه را صدور غیرمستقیم آب دانست و میزان آن را سالانه 800 هزار تن هندوانه ذکر کرد. به اعتقاد وی، این میران صادرات هندوانه به معنای صدور حدود یک میلیارد متر مکعب آب است و عایدی کشورمان از این صادرات 20 ریال برای هر لیتر است.
همچنین سال گذشته بیش از 391 هزار تن سیب زمینی که برای تولید آن بیش از 330 میلیارد لیتر آب مصرف شده، به کشورهای عراق، افغانستان، آذربایجان و روسیه صادر شده است که محمدرحیم نیازی، رییس انجمن ملی سیب‌زمینی از صادرات این محصول به دلیل اشتغالزا‌بودنش دفاع کرده است.
اما مدیر ملی طرح حفاظت از تالاب‌ها می‌گوید: برای تولید هر کیلوگرم هندوانه 250 لیتر آب مصرف می‌شود و هندوانه صادراتی ایران در کشورهای عراق و امارات حداکثر هر کیلوگرم هفت هزار ریال بفروش می‌رسد در حالی که میزان آب مصرفی برای تولید این میزان هندوانه به مراتب بیشتر ارزش داشته است. وی با بیان اینکه برخی جنگ آب را خیلی دوراز ذهن می‌پندارند گفت: در جامعه ما جنگ آب مدتی است آغاز شده و ما حتی نخستین مجروحان این جنگ را هم داده‌ایم، این مجروحان در موضوع چالش‌برانگیز انتقال آب به دشت مرکزی ایران رخ داد بنا بر این می‌بایست چالش آینده منابع آب را بسیار جدی بگیریم.
سلیمانی به برخی از مزایا و مواهب احیای تالاب‌ها اشاره کرد و گفت: 100 هزار نفر بطور مستقیم از تالاب شادگان خوزستان و 150 هزار نفر از تالاب چغاخور در بروجن چهارمحال و بختیاری معیشت می‌کنند در استان سیستان و بلوچستان نیز معیشت مستقیم مردم زابل به تالاب هامون بستگی دارد بنا بر این احیای تالاب‌ها احیای معیشت مردم است.
این مقام مسوول با اشاره به اینکه سالانه 300 هزار نفر از تالاب زریوار در مریوان کردستان بازدید می‌کنند گفت: وجود این 300 هزار نفر حداقل سه هزار فرصت شغلی ایجاد می‌کند که با از بین رفتن این تالاب این فرصت‌های شغلی نیز نابود می شود. وی با انتقاد از برخی طرح‌های سدسازی در کشور گفت : متاسفانه مسوولان وزارت نیرو در سال های گذشته به موضوع مدیریت منابع آب توجه چندانی نکرده اند آنها فقط به استحصال آب می‌اندیشیدند، این همه فرونشست زمین و نابودی دشت‌ها حاصل این بی‌مدیریتی‌هاست.
مدیر ملی طرح حفاظت از تالاب های ایران با بیان اینکه حفظ تالاب هامون به موضوعی امنیتی تبدیل شده است گفت: تالاب هامون در سیستان و بلوچستان 70 هزار شغل برای جوامع محلی ایجاد کرده است اکنون با خشک شدن این تالاب بیم مهاجرت گسترده مردم زابل می رود، مهاجرت مردم از زابل و، خالی شدن مناطق اطراف این تالاب از سکنه برای کشورمان مشکلات به وجود می آورد . از سویی بادهای 120 روزه در این مناطق به تلطیف هوا کمک می کرد اکنون همین بادها منشاء برخاستن ریزگرد و گرد و غبار است و ریزگرد هامون تا تهران می رسد همه این موارد لزوم احیای تالاب ها را برا ی ما دوچندان می کند.
عبور وضعیت آب از مرز بحران و تهدید
پیش از این نیز عیسی کلانتری، دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه با هشدار درباره وضعیت منابی آبی کشور گفته بود: میزان مصرف آب در کل کشور در وضعیت بحرانی قرار دارد و حتی از تهدید و بحران نیز عبور کرده است. وی با بیان اینکه منابع آبی کشور به شدت محدود است، تصریح کرد: میزان برداشت از آب‌های زیرزمینی در کشور 90 درصد و در ارومیه 70 درصد است و باید میزان برداشت آب‌های زیرزمینی را به 55 درصد کاهش داد. وضعیت آب‌های سطحی بدتر از آب‌های زیرزمینی است برای نمونه یک تالاب آبدار در کشور وجود ندارد و این یعنی ویرانی کشور.
همچنین پروفسور پرویز کردوانی، پدر علم کویر‌شناسی ایران که بارها خطر غارت‌شدن آب و تبدیل کشور به بیابانی بزرگ را گوشزد کرده است، نسبت به عمیق‌ترشدن عمق چاه‌های آب، نابودی استان‌ها با انتقال آب، متروکه‌شدن روستاها، تشدید معضل ریزگردها با خشک‌شدن رودها و تالاب‌ها و به‌طورکلی غارت‌شدن آب، هشدار داده و درباره اقداماتی که برای مدیریت این بحران باید انجام دهیم، می‌گوید: آب فاضلاب را باید تصفیه کنیم. دومین اقدامی که باید انجام دهیم، جمع‌آوری آب‌های سطحی است. استفاده از آب شور نیز باید مورد توجه قرار گیرد. محسن رنانی، استاد دانشگاه نیز پیش از این با اشاره به اینکه بحران حقیقی ایران، مناقشه هسته‌ای نیست، گفته است: بحران آب ایران را خواهد بلعید و امنیت ملی ما را تهدید خواهد کرد. امروز میدان واقعی جنگ ما، در حوزه آب است. بحران آب در آستانه ورود به زیست اجتماعی در کشور است. این استاد دانشگاه "تنها راه نجات ایران از وضعیت فعلی در بخش آب را پذیرفتن بحران آب توسط مسئولان کشور دانسته و معتقد است "آنگاه یک گفت‌وگوی فراگیر ملی دراین زمینه راه‌اندازی کنند و مشارکت همه گروه‌های اجتماعی و نهادهای مدنی را در این مسیر جلب کنند و مهمتر از همه، اعتماد جامعه را جلب کنند و جامعه را به این باور برسانند که ما در بحرانیم و باید برای خروج از بحران با حکومت همکاری کنیم.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه خبرهای مرتبط
انتشار یافته: ۳
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید
هشتصد هزار تن هندوانه صادراتی رو اگر در نرخ مصرف 250 لیتر آب (برای تولید هر کیلو هندوانه ) ، ضرب کنیم ، حاصل میشه 200 میلیون مترمعب و نه یک میلیارد!
شما که یک جمع و ضرب ساده رو نمی دونی چطور ادعای مدیریت همه چیز و همه جا رو دارید؟؟!