نوبت سفر نخست‌وزیر ترکیه به ایران است
سفیر ترکیه در تهران امنیت و اقتصاد را اولویت دولت جدید ترکیه عنوان کرد و گفت: ایران و ترکیه هیچ کدام نمی توانند یکدیگر را نادیده بگیرند و اقتصادهای دو کشور مکمل یکدیگر است.
آفتاب‌‌نیوز :
رضا هاکان تکین سفیر ترکیه در تهران نتیجه انتخابات اخیر ترکیه را ناشی از تمایل مردم ترکیه به ثبات و امنیت می داند و بر این باور است که امنیت و اقتصاد اولویت هایی هستند که مستقل از یکدیگر نیستند.به گفته وی ایران و ترکیه به خاطر جغرافیایی که دارند، هیچ کدام نمی توانند یکدیگر را نادیده بگیرند و اقتصادهای دو کشور مکمل یکدیگر است وی امیدوار است ارتقای روابط اقتصادی دو طرف، زمینه ساز ارتقای امنیت و توسعه در منطقه شود.
اظهارات وی در خصوص مسائل منطقه و سوریه در بردارنده نکته جدیدی نیست و همان سیاست رسمی دولت ترکیه است؛وی برگزاری نشست وین درباره سوریه را یک اتفاق مثبت می داند و بر این باور است دست یابی به توافق درباره سوریه نیازمند حداقل اشتراکاتی است که هنوز برای رسیدن به آن فاصله وجود دارد.
ایرنا - در حالی که حزب عدالت و توسعه در انتخابات هفتم ژوئن نتوانسته بود اکثریت آرای لازم را برای تشکل دولت به دست بیاورد در انتخابات اخیر توانست به این مهم دست یابد . طی پنج ماه فاصله بین دو انتخابات چه اتفاقاتی رخ داد که باعث پیروزی حزب عدالت و توسعه شد؟
تکین - پنج ماه پس از انتخابات ژوئن در ترکیه انتخابات اخیر برگزار شد و تابلو دیگری را در برابر چشمان ما قرار داد. اینکه چه عواملی باعث شد نتیجه این طور باشد نمی توانم نظر قطعی بدهم ولی تصور من این است پس از انتخابات ژوئن سیاستی که برخی احزاب مخالف در پیش گرفتند مردم این سیاست ها را نپسندیدند.
حملات تروریستی که پ .ک.ک مجددا انجام داد و حملات تروریستی که بعدها داعش مسئولیت آن را برعهده گرفت باعث شد مردم ترکیه ترجیحشان ثبات بیشتر باشد.علاوه بر این در شرایطی که کشورهای همسایه بخصوص عراق و سوریه با بی ثباتی عظیمی دست به گریبان هستند،مردم ترجیح دهند حکومت باثباتی در کشور قدرت را در اختیار بگیرد.
یکی از مسائل خوشحال کننده در این انتخابات این بود که شاهد مشارکت بالای مردم بودیم، به طوری که 87 درصد مردم در انتخابات شرکت کردند.از دیگرنتایج مثبت این انتخابات این بود که چهار حزب بزرگ کشور بخصوص دو حزب که آرای کمتری را کسب کردند،هم توانستند حد نصاب آرای لازم را برای حضور در پارلمان کسب کنند.
طبق قوانین ترکیه قانون حد نصاب ده درصد کل آرا وجود دارد که با این قانون 98 درصد از آرای اخذ شده در مجلس انعکاس می یابد وبدین ترتیب این احزاب هم در مجلس صاحب کرسی شدند.بعد از برگزاری انتخابات آقای داود اوغلو که رهبر حزب عدالت و توسعه هستند در پیامی اذعان کردند که همه آرای اخذ شده در انتخابات را مد نظر خواهند داشت.همچنین کمال قلیچدار اوغلو رهبر حزب جمهوری خواه خلق نیز با آقای داود اوغلو تماس گرفت و پیروزی حزب عدالت و توسعه را تبریک گفت. اینها به نوعی نشان دهنده فضای نرم در عرصه سیاسی ترکیه و از نتایج مثبت پس از انتخابات است.
ایرنا- پس به نوعی می توان گفت همه در این انتخابات پیروز شدند؟
تکین -انشاءالله همین طور باشد وقتی انتخاباتی برگزار می شود کسانی پیروز می شوند و کسانی هم شکست می خورند. هر حزبی با نیت تشکیل دولت در انتخابات شرکت می کند اما فضای سیاسی در ترکیه پس از انتخابات فضای سازنده ای خواهد بود.به هر حال براساس قواعد دموکراسی حزبی دولت تشکیل می دهد و بقیه احزاب هم به عنوان احزاب مخالف در مجلس حضور دارند و اینها همه حاکی از تداوم دموکراسی در ترکیه است .
** با این نتیجه فرایند صلح با کردها چه می شود؟
تکین - وقتی به بیانات مقامات ترکیه نگاه می کنیم می بینیم که به ادامه فرایند صلح اهمیت داده می شود و بناست مجددا این روند ادامه یابد و این یکی از ضرورت های سیاست های ترکیه است.اما این را هم باید در نظر بگیریم که مبارزه با تروریسم متوقف نخواهد شد و از آن عقب نشینی نمی شود. نیروهای مسلح ما برای مبارزه با تروریست ها عملیات هایی طراحی کرده اند که اینها ادامه خواهد یافت .
موضوعی که باید در این انتخابات به آن توجه کنیم این است که حزب عدالت و توسعه در مناطق غرب و جنوب غرب که هموطنان کرد در آنجا سکونت دارند،با افزایش رای مواجه بوده است و این نشان دهنده این است که مردم آن منطقه هم دید مثبتی به روند صلح پیدا کرده اند از طرف دیگر نشان دهنده این است که مردم این مناطق از عملیات تروریستی پ.ک.ک.رضایت ندارند.
ایرنا- حزب عدالت و توسعه طی دوره های اخیر که قدرت را در اختیار گرفته توانسته ثبات و امنیت را در ترکیه ایجاد کرده و به تبع آن اقتصاد ترکیه هم روند با ثبات و رو به رشدی داشته است.با توجه به تحولات سال های اخیر در منطقه اولویت آقای اردوغان درعرصه سیاسی اقتصاد خواهد بود یا امنیت؟
تکین- شخصا معتقد نیستم که این دو موضوع مستقل از هم باشند، وقتی به مسائل پیش روی ترکیه نگاه می کنیم در وضعیتی که یکی از این دو مقوله را بر دیگری ترجیح دهیم، قرار نداریم.در زمان تبلیغات انتخاباتی هم وعده های اقتصادی داده شده است که درباره آنها هم برنامه ریزی هایی می شود.موضوع امنیت هم امر قابل اهمالی نیست چه انتخابات باشد و چه نباشد مقامات ترکیه همواره و با جدیت تمام به این موضوع اهمیت داده و خواهند داد.از طرف دیگر بیشتر مسائل امنیتی که ترکیه با آن روبرو هست، مربوط به خارج از کشور است.یعنی انعکاس و نتیجه تحولاتی است که از خارج گریبانگیر ترکیه شده است؛ برای مثال دهه هاست پ.ک.ک. در شمال عراق مستقر شده،علاوه بر این مدتهای طولانی است بعد از صدام اقتدار دولت عراق نتوانسته است شکل بگیرد و بخش هایی زیادی از سرزمین عراق از اقتدار دولت خارج است و این یک حقیقت است.از دیگر سو طی سه چهار سال اخیر در سوریه گروه های وحشی تروریستی مثل داعش ظهور کردند که در حال حاضر بخش عمده ای خاک دو کشور همسایه عراق و سوریه را در کنترل خود دارند این گروه تروریستی در ماه های گذشته عملیاتی در ترکیه انجام دادند و اینها باعث شده که برای ما ریسک امنیتی ایجاد شود. طبیعتا باور داریم که عامل اصلی ظهور پدیده داعش سیاست های ظالمانه رژیم اسد است که علنا نسبت به مردم خودش اعلام جنگ کرد و امیدواریم هر چه زودتر دولت مشروع و فراگیری که نمایندگی همه مردم سوریه را بر عهده بگیر در سوریه شکل بگیرد و این مسئله از نظر امنیت ترکیه هم برای ما مهم است.
ایرنا - ایران و ترکیه دارای روابط اقتصادی و تجاری گسترده هستند و درعین حال دو کشور اختلافات عمیقی هم درمورد مسائل منطقه ای دارند. با این حال دو کشور توانسته اند اختلافات را مدیریت کنند. در این شرایط شما چشم انداز روابط دو کشور را چگونه می بینید؟ آیا دو کشور می توانند به افق روابط تجاری30 میلیارد دلار دست یابند؟
تکین - خیلی بیشتر از این رقم هم می توانیم دست یابیم. ترکیه و ایران در سال های اخیر در مسائل منطقه اختلافات خیلی جدی داشته اند، اما روابط دو کشور هم روابط ویژه ای بوده و توانسته اند این مباحث را از مسائل منطقه ای دور نگه دارند و روابط تجاری دو کشور به شکل خوب و قانع کننده ای ادامه یافته است. این هم البته از موقعیت دو کشور نشات می گیرد.وقتی به جغرافیای منطقه نگاه می کنیم ایران و ترکیه دو کشور همسایه هستند که هیچ کدام نمی توانند چنین انتخابی را نادیده بگیرند و همین باعث می شود روابط دو کشور ادامه داشته باشد.
یکی دیگر از دلایلی که باعث شد روابط تجاری خوب دو کشور ادامه یابد این است که اقتصاد دو کشور به نوعی مکمل یکدیگر هستند.در سالهای گذشته به رغم تحریم هایی که علیه ایران اعمال شد ما توانستیم سطح روابط رابالاتر از تحریمها حفظ کنیم.امیدواریم با اجرایی شدن توافق هسته ای و رفع محدودیت ها علیه ایران بتوانیم به رقم 30 میلیارد دلار و حتی خیلی بیشتر از آن دست یابیم .
** روابط اقتصادی بین کشورها به عنوان مولفه ای امنیت زا و امنیت ساز تلقی می شود آیا می توانیم انتظار داشته باشیم روابط اقتصادی دو کشور بتواند زمینه ساز حل و فصل اختلافات سیاسی در منطقه شود؟
تکین- ما هم امیدمان همین است،وقتی کشورهایی باهم روابط اقتصادی و تجاری برقرار می کنند، به هم نزدیک تر می شوند.ایران و ترکیه و مردم این دو کشور خیلی به هم نزدیک هستند و ما در واقع صاحب این امتیاز ویژه هستیم .با قدرتمندتر شدن پیوندها و روابط اقتصادی امیدواریم این روابط انعکاس مثبتی در منطقه داشته باشد. البته هدف بنیادین سیاست منطقه ای ما همین است و رویکرد ما به منطقه افزایش مبادلات اقتصادی و تجاری و تقویت روابط بین کشورهای منطقه است که این امر زمینه ساز ثبات و امنیت در منطقه خواهد بود.
ایرنا-ارزیابی شما از نشست وین که با حضور ایران و ترکیه و نمایندگان سایر کشورها درباره سوریه برگزار شد چیست و شما چشم انداز گفت و گوهای سوریه را چگونه می بینید؟
تکین - قطعا این یک تحول مثبت است،دست کم اینکه کشورها دور یک میز باهم مذاکره می کنند و برای اولین بار ایران هم در نشست بین المللی با موضوع سوریه شرکت داشت و این از نظر ما یک تحول مثبت است.اما اصل قضیه این است که برای جلوگیری از خونریزی های بیشتر در سوریه و حل بحران سوریه ما باید بتوانیم دست کم به حداقل اشتراکاتی برسیم و آنچه که هنوز به آن نرسیده ایم، رسیدن به این حداقل اشتراک است. برای مثال در نشستی که با شرکت 17 کشور در وین برگزار شد، اکثر کشورها در نشست معتقد بودند که اسد در آینده سوریه نباید جایگاهی داشته باشد اما ایران و یکی دو کشور نظر متفاوتی نسبت به این مسئله داشتند.
ایرنا- تجربه لیبی پیش چشم ما قرار دارد وقتی قذافی کنار رفت وضعیت لیبی آشفته تر شد. چه تضمینی هست با کنار رفتن اسد همان اتفاقات و یا بدتر از آن در سوریه هم تکرارنشود؟
تکین- نگاهی به سوریه امروز پاسخ به این سوال است، الان رژیم اسد تنها در 14 درصد خاک سوریه را در اختیار دارد و خود آقای اسد هم به این مسئله اعتراف کرده . ما به عنوان جامعه بین الملل باید به سوری ها امید دهیم از داخل کشورشان کادرها و سیستم های دموکراتیک می تواند تمام شهروندانش را تحت پوشش قرار دهد و چتری بر سر همه مردم بگستراند.ما می خواهیم اتحاد سوریه حفظ شود و نظامی که نمایندگی اکثریت مردم سوریه را در اختیار دارد، قدرت را در اختیار بگیرد.ما نمی خواهیم یک دین و مذهب و یا قومیتی بر دیگری غالب شود/
ایرنا- شما آقای اسد را فاقد مشروعیت و وجهه لازم برای ادامه حکومت می دانید،معارضینی که شما از آن نام می برید چقدر در میان مردم سوریه جایگاه و وجهه دارند.اگر به گفته شما اسد بر 14 درصد از خاک سوریه کنترل دارد معارضین اکنون چقدر از خاک سوریه را در اختیار دارند که بتوانند قدرت را در اختیار بگیرند؟
تکین- در حال حاضر انتقاد کردن از مخالفین اسد شاید راحت باشد به خاطر اینکه آنها از طرف دولت ضربه می خورند و از طرف جامعه بین المللی هم کمک شایانی به آنها نمی شود . آنها در شرایط سختی قرار دارند و در این شرایط انتقاد کردن از آنها خیلی ساده است .اگر جامعه بین الملی از اینها حمایت کند و تصمیم جدی برای کمک به مردم سوریه داشته باشد آن موقع ورق برمی گردد.آقای اسد حتی ضرورتی برای حضور در میز مذاکره نمی بیند و هیچ اجباری حس نمی کند و فکر می کند هر اقدامی بکند شاید سودش در آن باشد. اگر جامعه بین الملل از مخالفین حمایت کند چه بسا آنها هم که در حاشیه هستند و سکوت کرده اند بتوانند زبان باز کنند و برای آینده سوریه نقشی برعهده بگیرند.
ایرنا- رویکرد شما در قبال فلسطین چیست با توجه به پیام های تبریکی که از سوی رهبران حماس به پیروزی حزب عدالت و توسعه داده شد،آیا دولت ترکیه کماکان معتقد به بحث دو دولت است؟
تکین- ترکیه از آغاز از حقوق مشروع مردم فلسطین حمایت کرده و خواهد کرد. رویکرد ترکیه درهماهنگی با حقوق بین الملل است .شورای امنیت سازمان ملل قطعنامه هایی صادر کرده مبنی بر اینکه دو دولت در سرزمین فلسطین شکل بگیرد و مردم در صلح به حیات ادامه دهند. رویکرد ترکیه در همین چهارچوب است.متاسفانه به خاطر درگیری ها و کشمکش ها در منطقه فلسطین تبدیل به اولویت دوم جهان اسلام شده است و از این وضعیت هم بیش از همه اسرائیل بهره می برد .یکسری محدودیت ها و اقداماتی که اسرائیل در مسجد الاقصی انجام داد شاید نشانگر این است که چقدرهزینه های درگیری ها در جهان اسلام بالا بوده است.
ایرنا- به عنوان سوال آخر برنامه ای برای سفر مقامات ایران وترکیه به وجود دارد؟
تکین- ظرف یکی دو هفته آینده که دولت تشکیل شود، برنامه ریزی برای سفرهای متقابل انجام خواهد شد.در سپتامبر امسال هم در حاشیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد آقای داود اوغلو دیداری با آقای روحانی داشتند و در آنجا گفتند چون این بار سفر در سطح نخست وزیر و معاون اول نوبت ترکیه است، بلافاصله بعد از تشکیل دولت تمایل دارند در اولین فرصت سفری به ایران داشته باشند.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید