چرا امام رضا را سلطان می نامند؟/برخورد امام با ادعاهای غالیان تندرو/ ایرانیانی که یار امام هشتم شدند

مقام رضوان در امام هشتم

آیت الله جوادی آملی می گوید: «هیچ موجودی از هیچ موجود دیگری راضی نمی‌شود، مگر به وساطت مقام امام هشتم؛ هیچ انسانی به هیچ توفیقی دست نمی یابد و خوشحال نمی شود، مگر به وساطت مقام رضوان رضا (سلام الله علیه)؛ و هیچ نفس مطمئنه ای به مقام راضی و مَرضی بار نمی‌یابد، مگر به وساطت مقام امام رضا! او نه چون به مقام رضا رسیده است، به این لقب ملقّب شده است! بلکه چون دیگران را به این مقام می‌رساند، ملقّب به رضا شد.

ممکن است در بین آحاد امّت کسانی باشند که به مقام رضوان راه پیدا کنند؛ چون پایان بخش سورة مبارکة فجر که فرمود: یا أیَّتُهَا النَّفسُ المُطمَئِنَهُ ارْجِعِی إلی رَبِّکِ راضِیَهً مَرضِیَّه. مخصوص ائمه (ع) نیست، شامل سائر انسان های ملکوتی‌منش هم می‌شود. ممکن است در بین امّت کسانی باشند که دارای نفس مطمئنه و نائل به مقام راضِیَهً مَرضِیَّهً بشوند، امّا رضا نخواهند بود! آنها جزء امّت‌اند، ولی امام رضا (ع) واسطه است که چنین افرادی در بین امّت به مقام راضِیَهً مَرضِیَّهً راه پیدا می کنند.

اهداف جزئی هم مشمول این اصل کلّی است. اگر کسی در کارهای جزئی موفق شد و راضی شد؛ چه بداند، چه نداند به برکت امام رضا(ع) است. اگر فرزندی کوشید، رضای پدر و مادر را فراهم کرد؛ چه بداند و چه نداند، به وساطت مقام امام رضا(ع) است. و اگر عالم حوزوی یا اندیشور دانشگاهی به مقام علم و دانش بار یافت و بر کُرسی استادی تکیه زد و راضی شد؛ چه بداند، چه نداند به وساطت مقام ایشان است.»

متن کامل سخنان آیت الله جوادی آملی درباره چگونگی مقام رضوان امام هشتم را اینجا بخوانید.

سخن امام رضا(ع) درباره سه خصلت یک مؤمن

يكى از روايات حضرت امام ‏رضا عليه‌السلام اين است كه: «لا يكون المؤمن مؤمناً حتى يكون فيه ‏ثلاث خصال، سنه من ربه و سنه من نبيه و سنه من وليه: مؤمن، مؤمن نيست مگر اينكه سه خصلت در او باشد: يك خصلت از پروردگارش، يك خصلت از پيامبرش و يك خصلت از امامش.»

آیت الله سید رضی شیرازی در تفسیر این حدیث می گوید: «از خدا چه خصلتى بايد در او باشد؟ كتمان سر. چرا امام اين خصلت را از ميان همه خصايص حضرت ‏حق انتخاب فرمود؟ كتمان سر يعنى چه؟ كتمان سر يعنى اينكه انسان بايد ظرفيت داشته باشد. كتمان سر در مقابل افشاى سر است. افشاى سر نشان‌دهنده ضعف شخصيت و روح است. بچه‏ هاى كوچك تا وارد خانه مى‏ شويد، جلو مى‏ دوند و حوادثى را كه در خانه گذشته، فوراً به ‏اطلاع مى‏ رسانند. اين به خاطر عدم وجود ظرفيت است. اما خانم خانه براى خبر دادن صبر مى‏ كند تا شما لباستان را درآوريد، بعد يك ليوان آب خنك به دستتان مى‏ دهد، بعد از رفع خستگى، اخبار را به اطلاع مى‏ رساند...» شرح کامل این حدیث از زبان آقا رضی شیرازی را اینجا بخوانید.

برخورد امام رضا (ع)‌ با ادعاهای هاله نوری غالیان

دکتر رسول جعفریان در یادداشتی برخورد امام رضا علیه السلام با یک حکایت شگفت را بیان کرده و از غلو و شرح احوال یونس بن ظبیان می گوید. جعفریان می نویسد: «غالیان کسانی هستند که پرت و پلا می گویند و این پرت و پلای آنان، برای بزرگ کردن بیش از حد امامان، نسبت دادن الوهیت و نبوت به آنان و نقل اخبار عجایب و غرایب در ارتباط و اتصال با عالم بالاست. در باره غلو فراوان گفته شده است، اما آنچه مهم است این که غالیان از اواسط قرن اول هجری در اطراف ائمه پدید آمدند. انگیزه های آنان از جهل گرفته تا دست و پا کردن موقعیتی برای خود، یا حتی انگیزه های مالی، هرچه بود، نتیجه اش شکل گرفتن اندیشه های تندروانه با محوریت امامان بود.»  متن کامل یادداشت دکتر جعفریان درباره برخورد امام با مدعیان هاله نور را اینجا بخوانید.

یاران ایرانی امام رضا(ع)

ایرانیان بسیاری در دوران زندگی امام هشتم(ع) از یاران و مریدان آن حضرت بوده اند. در محضر ایشان کسب فیض کرده و هرکدام در علم و تقوا به درجه های بالایی رسیده اند. سابقه ارادت ایرانیان به خاندان اهل بیت (علیهم السلام) مختص زمان زندگی امام رضا(ع) در ایران نیست. برخی از یاران ایرانی امام هشتم از زمان حیات امام موسی کاظم(ع) در خدمت آل محمد(ص) بوده اند. تعداد یاران ایرانی علی بن موسی الرضا(ع) که در تاریخ از آن ها نام برده شده، بسیار زیاد است.

ابراهیم بن محمد همدانی و ابراهیم بن اشعری قمی دو تن از یاران ایرانی امام هستند. ابراهیم بن محمد از دلباختگان امامت و ولایت به شمار می آید. امام رضا(ع) در در نوشته ای از وی به «مولی همدانی» یاد می کند. نام مولی همدانی در زمرة یاران سه معصوم دیده می‌شود. پس از شهادت امام رضا (ع) از امام جواد(ع) بهره می‌برد. پس از آن حضرت نیز در گروه یاران امام علی‌النقی (ع)جای می‌گیرد.

برای خواندن مطلب کامل مربوط به «یاران ایرانی امام رضا» اینجا را کلیک کنید.

سه رذیله اخلاقی از نگاه امام رضا(ع) که به ایمان آدمی ضربه می زند

امام رضا در روایتی می فرماید: «إِیَّاکُمْ وَالْحِرْصَ وَالْحَسَدَ فَإِنَّهُمَا أَهْلَکَا الْأُمَمَ السَّالِفَةَ وَإِیَّاکُمْ وَالْبُخْلَ فَإِنَّهَا عَاهَةٌ لَا تَکُونُ فِی حُرٍّ وَلَا مُؤْمِنٍ إِنَّهَا خِلَافُ الْإِیمَانِ.» (بحارالانوار ج75 ص346)

حسد یکی از رذایل اخلاقی است که به معنای آرزوی زوال نعمت از غیر توسط انسان است. آیت الله آقا مجتبی تهرانی، حسد، حرص و بخل را که در این حدیث به آن اشاره شده شرح و تفسیر کرده است. متن سخنان وی را اینجا بخوانید.

چرا امام رضا را سلطان می نامند؟/ معنا و مفهوم مشهورترین القاب علی بن موسی الرضا(ع)

برخی از القاب امام رضا(ع) که مشهور هستند، داستانشان جالب و خواندنی است. امام رضا(ع) دارای حداقل 50 لقب اختصاصی است که در میان امامان معصوم بعد از حضرت علی(ع) در کثرت القاب رتبه ایشان دوم است. اغلب القاب ایشان شان و معنای جداگانه ای دارند که شرح برخی از آنها را می توانید در اینجا بخوانید.

ضریح های مرقد مطهر امام رضا در هر دوره تاریخی

بنا بر شواهد تاریخی، نصب ضریح بر مرقد مطهر امام رضا ( علیه السلام ) از دوره صفویه آغاز شده و سابقه ضریح تا پیش از این دوره معلوم نیست. از آن زمان تاکنون پنج ضریح بر مرقد مطهر امام رضا ( علیه السلام ) جای گرفته است. اطلاعات مربوط به این مطلب را در اینجا بخوانید.