رشد نگران‌کننده سکونت‌گاه‌های غیررسمی
پژوهشگر کارگروه اسکان غیررسمی جهاددانشگاهی خراسان رضوی گفت: راهبرد توانمندسازی جدیدترین و مناسب‌ترین راه‌حل برای ساماندهی اسکان غیررسمی و حاشیه‌نشینی در شهرها است.
آفتاب‌‌نیوز :
سیمین فروغ‌زاده در نشست کارگروه اسکان غیررسمی که در پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی خراسان رضوی برگزار شد، اظهار کرد: آمار منتشر شده از سوی سازمان‌های رسمی نشان می‌دهد در بسیاری از شهرهای ایران، پرونده اسکان غیررسمی همچنان باز است و چشم‌انداز نگران کننده و روبه افزایشی از رشد این نوع سکونت‌گاه‌ها در شهرهای مختلف وجود دارد.
این پژوهشگر ادامه داد: نخستین بار در دهه 1980 راهبرد توانمندسازی به عنوان یکی از شیوه‌های مقابله ارائه شد و در سال 2000 در نشست عمومی سازمان ملل پذیرفته شد و به دنبال آن در آمریکای لاتین، آفریقا و آسیا نیز با استراتژی‌های مختلفی اجرا شد. راهبرد توانمندسازی جدیدترین و مناسب‌ترین راه حل برای سامان دهی اسکان غیررسمی است که صرفا بر متغیرهای محلی و منطقه‌ای تاکید دارد و کمک‌های دولتی را برای بسترسازی مناسب می‌داند تا مردم وابسته به دولت نشوند.
وی عنوان کرد: واژه توانمندسازی در بافت‌های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی مختلف معانی متفاوتی را به خود می‌گیرد، تعریف رسمی بانک جهانی توانمندسازی عبارت است از گسترش دارایی‌ها و توانایی‌های افراد فقیر به منظور مشارکت، چانه‌زنی، تأثیرگذاری، کنترل و حفظ مؤسسات پاسخگویی که زندگی آنها را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
فروغ‌زاده افزود: علیرغم روش‌های مقابله پیشین که عمدتا فیزیکی و بدون مشارکت داوطلبانه ساکنان انجام می‌شد و نتایج مطلوب و پایداری هم به دنبال نداشت، در توانمندسازی به مهندسی اجتماعی و سازمان‌های غیردولتی و محلی و مشارکت فعال ساکنان این مناطق توجه شد. روشی که درآن مداخله و ساماندهی همه جانبه، هماهنگ و همزمان برای توانمند کردن اقتصادی، اجتماعی و بهبود و ارتقاء کالبدی این نوع سکونت‌گاه‌ها مدنظر قرار گرفت.
وی با بیان اینکه پیدایش اسکان غیررسمی در ایران دست کم به نیم قرن پیش برمی‌گردد، گفت: با این حال چارچوب‌های قانونی و نهادی این روش مقابله با تصویب سند ملی توانمندسازی در سال 1382 و تشکیل ستاد ملی توانمندسازی به عنوان بالاترین مرجع رسیدگی به این گونه سکونت‌گاه‌ها در سال1383 پایه‌ریزی شد.
فروغ‌زاده گفت: مسئولان و برنامه‌ریزان کشور، ایران را به عنوان اولین کشور خاورمیانه، سومین کشور آسیایی بعد از هند و پاکستان و ششمین کشور دنیا معرفی می‌کنند که دارای سند ملی توانمندسازی است. با تصویب سند ملی توانمند سازی، این رویکرد به عنوان روشی در مقابل برخوردهای مقطعی، گزینشی و پراکنده‌کاری‌های پیشین، معرفی شد و نخستین نگاه جدی و نقطه آغاز ورود دولت برای حل این معضل شهری بود، اولین اقدام دولت نیز با حمایت بانک جهانی در ٥ استان کشور یعنی سیستان و بلوچستان، کرمانشاه، هرمزگان، کردستان و آذربایجان‌شرقی کلید زده شد.
وی با اشاره به اینکه از زمان تصویب سند ملی توانمندسازی تاکنون 12 سال گذشته است اظهار کرد: در این مدت طرح‌های پژوهشی زیادی انجام شده است این طرح‌های کلان و خرد، در مقیاس پایان‌نامه‌های ارشد و دکتری، طرح‌های پژوهشی انجام شده توسط موسسات تحقیقاتی بوده و یا حتی در راستای تحقق سند ملی توانمندسازی به صورت پروژه‌های ملی و با حمایت دولت در شهرهای مختلف ایران نظیر زاهدان، کرمانشاه و تبریز و... اجرا شده است.
وی گفت: نتایج طرح‌های انجام شده با عنوان توانمندسازی یا در مرحله مطالعه اولیه بوده و یا در برخورد با نظام نامعقول اداری گرفتار شده و بعضا تغییر ماهیت داده یا در بخش‌هایی هم که اجرا شده است، هنوز پایش نشده است، لذا نمیتوان با اطمینان و به طور مستند از تغییر وضعیت این نوع سکونت‌گاه‌ها سخنی گفت و به نتایج آن استناد کرد.
این پژوهشگر کارگروه اسکان غیررسمی جهاددانشگاهی خراسان رضوی خاطرنشان کرد: پژوهشگران این حوزه به این نتیجه ملموس رسیدند که نشانی از دگرگونی و تحول دراین سکونت‌گاه‌ها در سطح کشور و حتی برخی از آنها دیده نمی‌شود، لذا موفقیت این طرح‌ها زیر سوال رفته است و اسکان غیررسمی همچنان در ایران به صورت یک مساله بزرگ و پیچیده باقی مانده است.
فروغ زاده خاطرنشان کرد: مشارکت ساکنان به عنوان اصل کلیدی در ساخت اجتماعات محلی، باعث تاثیرگذاری بر تصمیماتی است که بر محل زندگی‌شان مهم است. آرمان‌های مشترک ساکنان در مورد محل سکونت‌شان باعث همکاری آنها در ترغیب و دستیابی به آن آرمان‌ها است.
مهدی تحققی، پژوهشگر دیگر کارگروه اسکان غیررسمی جهاددانشگاهی استان در ادامه اظهار کرد: پروژه‌هایی در مناطق مختلف ایران در خصوص اسکان غیررسمی انجام شد و مطالعاتی بر انجام این طرح‌ها در استان‌های کرمانشاه، زاهدان، بندرعباس صورت گرفت اما هیچ‌یک از پروژه‌هایی که در خصوص اسکان غیررسمی انجام گرفت به مرحله پایانی و پایش نرسید.
تحققی با اشاره به اجرای دو پروژه در مناطق حاشیه‌ای شهر زاهدان یادآور شد: این پروژه‌ها در دو بخش بانک‌پذیری و توانمندسازی ساکنان مناطق غیررسمی انجام گرفت. در بخش توانمندسازی سازمان فنی و حرفه‌ای کشور در حوزه آموزش کسب‌وکارهای کوچک و محلی اقدام کرد، حدود 5 موسسه خصوصی شناسایی شد تا توانمندی‌های ساکنین این مناطق با ارائه آموزش‌هایی بالا ببرد.
این پژوهشگر کارگروه اسکان غیررسمی جهاددانشگاهی استان، افزود: با کمک سازمان فنی‌وحرفه‌ای برخی ساکنینی که نیازمند و داوطلب شغل بودند آموزش داده شدند، اما این طرح در حد آموزش باقی ماند و به مرحله پایش نرسید.
به گزارش ایسنا، وی درباره اجرای طرح بانک‌پذیری در شهرستان زاهدان تصریح کرد: ساکنان مناطق غیررسمی شهرها معمولا با شرایط اخذ وام، استفاده از تسهیلات دولتی و مشوق‌های بانکی آشنایی ندارند و در بسیاری از موارد این ساکنان با وجود اطلاع از تسهیلات بانکی توانایی تضمین‌هایی که بانک از آنان می‌خواهد را دارا نیستند، لذا در این طرح سعی شد تا ساکنان مناطق اسکان غیررسمی با شرایط اعطای وام‌های بانکی آشنا شوند.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید