آفتابنیوز : به نقل از پایگاه اطلاع رسانی محیط زیست پام، دکتر اکبر نصراللهی که در کارگاه آموزشی خبرنگاران حوزه محیط زیست با موضوع « مدیریت رسانه ای بحران های محیط زیستی » سخن می گفت ، اظهار داشت: کشور ما در معرض انواع بحرانها بویژه بحران های زیست محیطی است و همین موضوع باعث میشود بیش از سایر کشورها به خبرنگاری بحران احتیاج داشته باشیم.
رسانه ابزار مدیریت بحران است
مدیر گروه ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال رسانه را ابزار بسیار مهم مدیریت بحران دانست و افزود رسانه بدلیل توانایی در جهت دهی به افکار عمومی در مراحل مختلف بحران نقش اساسی ایفا می کند و هر جا بحران بوجود می آید به ابزار مدیریت آن یعنی رسانه نیاز وجود دارد .
وی با توجه به اثر گذاری بر بحران و اثر پذیری رسانه از بحران گفت: شاید در شرایط عادی مردم زیاد به رسانه ها مراجعه نکنند اما اگر بحران اتفاق بیفتد مراجعه و چسبندگی مخاطبان به رسانه ها به اوج خود می رسد . در این شرایط اگر نیاز مخاطبان بموقع و درست تامین شود به حفظ و جذب مخاطبان و افزایش اعتبار رسانه می انجامد در غیر این صورت به گریز مخاطبان و اعتبار زدایی و بروز بحران در خود رسانه منجر می شود به عبارت دقیق تر غفلت در بهره گیری شایسته از رسانه منجر به تشدید بحران و سردرگمی ها خواهد شد .
مولف کتاب مدیریت بحران در رسانه های حرفه ای تاکید کرد : بسیاری از بحران ها از جمله بحران های محیط زیستی قبل از وقوع قابل پیش بینی و مدیریت هستند ؛ باید بحران ها را شناخت و برای حل آن بموقع و قبل از وقوع اقدام کرد و در خود ،مردم و مخاطبان و دستگاههای مختلف آمادگی ایجاد کرد چرا که سکوت و انفعال و بی برنامه گی پیامد های منفی بحران احتمالی را غیر قابل جبران می کند .
رویکرد رسانه ها در قبال محیط زیست باید فرآیند مدار باشد نه رویداد مدار
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه تولید و انتشار اخبار در شرایط بحرانی به نوع نگاه رسانه و استرتژی و راهبرد و رویکرد آن برمی گردد ، خاطر نشان کرد: رویکرد و راهبرد رسانه ها در بحران های محیط زیستی نباید به شیوه های سنتی ، انکار و سکوت و انفعال باشد بلکه باید رویکرد تعاملی و راهبرد فعال و فوق فعال مورد توجه قرار گیرد تا تهدید و بحران موجود به فرصت تبدیل شود .
نویسنده کتاب «مدیریت پوشش خبری بحران در رسانههای حرفهای» و کتاب «راهنمای پوشش خبری در رسانهها» با انتقاد از "برخورد و پوشش رویدادی " به بحران های زیست محیطی تاکید کرد: بحران های زیست محیطی یک روزه بوجود نیامدند تا با پرداخت و پوشش رویدادی و مقطعی و نگاه عرضی آن را حل کرد ؛ رسانه ها در قبال محیط زیست باید "فرآیند مدار و روندی" عمل کنند و یادشان باشد آلودگی هوا یک روزه بوجود نیامده است تا با توجه و پوشش 24 ساعته مرتفع شود .
رسانه میتواند بحران را به فرصت تبدیل کند
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه بحران های محیط زیستی تنها مختص ایران و تهران نیست و در همه کشورهای جهان وجود دارد و آنها نیز با این چالش دست وپنجه نرم می کنند ، گفت: حل معضلات زیست محیطی یک مساله طولانی مدت است که با تدبیرو پیگیری قابل حل است .
وی افزود: رسانه میتواند بحران را در کشور به فرصت تبدیل کند اما ما از پیشبینی بحرانها غافلیم. در صورتی که بسیاری از آنها قابل پیشبینی است. رسانه ها و دستگاهها آمادگی لازم را در قبال بحران ها ندارند و بعد از وقوع بحران تازه یادشان میافتد که چه کنند . مسئله دیگر این است که در بحرانها رسانهها از تجربیات یکدیگر استفاده نمیکنند و به طور مثال بحرانهای ملی و عاطفی تبدیل به بحرانهای سیاسی میشوند.
اکنون بهترین فرصت برای حل مساله آلودگی هوا است
نصراللهی با اشاره به تشدید آلودگی هوا در تهران و کلانشهرهای کشور و هجمه رسانه ای به سازمان حفاظت محیط زیست ، گفت: آلودگی هوا که همه ساله در ماههای آذر و دی ماه افزایش می یابد، از جمله بحرانهای قابل پیش بینی بود، هم از حیث پیگیری انجام اقدامات برای مقابله با آن و هم از جهت برخورد رسانه ای با این موضوع و لذا لازم بود از قبل به مردم در این باره آگاهی و اطلاعات لازم داده می شد.
به گفته این مدرس دانشگاه، شرایط فعلی کشور که در آستانه تصویب برنامه ششم توسعه و بودجه سال 95 هستیم ، بهترین فرصت برای کمک قوای سه گانه برای حل مساله آلودگی هوا است زیرا اکنون گوشها و چشم ها و دلها آماده همکاری است و باید همه ایفای نقش کنند .
مطالبات محیط زیستی رهبر معظم انقلاب مبنای موضع گیری رسانه ها
وی با یاد آوری بیانات رهبر معظم انقلاب در 17 اسفند سال 93 در دیدار دست اندرکاران حوزه محیط یزست کشور، تصریح کرد : به فرموده رهبر انقلاب ، محیط زیست یک مساله ملی است و مساله این جناح و آن جناح و این دولت و آن دولت نیست و یک مساله طولانی مدت است که با صبر و حوصله و تدبیرو پیگیری قابل حل است . ایشان تاکید کردند که همانگونه که سایر کشورها توانستند این مساله را حل کنند ایران هم می تواند بر این مشکل فائق آید .
این استاد دانشگاه با اشاره به تاکید رهبر معظم انقلاب مبنی بر اینکه هفتاد درصد آلودگی هوا ناشی از خودرو و حمل و نقل است ، گفت: نیروی انتظامی ، وزارت صنعت و شهرداری ها در این خصوص وظیفه دارند .
وی ادامه داد: متاسفانه همانگونه که رویکرد رسانه ها در قبال محیط زیست رویداد مدار است، برخورد پلیس با خودروهای آلاینده و مطالبه برگه معاینه فنی از رانندگان نیز رویدار مدار است و ما شاهد آن نیستیم که در طول سال با خودروهای آلاینده برخورد قاطع صورت بگیرد .
دکتر نصراللهی سپس به گزارش پلیس راهنمایی و رانندگی در این باره اشاره کرد و افزود: پلیس می گوید معاینه فنی خودروها به دقت صورت نمی گیرد و نیمی از خودروهای دارای معاینه فنی آلاینده اند و نیم دیگر دارندگان خودروها نیز به دنبال گرفتن معاینه فنی نیستند هر چند رییس مرکز معاینه فنی تهران ، این مطلب را رد می کند .
وی ادامه داد: با این حال برخی بر خلاف منویات رهبر معظم انقلاب ، با اهداف سیاسی معضلات محیط زیست را برجسته می کنند و مشاهده می شود که همین موضوع آلودگی هوا برای برخی شده تریبون یار و یارکشی سیاسی و آدرسهای غلط به مردم و افکار عمومیمیدهند.
دکتر نصراللهی با ارائه گزارشی ازوضعیت نامطلوب محیط زیست در حوزه آب و خاک و هوا گفت: بالاخره شرایط محیط زیست بحرانی است و حفظ آن و جلوگیری از تخریب آن کار یک دستگاه و یک سازمان نیست و رسانه ها در این شرایط باید بر این موضوع تاکید کنند که قوای سه گانه ، مقامات و مسئولان و تک تک مردم باید در قبال حفظ محیط زیست احساس مسئولیت کنند .
در موضوع محیط زیست از ظرفیت رسانه ها بخوبی استفاده نشد
به گفته این صاحبنظر عرصه ارتباطات ، سکوت درباره اجرای مطالبات رهبری در حوزه محیط زیست ، فضا را برای بهره برداری سیاسی و جناحی برخی آماده می کند .
وی تاکید کرد: متاسفانه در موضوع محیط زیست و همین مساله آلودگی هوا از ظرفیت رسانه ها بخوبی استفاده نشده است و یا بعبارتی باید بگوییم رسانه ها نیز بخوبی در این حوزه عمل نکرده اند و پیشنهاد می کنم مقامات ارشد سازمان محیط زیست و سایر دستگاههای مسئول مثل شهرداری، پلیس ، وزارت کشور و مجلس و .. با اهالی فکر و اندیشه و رسانه یک هم اندیشی برگزار کنند و آنجا معلوم شود هر دستگاه چه نقش و سهمی دارد و برود دنبال انجام وظیفه و سهم خود .
رسانه ها سهم و تکلیف دستگاهها در قبال آلودگی هوا را مطالبه کنند
دصراللهی، یاد آوری و مطالبه سهم و تکلیف دستگاهها در قبال محیط زیست و همین موضوع آلودگی هوا را وظیفه رسانه ها عنوان کرد و گفت: رسانه باید مدام یقه دستگاهها را بگیرد و از آنها پاسخ بخواهد . پیگیری حفظ میحط زیست هم شرعی است هم عقلی است و هم ملی و رسانه بایستی بصورت قوی ، عقلانی و مستدل هم حفظ محیط زیست را فرهنگشازی و آموزش دهد و هم در این حوزه مطالبه گری کند .
این استاد ارتباطات خاطر نشان کرد بالاخره همه در تخریب محیط زیست مسئولند و باید متناسب با تکالیفی که بر عهده دارند، نقش خود را ایفا کنند .