آفتابنیوز : شمارش معکوس برای لغو تحریمهای اقتصادی علیه ایران آغاز شده است. دیوار تحریمهای چندجانبه اتحادیه اروپا و آمریکا که طی چند سال گذشته محدودیتهای متعددی را در تمام بخشهای اقتصادی ایجاد کرده بود، تا چند روز آینده فروخواهد ریخت. این روزها که اقتصاد ایران در آستانه دگردیسی قرار دارد، اخبار متعددی از اقتصاد پساتحریم به گوش میرسد و هر روز نشستهای متعددی پیرامون این قضیه برگزارمی شود. صاحبان بنگاههای اقتصادی که در سالهای گذشته از نزدیک با مشکلات تحریم بانکی و اقتصادی ایران سروکار داشتند، بیش از همه نگران مدیریت اقتصاد در روزهای پساتحریم هستند و سعی دارند تا با برگزاری نشستهایی با دولتمردان به بیان دغدغههای خود بپردازند.
به گزارش آفتاب، بر همین اساس روز گذشته مدیران عامل ۸ بانک و دو مدیر بانک مرکزی در جلسهای مشترک با معاون وزیر امور خارجه، رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و فعالان اقتصادی گردهم آمدند تا در مورد سیاستهای اجرایی برجام در بخش بانکی به اجماع برسند. نشستی که با اخبار خوشی برای فعالان اقتصادی همراه بود. آمادگی بانک مسقط برای گشایش اسنادی ۲۵۰میلیون دلاری، اجرای سوئیفت ۲ هفته پس از اجرای برجام (حدود ١٠ بهمن)، همکاری با بانک ICBC چین برای فاینانس و خزانهداری و گشایش یکهزار خط اعتبار اسنادی در روز اجرا شدن برجام (٢۶ دی) از جمله این اخبار بود.
برقراری سوئیفت ۲ هفته پس از اجرای برجام
حسن یعقوبی، مدیر اداره بینالملل بانک مرکزی در این نشست با بیان اینکه بانکهای بزرگ و کوچک زیادی با ما مذاکره کردهاند، گفت: بعد از اجرایی شدن برجام با بانک ICBC چین در حوزه فاینانس و عملیات خزانهداری کار را آغاز میکنیم. بانک مسقط نیز برای گشایش اعتبار اسنادی ۲۰۰ تا ۲۵۰میلیون دلار اعلام آمادگی کرده است.
او تصریح کرد: باید بدانیم که مدیریت انتظارات در دوره برجام بسیار مهم است؛ چرا که در زمان لغو تحریم بسیاری از بانکها با ایران ارتباط نداشتهاند و فعالان اقتصادی نباید انتظار داشته باشند که پس از برجام با همه بانکهای دنیا ارتباط داشته باشیم. یعقوبی به همکاری با یکی از بزرگترین بانکهای جهان با نام ICBC اشاره کرد و گفت: این بانک شبکه گستردهای دارد که مذاکره جدی با ایران انجام داده و قرار است در حوزه فاینانس و عملیات خزانهداری با آنها وارد عمل شویم؛ البته با بانکهای کوچک هم مذاکراتی انجام دادهایم و در برخی از آنها حساب باز کردهایم.
این مقام مسئول همچنین به اعلام آمادگی بانک مسقط (پایتخت عمان) برای گشایش اعتبار اسنادی اشاره کرد و گفت: ٢٠٠ تا ٢۵٠ میلیون دلار برای گشایش اعتبار اسنادی از این بانک برای ایران در نظر گرفته شده است. البته ما در مرکز مبادلات ارزی نیز یک کد برای مسقط باز کردیم. مدیر اداره بینالملل بانک مرکزی در توضیح بیشتر در مورد برقراری سوئیفت گفت: مشکلی در این زمینه نداریم؛ اما بانک مرکزی براساس تحریم از عضویت در سوئیفت محروم شد و الان باید بهعنوان عضو جدید به سوئیفت ملحق شود.
او همچنین در مورد زمان ورود به سوئیفت افزود: ما نمیگوییم فردای اجرای برجام سوئیفت برقرار میشود؛ بلکه بانک مرکزی از روز اجرایی شدن برجام اقدام کرده و ظرف دو هفته موضوع به نتیجه خواهد رسید.
دستورکار مدیران بانکی در پساتحریم
همچنین مجید تخت روانچی، معاون وزیر امور خارجه از دیگر سخنرانان این نشست بود که از سیستم بانکی کشور درخواست کرد تا آمادگی لازم را برای گشایش LC داشته باشند؛ چرا که منع قانونی در این زمینه وجود ندارد. او با اشاره به اجرایی شدن برجام طی روزهای آینده گفت: رئیسجمهوری آمریکا به صورت کتبی نیز تعهد داده که تحریمها را لغو کند؛ ضمن اینکه اتحادیه اروپا نیز دستورالعملهایی را به تصویب رسانده که نشان میدهد تحریمها تنها روی کاغذ لغو نشده است و از روز اجرا برای لغو آنها نیاز به دستورالعمل جدیدی نخواهد بود.
براساس گزارش شهروند، معاون وزیر امور خارجه افزود: بند ۱۹ برجام به صراحت اعلام میکند که از روز اجرای برجام، نقل و انتقال مالی بین اشخاص و نهادهای اروپایی و اشخاص نهادهای ایرانی امکانپذیر خواهد بود و فعالیتهای بانکی شامل ایجاد روابط کارگزاری جدید، افتتاح شعب، ارایه خدمات بیمهای، بیمه اتکایی و سوئیفت برقرار خواهد شد؛ ضمن اینکه حمایت مالی از تجارت به ایران صورت میگیرد. این مقام مسئول همچنین تصریح کرد: در ماده ۲۸ و ۲۹ برجام به این اشاره شده که نباید سیاستهایی با هدف خاص که تاثیرات منفی بر تجارت ایران دارد، اتخاذ شود؛ ضمن اینکه در طول ماههای اخیر نیز با شروع نهایی شدن برجام، هیأتهایی نیز به ایران آمدهاند.
گشایش هزار السی همزمان با اجرای برجام
محسن جلالپور، رئیس اتاق بازرگانی ایران نیز در این نشست گفت: همزمان با روز اجرایی شدن برجام بیش از یکهزار السی در مجموعه بانکهای کشور و در محورهای مختلف ازجمله مواد اولیه و صنعت نفت و گاز گشایش مییابد. او در ادامه سخنان خود گریزی هم به نوسانات نرخ ارز زد و درخصوص بالا رفتن آن در بازار آزاد گفت: تأخیر در اجرای برجام علت اصلی نوسانات نرخ ارز طی روزهای گذشته نبوده است؛ بلکه مسائل متعددی از جمله شرایط کشورهای منطقه، تنش ایران و عربستان در کنار کاهش قیمت نفت منجر به تنش در بازار ارز شده است.
رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران افزود: افت قیمت نفت و شرایط رکودی کشور دست به دست هم داده و مجموعه اتفاقات و نوسانات ارزی را به وجود آورده است که این نوسانات به تأخیر در اجرایی شدن برجام ربطی ندارد. جلالپور اظهار کرد: اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران پیشنهاد کرده است که در بودجه سال ۹۵ کل کشور قیمت ارز به صورت مشخص اعلام نشود؛ چراکه ممکن است مشکلات و ابهاماتی به وجود آورد که فسادزا باشد؛ بنابراین پیشنهاد ما این است که دولت اجازه دهد عدد ریالی مشخصی در بودجه درج شود که حکایت از عدد و رقمی است که بابت فروش نفت و محاسبات دولت در نرخ ارز به خزانه واریز میشود و مابقی بودجه به بازار وصل شود.
به گفته رئیس پارلمان بخش خصوصی امروز که میخواهیم از دام نفت رها شویم، باید عدد نرخ ارز را از بودجه حذف کنیم و قیمت ارز را به عرضه و تقاضا و بازار رقابتی بسپاریم.
نظام بانکی با لغو تحریمها جان تازه میگیرد
همچنین همایشی با عنوان پنجمین همایش بانکداری الکترونیک و نظامهای پرداخت روز گذشته دو نفر از وزیران، رئیس کل بانک مرکزی و مدیران بانکی را دور هم جمع کرد که عمده تحلیلها و بحثهایی که دراین گردهمایی مطرح شد، حول محور لغو تحریمهایی میچرخید که قرار است تا چند روز دیگر اتفاق بیفتد. دیگر زمان زیادی تا برچیده شدن تحریمهای ضد ایرانی و اجرایی شدن برجام باقی نمانده است و به طور قطع نظام بانکی ایران به عنوان یکی از اهداف این تحریمها بیشتر از سایر بخشها تحت تأثیر قرار خواهد گرفت به طوری که تحلیلهای ارائه شده از سوی مقامهای ارشد اقتصادی نشان میدهد تا چند روز آینده و پس از لغو تحریمها شبکه بانکی ایران متحول خواهد شد و درپس این تحول بسیاری از بخشهای دیگر مانند بازار ارز و طلا تحت تأثیر قرار میگیرند. برهمین اساس شاید مهمترین خبرهایی که دراین همایش از سوی اعضای کابینه مانند وزیر امور اقتصادی و دارایی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و رئیس کل بانک مرکزی اعلام شد درباره رفع محدودیتهای تحریم تا پایان هفته جاری بود.
رئیس کل بانک مرکزی که در پنجمین همایش بانکداری الکترونیک و نظامهای پرداخت سخن میگفت با بیان این مطلب افزود: این روزها در آستانه اجرای برجام هستیم و دستاوردهای ارزشمندی با توجه به رهنمودهای رهبر معظم انقلاب و تلاش و همت و پشتکار وزارت امور خارجه و تیم مذاکرهکننده با راهنماییهای ریاست جمهوری به دست آمده است و ظرف چند روز آینده کشور شاهد اجرایی شدن برجام خواهد بود.
براساس گزارش ایران، سیف با برشمردن نکاتی از شرایط بانکداری و پرداخت الکترونیکی خاطرنشان کرد: نظام بانکی کشور به لحاظ کسب و کار بیش از یک دهه از روندهای بینالمللی دور بوده است و به لحاظ تعاملات خرد، نظیر کارتهای بینالمللی پرداخت، این فاصله به بیش از دو دهه میرسد. وی دو چالش عمده پیش رو نظام پولی کشور را شامل «تطبیق با استانداردها، فرایندها و مختصات کسب و کار بانکی در محیط بینالملل» و «تعامل و برقراری ارتباط با بانکها و نهادهای پولی و تسویه بینالمللی» دانست و افزود: توسعه نظام پرداخت الکترونیکی کشور در این دو دهه، گرچه با پیشرفتها و تحولات شگرفی همراه بوده، لیکن محیط گلخانهای رشد و نمو آن، اعوجاجات پرهزینهای را به نظام پولی کشور تحمیل کرده است.
سیف با بیان اینکه بازسازی نظام بانکی کشور با توجه به گشایش پسابرجام و مسائل موجود، چالشی بزرگ است گفت: مهمترین عامل در این چالش، لزوم بازنگری در نگرشها و رفتار حرفهای بانکداران ماست ضمن آنکه بانک مرکزی از ابتدای دولت تدبیر و امید، فاصله بین مطلوب و موجود را درک کرده است. از اینرو به عنوان نخستین گام، بازسازی و بازآرایی بانک مرکزی را به عنوان ناظر و تنظیمکننده روابط در نظام پولی کشور، در قالب طرح بانک مرکزی 1400 کلید زد.
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه نقشه راه بانک مرکزی بر این فلسفه استوار است که برای تحول در نظام بانکی، پیش از هر چیز باید مقام ناظر آن تحول یابد تصریح کرد: ۵۴ طرح در نقشه راه بانک مرکزی 1400، تعریف شده است که بیش از نیمی از آنها به بازسازی نهادی بانک مرکزی در حوزههای قانونی، مقرراتی و ارتباط آن با بازار پول مربوط هستند.
جزئیات بدهی دولت از زبان وزیراقتصاد
همچنین وزیر امور اقتصادی و دارایی دراین همایش اعلام کرد که طبق برآوردهای اولیه میزان بدهیهای دولت 380 هزار میلیارد تومان است. علی طیبنیا با اشاره به تنگناهای مالی موجود در اقتصاد ایران از مجموع بدهیهای دولت و همچنین بدهی آن به بانکها سخن گفت و افزود: در حال حاضر مجموع بدهی دولت طبق برآورد اولیه حدود 380 هزار میلیارد تومان است که از این رقم 196 هزار میلیارد تومان بدهی خود دولت و بیش از 180 هزار میلیارد تومان دیگر مربوط به شرکتهای دولتی است. وی این توضیح را هم نیز اضافه کرد که اگر بدهی شرکت ملی نفت را به این بدهی حدود 180 هزار میلیاردی اضافه کنیم، آنگاه رقم بدهیهای دولت واقعیتر خواهد شد. این در حالی است که در حال حاضر بدهی شرکت ملی نفت حدود 55 میلیارد دلار است. طیبنیا اشارهای هم به مجموع بدهیهای دولت به نظام بانکی و بانک مرکزی داشت که بیش از 100 هزار میلیارد تومان است،. او گفت: اگر بدهی شرکتهای دولتی و نفت را هم به این رقم اضافه کنیم به حدود 270 هزار میلیارد تومان افزایش مییابد.
وزیر اقتصاد در مورد تعیین راهکارهایی برای برطرف کردن بدهیهای دولت گفت: تبدیل بدهی دولت به اوراق دارایی و نقدشوندگی از رویکردهای مهم در برنامه ششم توسعه است که در دستور کار قرار خواهد گرفت. طیب نیا با اشاره به اینکه بدهی برای یک دولت موضوع بدی نیست و درهمه جای دنیا دولتها به نظام بانکی و سایر بخشها بدهکار هستند، یادآور شد: اما موضوع و معضل ما این است که بدهیهای دولت در ایران سازمان یافته نیست و مشکلات زیادی برای بخشهای مختلف ایجاد کرده و طی سالهای گذشته دولتها به یک بدهکار بدحساب تبدیل شدهاند. وی با بیان اینکه ما با توجه به میزان بدهیهای دولت، در برنامه ششم و بودجه سال آینده به دنبال رفع این چالشها بویژه میزان بدهی دولت به شبکه بانکی هستیم، گفت: از اینرو راهاندازی بازار بدهی از جمله برنامههای ما برای پرداخت بدهیها به نظام بانکی است بهطوری که اوراق از سوی دولت به طور وثیقه در بانک مرکزی قرار گرفته تا بتواند نیاز مالی آن را تأمین کند یا اینکه این اوراق در بازار سهام به فروش برسد. از سویی دیگر سود مطالبات دولت از شبکه بانکی نیز در بودجه سالانه تأمین شده و به سیستم بانکی برگردد. وی همچنین به برنامه دولت در فروش اموال مازاد به بانکها اشاره کرد و افزود: در برنامه ششم به گونهای برنامهریزی کرده که فعالیت بانکها سودآورشود.
وی به مطالبات غیرجاری بیش از 90 هزار میلیاردی بانکها نیز اشاره کرد و گفت: متأسفانه بخش عمده تسهیلاتی که در حال حاضر بانکها پرداخت میکنند از جنس استمهال است بهطوری که تسهیلات به نوعی به آینده منتقل شده و تسهیلات جدید کمتر پرداخت میشود.
وزیر اقتصاد در ادامه تصریح کرد: رفع تنگنای اعتباری نظام بانکی از نان شب هم واجبتر است و حل و فصل مشکلات نظام بانکی یکی از اهداف دولت در پساتحریم است.
آغاز اجرای برجام و برداشتن تحریمها تا پایان هفته جاری
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز با اشاره به نزدیک شدن به روز اجرای برجام و لغو تحریمها گفت: امیدواریم تا آخر این هفته خبرهای خوبی بشنویم که این افتخار بزرگی برای کشور است.
محمود واعظی در پنجمین همایش بانکداری الکترونیک و نظامهای پرداخت با اشاره به نزدیک شدن به روز اجرای برجام اظهار داشت: با لغو تحریمها و برقراری روابط خارجی تحول بزرگی را شاهد خواهیم بود که این میتواند باعث شکوفایی اقتصاد کشور شود. وی افزود: آقای رئیس جمهوری در زمان انتخابات به مردم قول دادند بندهایی که پای سیستم اقتصادی کشور بسته شده است را باز کند که این اقدام بخوبی انجام شد و برای شکوفایی کشور و حل مشکل بیکاری باید تحریمهای ظالمانه را برمیداشتیم. واعظی با بیان اینکه مهمتر از برداشتن تحریمها عادیسازی روابط ایران با جهان است، بیان کرد: در هفته گذشته شاهد اتفاق ناگواری بودیم که به سفارت عربستان حمله شد و امیدواریم دیگر در کشور شاهد چنین اتفاقهایی نباشیم و تکرار نشود زیرا این اتفاقها در روابط خارجی سم است و میتوانیم برای روابط خوب با دنیا برنامهریزی کنیم.
این عضو کابینه دولت یازدهم تأکید کرد: بخش بانکی بیشترین سود را با لغو تحریمها میبرد و میتواند خدمتی به آینده کشور کند. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه ضریب نفوذ اینترنت در دنیا به 43 درصد افزایش یافته است، گفت: امروز 2 میلیارد نفر به تلفن همراه دسترسی دارند و میزان تبادل اطلاعات به 3 میلیارد و 600 میلیون دلار رسیده است.
واعظی ادامه داد: تلاش این است که همگام با اطلاعات دنیا پیش برویم و امروز در ضریب نفوذ اینترنت از پهنای باند بینالملل از 72 گیگابایت در ثانیه به 276 گیگابایت افزایش یافته است.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به برنامه ششم گفت: به دنبال دسترسی 80 درصد خانوارها به پهنای باند هستیم.