سال 94؛ عصری نوین درهمکاری دو قدرت شرق و غرب آسیا

آفتاب‌‌نیوز : به گزارش ایرنا، ازمهمترین تحولات در روابط ایران و چین درسال 1394 شکل گیری دور جدید مناسبات دو کشور و گامهای تازه برای تحکیم روابط بود.
ازنگاه بسیاری از کارشناسان منطقه ای و حتی غرب، ایران و چین با سفر«شی جین پینگ» به تهران وارد مرحله ای از روابط شده اند که می توانند از این پس از ظرفیت های موجود را به شکل مناسب و عملگرایانه تری به پیش ببرند.

در کشور چین و در ماه مارس 2013 و با تشکیل کنگره ملی خلق دولت «شی جین پینگ» شکل گرفت و در ماه ژوئن همین سال نیز حضور پرشور ملت ایران در انتخابات ریاست جمهوری باعث خلق حماسه سیاسی و شکل گیری دولت تدبیر و امید به ریاست دکتر «حسن روحانی» شد.
مقام های ارشد چین که به خاطر اهمیت روابط با تهران این رویداد مهم سیاسی سال را از نزدیک دنبال می کردند، بلافاصله در آن زمان به ملت ایران تبریک گفتند و «چای وو» نماینده ویژه رئیس جمهور این کشور در مراسم تحلیف دکتر حسن روحانی شرکت کرد.

اما از آن زمان به بعد این روابط هر روز نزدیک و نزدیک تر می شد تا این که سفر «شی جین پینگ» رئیس جمهوری چین به تهران، روابط دو کشور بزرگ آسیا را وارد مرحله تازه ای کرد و آن را به سطح روابط راهبردی ارتقا داد.
دیدارهای رهبر چین در تهران نشانه های یک رویکرد جدید را در نگاه پکن همراه داشت از آن جهت که این دیدار نخستین حضور عالیترین مقام رسمی این کشور بعد از اجرای برجام در کانون خاورمیانه پرالتهاب به حساب می آمد.

اگرچه او پیشتر و در سمت معاون ریاست جمهوری در سال ٢٠٠٨ به ایران سفر کرده بود اما تاریخ روابط ایران و چین، رویدادی در این سطح را تاکنون شاهد نبوده است.
این سفر از آن جهت حائز اهمیت است که روابط راهبردی دو کشور را برای سال های آینده ترسیم کرد و این امیدواری ایجاد شد که در سایه این نقشه راه، همکاری های میان دو کشور مستحکم تر از قبل به روند خود ادامه خواهد داد.

جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین در جریان این سفر و در راستای تعمیق و تحکیم مناسبات و همکاری های مشترک، 17 سند و یادداشت تفاهم همکاری امضا کردند که مهمترین آن امضای سند مشارکت راهبردی میان دو کشور بود.

از دیگر قراردادهای امضا شده دراین سفرکه تاکیدی بر مستحکم تر کردن روابط دو کشور داشت می توان به امضای یادداشت تفاهم ارتقاء کمربند اقتصادی جاده ابریشم و ایجاد جاده ابریشم دریایی قرن 21، همکاری در زمینه مصارف صلح آمیز انرژی، معاضدت حقوقی دوجانبه در موضوعات کیفری و معاهده معاضدت قضایی در موضوعات مدنی و تجار، یادداشت تفاهم تقویت همکاری های صنعتی، معدنی و سرمایه گذاری،مبادلات فرهنگی، هنری و آموزشی برای سال های 1394 تا 1397 و چندین موافقتنامه دیگر در طرح ها و پروژه های گسترده زیربنایی اشاره کرد.
رئیس جمهوری کشورمان حتی پیش بینی کرد که با توجه به شرایط موجود، سطح مبادلات تجاری سالانه دوجانبه ایران و چین طی یک دهه آینده، با افزایشی 10 برابری، به 600 میلیارد دلار برسد.
ایران سالهاست که روابط نزدیکی با چین داشته است. چین از سال 2009 بزرگترین شریک تجاری ایران بود و در دوره تحریم های ناعادلانه غرب علیه کشورمان، نزدیکترین کشوری بود که توانست به ایران کمک کند و نام خود را در فهرست دوستان ایران به ثبت برساند.

«حسن روحانی» رئیس جمهوری اسلامی ایران و «شی جین پینگ» رییس جمهوری چین قبل از این دیدار در سال گذشته میلادی نیز (فروردین - اردبیهشت 93) در حاشیه کنفرانس تعامل و اعتماد سازی موسوم به «سیکا» در شهر بندری «شانگهای» چین و سپس در شهریور ماه همان سال در حاشیه اجلاس سازمان همکاری شانگهای در شهر دوشنبه پایتخت تاجیکستان و یک بار هم حاشیه اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای در شهر «اوفا» پایتخت جمهوری باشقیرستان روسیه با یکدیگر دیدار کرده بودند تا نقشه راه توسعه مناسبات دو کشور را در همه زمینه ها ترسیم کنند.
بسیاری از کارشناسان، همکاری نزدیک تهران - پکن را اتفاق نادر و ویژه سال 94 ارزیابی می کنند و اعتقاد دارند که دو کشور می توانند به واسطه این همکاری ها، نقش مهمی در منطقه و معادلات بین المللی ایفا کنند.

دو کشور از نظر سیاسی نیز دیدگاه های بسیار نزدیکی با یکدیگر دارند و مواضع تهران و پکن در عرصه بین المللی و در قبال مسائلی چون امنیت و نظام بین الملل، نقش سازمان ملل متحد، حقوق بشر، خلع سلاح و مقابله با تروریسم بسیار به یکدیگر نزدیک است.
ایران و چین البته به عنوان دو کشور مستقل، هر یک در پی منافع خود هستند، اما ایده «دستیابی به منافع مشترک و فتح مشترک قله های پیشرفت» در میان دولتمردان دو کشور طرفداران زیادی دارد که آثار آن در سال های آینده خود را نشان خواهد داد.
نگاهی به پیشینه مناسبات اقتصادی میان دو کشور نشان می دهد که رشد شتابان همکاری های تجاری ایران و چین سبب شده مبادلات دو کشور از 400 میلیون دلار سال 1994 میلادی به حدود 40 میلیارد دلار در سال 2013 برسد و پیش بینی می شود در پایان سال 2016 میلادی سطح مبادلات اقتصادی دو کشور از 60 میلیارد دلار نیز فراتر رود.

چین با جمعیت یک میلیارد و حدود 400 میلیون نفر یکی از قطب های مهم اقتصادی و مرکز ثقل مناسبات تجاری و اقتصادی جهان است و ایران نیز با ذخایر عظیم نفت و گاز، در رتبه نخست تامین کنندگان نفت خام بازارهای بزرگ مصرف از جمله چین قرار دارد. جمهوری اسلامی ایران جایگاه ویژه ای در بازار انرژی دنیا دارد و چین به دنبال آن است تا این کشور همچنان به عنوان منبعی برای نیازهای روبه رشد انرژی جهان باشد.
با این حال، آنچه در چارچوب مناسبات ایران و چین در وضعیت کنونی ضروری است؛ موضوع ارتقای سطح همکاری های راهبردی و استراتژیک در حوزه امنیت و مقابله با جریان های یکسویه غرب به بهانه مبارزه با تروریسم است.

در حال حاضر چین به عنوان یک کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل و کشوری که سریعترین رشد را میان کشورهای در حال توسعه دارد، بدون تردید در آینده نقش بسیار مهمتری را در دنیا ایفا خواهد کرد.
نباید فراموش کرد که چین یکی از کشورهای تاثیرگذار در گروه 1 +5 بود و نقش قابل توجهی نیز در پرونده هسته ای ایران داشته است.
در مجموع می توان گفت که نگاه مشترک به منافع یکدیگر و تقویت آن در زمینه های مختلف به عنوان یکی از مولفه های اساسی، نه تنها ضامن منافع دو کشور، بلکه متضمن منافع سایر کشورها نیز خواهد بود و آثار این همکاری ها می تواند، نصیب سایر کشورهای منطقه نیز شود.