آفتابنیوز : محمدحسن طالبيان در این نشست به تشریح فعالیت های سال ۹۴ و برنامه های سال ۹۵ معاونت میراث فرهنگی پرداخت و گفت: اتفاقات رخ داده در بافت تاریخی اطراف شاهچراغ و بحثهایی که از گذشته در اطراف حرم مطهر در مشهد مقدس داشتیم، ما را دچار نگرانی کرده است. نگرانی این است که شیراز دچار مشکلات مشهد نشود، سال گذشته تلاش کردیم با گفتوگو، جلسات و بحثهای کارشناسی و حتی پادرمیانی وزارت راه قدمی مناسب در این زمینه برداریم.
طالبیان تاکید کرد: اگر میگویند یک اثر بنا ارزش تاریخی ندارد، باید دلایل فنی و علمی آن را نیز مطرح کرد. وقتی یک تخریب صورت میگیرد و میبینیم که با میراث فرهنگ هماهنگ نشده است، این موارد باعث آزرده خاطری میراث فرهنگی میشود. باید مسئولان و دستگاههای مختلف به قانون پایبند باشند.
طالبیان با اشاره به اینکه در نگهداری و حفاظت از آثار تاریخی نسبت به گذشته، هنوز فاصلههایی داریم، گفت: در دورهای طولانی در چند سال گذشته ناگهان همه چیز به حال خود رها شد، سالهای خیلی سختی را پشت سر گذاشتیم و به خصوص سال گذشته فشار زیادی را از نگهداری آثار تاریخی تا حفاظت و غیره تحمل کردیم.
بی توجهی به کاخ های گلستان و سعدآبادمعاون میراث فرهنگی با اشاره به وجود برخی مشکلات در بناها و محوطههای جهانی کشور نیز گفت: مدتها نگران بروز آسیب به کانالهای زیر زمین در کاخ گلستان بودیم که آتشسوزی یا هر نوع آسیبی را منجر نشوند. پس از وارد شدن به این کانالها، متوجه شدیم حدود ۱۵ سال است که به این بخش از کاخ هیچ توجهی نشده؛ خوشبختانه موفق شدیم این مشکلات را برطرف کنیم.
او گفت: مجموعه کاخها فقط موضوع میراث فرهنگی ندارند، بلکه بحث حفاظت در آنها نیز اهمیت دارد. متاسفانه در سالهای گذشته شرایط پایش و نگهداری را کنار گذاشتهاند. همیشه دلم به درد میآید که در برخی نقاط میتوانستند اقدامات خوبی انجام دهند، اما متاسفانه توجه زیادی به آنها نشده است. خوشبختانه در سال گذشته اتفاقات بد در حوزه میراث فرهنگی به نسبت تخریبها بسیار کمتر بود.
طالبیان گفت: انتصابات انجام شده در کاخ موزههای تهران به خصوص نیاوران و سعدآباد براساس استفاده از گروههای متخصص شکل گرفتهاند. رحمتالله رئوف به عنوان مدیر مجموعه سعدآباد عملکرد خوبی داشته است. مجموعه سازمانی از این انتصاب رضایت داشت.
او با اشاره به وضعیت نامناسب صاحبقرانیه و نگرانیهای به وجود آمده از ساختمان و محوطه گفت: مدیریت کنونی به طور جدی در حال بررسی وضعیتها است و رضایت کامل در این زمینه وجود دارد. خوشبختانه از انتصاب صورت گرفته در کاخ گلستان نیز رضایت کامل وجود دارد و مشکلی در این زمینه نداریم.
طالبیان با اشاره به تعطیلیهای مکرر کاخ سعدآباد در سال گذشته گفت: این کاخ تقریبا هر ماه ۲ روز را تعطیل بود، نمیتوان از اقدامات خوبی که زمان رئیس قبلی در سعدآباد رخ داد گذشت. اما نباید دچار چنین گرفتاریهایی نیز میشدیم. اگر یک مجموعه به طور دائم تعطیل باشد، قطعا باعث از بین رفتن آن مجموعه میشود. به همین دلیل نتوانستیم کسی را بهتر از گزینه کنونی در حوزه میراث فرهنگی برای مدیریت کاخ سعدآباد انتخاب کنیم. با انتخاب رئیس کنونی سعدآباد در روز نخست مدیریتش به او تاکید شد که باید یک مدیر برای کل موزههای کاخ یا معاون فرهنگی درجه یک برای کاخ انتخاب کند که یک سرپرست در حال حاضر وظیفه این کار را برعهده گرفته است.
او ادامه داد: درباره سعدآباد نیز با مطرح شدن تعطیلیهای بیش از حد این کاخ موزه، بحث برای انتخاب یک مدیر پیش آمد. ما تلاش میکنیم مدیریت فرهنگی سعدآباد ادامه داشته باشد و کمکهایمان را تا حد امکان داریم.
برگزاری بازی چوگان در روز ۳۱ فروردینطالبیان به روز جهانی محوطه ها و بناهای تاریخی اشاره کرد و گفت: شعار ایکوموس میراث ورزشی است. این شعار نشان می دهد که میراث فرهنگی فقط در تاریخ خلاصه نمی شود بلکه همه جوانب را در نظر می گیرد، به همین دلیل مجموعه های معاصر هم بسیار مهم هستند. این نشان می دهد میراث فرهنگی ابعاد مختلفی دارد. ما در سال گذشته تعدادی از میراث ورزشی را ثبت کردهایم، امسال هم به دلیل اعلام این شعار از استان ها خواسته ایم هر کسی که می تواند میراث ورزشی را معرفی کند تا با همکاری وزارت ورزش برای ثبت آن اقدام کنیم. همچنین با این وزارتخانه توافق شده تا در روز ۳۱ فروردین ماه بازی چوگان را در میدان فرحآباد برگزار کنیم؛ چراکه در ایام نوروز امسال نیز پرونده آن به یونسکو ارسال شد.
معاون میراث فرهنگی کشور تأکید کرد: میدان اسب سواری گنبد میدان بسیار مهمی است. زمانی که ارزیاب ایکوموس به دیدن آن رفت، اعلام کرد که اسب سواری می تواند به عنوان میراث معاصر منحصربه فرد باشد و در فهرست جهانی قرار گیرد. به همین دلیل پرونده ثبت آن به دفتر ثبت آثار تاریخی ارسال شده است.
طالبیان افزود: کنگره تاریخ معماری و شهرسازی در سال ۹۵ جزو اولویت های ما است. تعدادی از استان ها در این زمینه مشغول کار هستند. همچنین یکسری کار مشترک با کشورهای صاحبنام در ایتالیا، آلمان و کشورهای دیگر شروع شده است.
او گفت: در حوزه توسعه مشارکت های جهانی بعد از سال ها به فهرست میراث فرهنگی موقت یونسکو ۳۰ اثر دیگر اضافه شد و تعدادی از آثار نیز در حال تکمیل پرونده هستند.
فرودگاه مهرآباد ثبت ملی شدطالبیان با اشاره به ثبت ملی ترمینال یک، فرودگاه مهرآباد به دلیل رخداد تاریخی حضور حضرت امام (ره) گفت: مجموعه فرودگاه مهرآباد جزو معماریهای ارزشمند کشورمان به حساب میآید، بر این اساس در ۱۲ فروردین (روز جمهوری اسلامی ایران) امسال به ثبت ملی رسید. ولی به دلایلی که در این روز نتوانستیم این رخداد را رسانهای کنیم در نظر گرفتیم که امروز (۲۲ فروردین) به مناسبت روز جهانی محوطهها و بناهای تاریخی این ثبت ملی را اعلام کنیم.
طالبیان با اعلام این خبر که قطعنامه پشتیبانی از محوطه تاریخی پالمیرا صبح امروز توسط ایران به امضا رسیده است، گفت: با امضای این قطعنامه برای پشتیبانی از این محوطه تاریخی منتظر نتیجه هستیم تا در صورت تصویب از سوی یونسکو ما نیز در آن مشارکت کنیم.
این نمونه مانند حضور کارشناسان ایرانی در مسجد کبود ایروان برای مرمت این بنا و آسیب شناسی آن است. محوطهای که حتی قرار است پرونده ثبت جهانی آن را نیز تهیه کنیم، بنابراین برای سوریه و محوطه پالمیرا نیز ما از کارشناسان استفاده میکنیم.
او گفت: قرار است یونسکو یک ظرفیت کارشناسانی را با هدف بررسی محوطه به سوریه بفرستد، پس از آن اعلام میشود که هر کشور چه نوع پشتیبانی میتواند داشته باشد. ایران هیچ بودجهای را برای پشتیبانی از محوطه تاریخی پالمیرا هزینه نمیکند.
معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به حضور جان لوک مارتینس رئیس موزه لوور در ایران گفت: در سالهای گذشته دولت ایران توافقی با فرانسه برای آثار تاریخی که میتوانند به فرانسه برده شوند داشت. در همان زمان نیز هیچ درخواستی از ایران برای بازگرداندن این آثار نداشت. اما براساس توافقاتی که کردهایم، حتی قرار است از آثار ایران در موزه لوور نمایشگاههایی را برگزار کنیم.
او تاکید کرد: اکنون ما امکان امانت گرفتن آثار ایرانی از موزه لوور را داریم، قراردادها و بحثهایی که برخی از آنها روز گذشته مطرح شد مربوط به دورههای گذشته بود.
او گفت: امیدواریم در سال 95 تابوی کشورها که معمولا مشکلات سیاسی را مطرح میکنند شکسته شده و به یک وفاق فرهنگی تبدیل شود تا بتوانیم در مواردی مانند جنگل هیرکانی با جمهوری آذربایجان به تفاهم برسیم. در حال حاضر نیز تقریبا شرایط ما در حال جا افتادن در این پرونده است که امیدواریم آنها امسال برطرف شوند.
طالبیان گفت: بحث گسترش جاده ابریشم را یکی از مهمترین اولویتهای معاونت میراث فرهنگی در سال ۹۵ و شاید در سال ۹۶ است. ۲۳ قطب فرهنگی، تاریخی و طبیعی برای این پرونده در نظر گرفته شدهاند تا بتوانیم آن را تکمیل کنیم. البته نقاط جهانی مانند گنبد سلطانیه، بازار تبریز و کاخ گلستان نیز در مسیر جاده ابریشم وجود دارد که به آنها نیز توجه میشود. در واقع مسیر جاده ابریشم قطب همکاریهای جهانی و منطقهای میتواند باشد.
او برگزاری کنگره تاریخ معماری و شهرسازی در سال ۹۵ را از اولویتهای دیگر این معاونت دانست و گفت: کار مشترک با کشورهای صاحب نام در حوزه مرمت مانند ایتالیا و یکسری همکاری در جنبه های آموزشی و نمایشگاهی با موزه لوور آغاز شود.
معاون میراث فرهنگی همچنین با اشاره به ایجاد ۱۷۰ موزه غیروابسته و تعداد زیادی موزه مشارکتی در سال گذشته در کشور گفت: معتقدیم امسال باید زیرزمین موزه ملی ساماندهی شود، حتی باید بتوانیم میدان مشق و ساختمانهای وزارت خارجه را به تبصرههای مورد نظر در چند سال گذشته نزدیک کنیم.
او با اشاره به متوقف شدن لوکوموتیوِ ثبت و حریم آثار تاریخی در کشور در سالهای گذشته گفت : سال گذشته بیش از ۶۰۰ اثر ثبت و ۱۵۰ اثر مانند شوش یا تپه حصار تعیین حریم شدند.
طالبیان گفت: براساس این ابلاغ سال ۹۴ از سوی دستگاههای مختلف آثار زیادی دریافت شد تا شناسنامهدار کردن، نظارت و ساماندهی آنها توسط میراث فرهنگی انجام شود. از دستگاههای مختلف حتی وزارت خارجه نیز امسال میخواهیم تا به این قانون توجه کنند.
تغییر مسیر خط ۲ متروی اصفهاندر ادامه نشست غلامرضا میثاقیان مدیرکل دفتر محوطهها، بناها و بافتهای تاریخی، تغییر مسیر خط ۲ متروی اصفهان را مهمترین اتفاق در سال ۹۴ دانست و گفت: از ورود خط ۲ متروی اصفهان به زیر میدان نقش جهان جلوگيری شد، این یک خطر برای میدان نقش جهان بود که تا حدودی مرتفع شد.
ميثاقيان گفت: ۱۶۸ شهر تاریخی که قبلا تعیین حریم شده بود، در شورای عالی معماری و شهرسازی تعیین حریم و ابلاغ شد. همچنین حدود ٨٧٥ شهر تاریخی در کشور داریم که به زودی تعیین حریم میشوند.
بازدید از موزه ها به صورت رایگاندر این نشست محمدرضا کارگر مدیر کل موزه ها و اموال منقول تاریخی گفت: اتفاق مهمی که طی یکی ۲ سال اخیر افتاده این است که در سال گذشته شاهد یک تغییر اجتماعی در جامعه بودیم. تحولی در ساختار جامعه شکل گرفت که منجر به این رویکردها شده است. مثلا در حوزه سینما سانس ها تا ساعت ۴ تا ۵ صبح است. در مورد بازدید از آثار موزه ای مثلا حضور ۱۲ هزار نفر در سعدآباد نتیجه آن رویکرد است. این رویکرد به نقطه ای می رسد که اصلا میراث فرهنگی از بحث حفاظت باید خارج شود یعنی مردم هستند که حفاظت می کنند و آن روز موفقیت ماست.
کارگر در ادامه گفت: سازمان میراث فرهنگی نقش حقاظتی ندارد و آنقدر مردم و نهادهای اجتماعی وارد می شوند که دیگر سازمان نقش حفاظتی نخواهد داشت. مثلا در آلمان اگر زمانی دولت بخواهد میراث فرهنگی را از بین ببرد مردم جلوی آن را می گیرند.
مدیر کل موزههای میراث فرهنگی کشور در خصوص برنامههای اداره کل موزهها گفت: ما معتقدیم تا زمانی که دولت بخواهد نهادی ایجاد کند و حامی موزه باشد، قادر به انجام هیچ کاری نیستیم. ما در طول سال سعی میکنیم ۲ تا ۳ موزه بزرگ راهاندازی کنیم و در مجموع معتقدیم این مسائل باید به سمت مردم شیفت شود. ما همچنین سیاست خود را روی ایجاد موزههایی که توسط غیر از سازمان میراث فرهنگی اداره شود، متمرکز کردیم.
همچنین ما در سال جدید سعی کردیم به سمتی برویم که هر خانواده یک موزه داشته باشد؛ چرا که ما ۱۵ میلیون خانواده داریم که هر کدام میتواند برای خود یک مجموعه داشته باشد. ما به موزهداران کارت رسمی ارائه میکنیم که به راحتی و به صورت رایگان از تمام موزهها به صورت رایگان دیدن کنند. این را بگویم توجه به موزهها از نهاد خانواده شروع میشود و سازمان صدا و سیما هم قول همکاری در این زمینه را به ما داده است.
پرونده بیابان لوت در استانبول بررسی می شودفرهاد نظری مدیرکل دفتر ثبت آثار تاریخی کشور با اشاره به عملکرد دفتر ثبت طی ۲، ۳ سال اخیر گفت: نخست اینکه در سال ۱۳۹۲ در همه حوزه ها به طور کلی فقط ۴ اثر ثبت شده بود. از اول فروردین سال ۹۲ تا شهریور ۹۲( طی ۶ ماه) هیچ اثری ثبت نشد و فقط یک اثر تعیین حریم شد که مربوط به شهر تاریخی نیشابور بود و پرونده آن هم از قبل آماده شده بود. اما در سال ۹۴ بیش از ۶۰۰ اثر ثبت شده است و ۱۶۸ اثر تاریخی ثبت شده هم تعیین حریم شده است. بعضی از اثار مانند حریم کاخ شمس، قنات بلده، میدان ارومیه و... کار آسانی نبود.
نظری ادامه داد: بعد از ۱۰۰ سال، بازی چوگان در میدان نقش جهان دوباره برگزار شد. در سال گذشته پرونده نوروز با حضور ۱۲ کشور به مدیریت ایران تدوین شد و البته پرونده دیگری با عنوان فرهنگ پخت نان های نازک با مشارکت ۴ کشور آذربایجان، قزاقستان و ترکیه تدوین و به یونسکو ارسال شد. امسال نیز تکلیف این ۲ پرونده روشن خواهد شد و امیدواریم بر تعداد آثار ثبت شده ایران اضافه شود.
او گفت: فهرست آثار ملی منقول که در سال ۱۳۳۸ تا ۱۳۴۰ بسته می شود دوباره در سال ۹۲، ۱۰ اثر منقول در فهرست ثبت شد. اکنون تعداد آثار به ۵۷ عدد رسیده است که البته پرونده های دیگر هم بررسی شده و کار ابلاغ آنها انجام خواهد شد.
نظری گفت: بعد از ۸ سال فهرست موقت ایران در یونسکو که حاوی آثار طبیعی، تاریخی و مشترک است بروز شد و در بروزرسانی ۳۰ فقره به آثار اضافه شده است. برای اولین بار ۳ اثر طبیعی تعیین حریم شد. از سال ۸۷ تهیه فهرست میراث جز وظایف سازمان میراث قرار گرفت ولی تا سال گذشته تعیین حریم نشده بودند که برای اولین بار پرونده بیابان لوت برای ثبت جهانی ارسال شد و اگر امسال در تیرماه در استانبول بررسی شود اولین اثار طبیعی ایران در فهرست ملی ثبت خواهد شد.