این‌بار نشان نخل طلا، 17 سال بعد از «طعم گیلاس»

آفتاب‌‌نیوز : مهم‌ترین جایزه‌ای که سینمای ایران تاکنون از جشنواره‌ی فیلم کن در بخش اصلی گرفته است، در سال 1997 (1378) بود که نخل طلای بهترین فیلم جشنواره را «طعم گیلاس» ساخته‌ی عباس کیارستمی گرفت.

پس از خاطره‌ی نخل طلای کن این‌بار و 17 سال بعد در بخش اصلی جشنواره‌ی فیلم کن، «فروشنده» اصغر فرهادی به نمایش درآمد اما این‌بار نشان نخل طلای این رویداد در بخش بازیگری به شهاب حسینی اهدا شد و جایزه بهترین فیلم‌نامه به اصغر فرهادی رسید.

بنا بر این گزارش،سینمای ایران سال 94 در جشنواره‌ی کن در بخش نوعی نگاه «ناهید» و سینه‌فنداسیون فیلم داشت و در بخش اصلی غایب بود و سال قبل‌ترش هم تنها سهم سینمای ایران که سهم قابل توجهی هم بود حضور دو داور ایرانی در بخش‌های مختلف جشنواره‌ی کن بود.

لیلا حاتمی در میان داوران انتخاب برنده نخل طلا حضور داشت و عباس کیارستمی در راس هیات داوران فیلم کوتاه و سینه فونداسیون حضور داشت.

اما در سال 92 فیلم «گذشته» اصغر فرهادی محصول کشور فرانسه در بخش اصلی حضور داشت و فیلم «دست‌نوشته‌ها نمی‌سوزند» محمد رسول‌اف در بخش «نوعی نگاه» و «بیشتر از دو ساعت» ساخته علی عسگری و «دوئت» نوید دانش به ترتیب در بخش رقابتی فیلم‌های کوتاه و «سینه‌فونداسیون» کن حضور داشتند که بازیگر فرانسوی فیلم «گذشته» جایزه‌ بهترین بازیگر زن را گرفت.

در ادامه، مروری داریم بر گزارشی درباره‌ی حضور سینمای ایران در سال‌های مختلف جشنواره‌ی فیلم کن:

به گزارش ایسنا، « ایران برای اولین‌بار با فیلم کوروش کبیر ساخته مصطفی فرزانه در بخش مسابقه فیلم‌های کوتاه جشنواره کن سال 1961 حضور یافت و پس از آن در دومین حضور درسال 1964، فیلم «طلوع فجر» ساخته احمد فاروقی‌قاجار در بخش مسابقه فیلم‌های کوتاه حضور یافت و جایزه شورای عالی تکنیک را نیز دریافت داشت.

در همین سال، اولین فیلم بلند ایرانی «شب قوزی» ساخته‌ی فرخ‌ غفاری در بخش هفته منتقدان به‌نمایش درآمد.

سینمای ایران پس از شش سال غیبت و در سال 1971 با فیلم «گاو» ساخته‌ی داریوش مهرجویی در بخش پانزده روز کارگردان‌ها حضور یافت.

مهرجویی در سال بعد نیز یعنی در 1972، فیلم «پستچی» را در بخش پانزده روز کارگردان‌ها به‌نمایش درآورد. فیلم کوتاه انیمیشن «شهر خاکستری» ساخته فرشید مثقالی، سینمای ایران را درسال 1973 در بخش پانزده روز کارگردان‌ها نمایندگی کرد. سال 1975 شاهد حضور فیلم «شازده احتجاب» ساخته‌ی بهمن فرمان‌آرا و فیلم انیمیشن «تداعی» ساخته‌ نورالدین زرین‌کلک در بخش پانزده روز کارگردان‌ها بود. فرمان‌آرا باردیگر با فیلم «سایه‌های بلندباد» در سال 1979 در بخش هفته منتقدین حضور یافت.

بهرام بیضایی با فیلم «چریکه تارا» اولین حضور پس از انقلاب ایران را در بخش نوعی نگاه در سال 1980رقم زد و درهمین سال، سهراب شهیدثالث نیز با فیلم «نظم» و البته به‌عنوان محصول آلمان در بخش پانزده روز کارگردان‌ها حضور داشت. رافق پویا، فیلم «دفاع‌ ازخلق» را به‌عنوان محصول ایران و آمریکا در سال 1981 در بخش پانزده روز کارگردان‌ها به نمایش درآورد و قاسم ابراهیمیان نیز «خواستگاران» را به‌عنوان محصول آمریکا درهمان بخش در سال 1988 به جشنواره کن برد.

سینمای نوین ایران برای نخستین‌بار در سال 1991 با فیلم «درکوچه‌های عشق» ساخته خسرو سینایی در بخش نوعی نگاه حضور یافت. سال 1992 سالی پربار برای سینمای ایران در کن بود. فیلم کوتاه انیمیشن «قلب» ساخته سعید مجاوری در بخش مسابقه فیلم‌های کوتاه کن حضور یافت و عباس کیارستمی «زندگی و دیگر هیچ» را در بخش نوعی نگاه به نمایش درآورد و دو جایزه معتبر «جایزه روسلینی» و جایزه «بهترین فیلم بخش نوعی نگاه» را دریافت داشت.

فیلم «بدوک» ساخته مجید مجیدی در بخش پانزده روز کارگردان‌ها حضور یافت و ده فیلم انیمیشن ایرانی نیز در بخش «سینما همیشه» به روی پرده رفتند.

عباس کیارستمی در سال 1993 بر مسند داوری جشنواره کن نشست و سال پس از آن، فیلم «زیر درختان زیتون» را در بخش مسابقه کن به نمایش درآورد. ابراهیم مختاری نیز همان سال، فیلم «زینت» را در بخش هفته منتقدین عرضه کرد. مخملباف نیز در سال 1995 برای نخستین‌بار به کن پا گذاشت و دو فیلم «نوبت عاشقی» و «سلام سینما» در بخش نوعی نگاه حضور یافت. جعفر پناهی نیز در همین سال با فیلم «بادکنک سفید» حضور داشت که این فیلم جایزه معتبر دوربین طلایی، جایزه بهترین فیلم بخش پانزده روز کارگردان را و جایزه فیپرشی (فدراسیون منقدین بین‌المللی سینما) را دریافت کرد.

«گبه» نیز در بخش نوعی نگاه جشنواره‌ی کن سال 1996 به‌نمایش در آمد و در سال 1997 سینمای ایران مهم‌ترین جایزه‌ی تاریخ سینمای خود در آن مقطع، یعنی نخل طلای بهترین فیلم جشنواره را برای «طعم گیلاس» ساخته‌ی عباس کیارستمی دریافت داشت.

امیر نادری نیز در همین سال «ای بی سی منهتن» را به عنوان محصول آمریکا در بخش نوعی نگاه به نمایش درآورد. دختر مخملباف نیز در سال 1998 پا به جشنواره کن گذاشت و فیلم «سیب» را در بخش نوع نگاه عرضه داشت. فیلم کوتاه «گناه اول» ساخته فهمیه سرخابی نیز در همین سال در بخش تازه تأسیس سینه فوندانسیون به نمایش درآمد.

«قصه‌های کیش» ساخته ناصر تقوایی، محسن مخملباف و ابوالفضل جلیلی با جنجال بسیار در بخش مسابقه کن به روی پرده رفت. فیلم کوتاه «دایره» ساخته محمد شیروانی نیز در همین سال در بخش هفته منتقدین حضور یافت و سمیرا مخملباف نیز در همین سال بر مسند داوری کن نشست. سمیرا در سال 2000 فیلم «تخته سیاه» را در بخش مسابقه به نمایش گذاشت و جایزه هیأت داوران را نیز دریافت داشت.

بهمن قبادی با فیلم «زمانی برای مستی اسب‌ها» در بخش پانزده روز کارگردان‌ها و حسن یکتاپناه با فیلم «جمعه» در بخش نوعی نگاه حضور یافته و به طور مشترک جایزه دوربین طلایی سال 2000 را دریافت داشتند. قبادی دو جایزه فیپرشی و سینمای هنر و تجربه را نیز به خود اختصاص داد. محسن مخملباف در سال 2001 با فیلم «سفر قندهار» در بخش مسابقه حضور یافت و جایزه کلیسای جهانی را نیز دریافت کرد.

عباس کیارستمی با فیلم «ای بی سی آفریقا» در بخش خارج از مسابقه حضور یافت و رضا میرکریمی با فیلم بلند «زیر نور ماه» و علی‌محمد قاسمی با فیلم کوتاه «غریبه و بومی» در بخش هفته منتقدین سال پرباری را برای سینمای ایران در کن رقم زدند و میرکریمی جایزه بهترین فیلم بخش هفته منتقدین را هم گرفت.

در سال 2002، عباس کیارستمی با فیلم ده در بخش مسابقه، داریوش مهرجویی با فیلم «بمانی» در بخش نوعی نگاه، بهمن قبادی با فیلم «آوازهای سرزمین مادری‌ام» در بخش نوعی نگاه و دو فیلم کوتاه «چت» ساخته شادمهر راستین و «گیوتین» ساخته بهرام عظیم‌پور در بخش پانزده روز کارگردان‌های جشنواره کن حضور پیدا کردند و قبادی که داوری بخش دوربین طلایی را به عهده داشت، جایزه فرانسوا شالیه را برای «آوازهای سرزمین مادری‌ام» دریافت کرد. کیارستمی داوری بخش فیلم‌های کوتاه و سینه فوندانسیون را عهده‌دار بود. سمیرا مخملباف با فیلم «پنج عصر» در بخش مسابقه جشنواره کن 2003 حضور یافت و دو جایزه هیأت داوران و جایزه کلیسای جهانی را از آن خود ساخت.

جعفر پناهی با فیلم «طلای سرخ» جایزه هیأت داوران بخش نوعی نگاه را گرفت و پرویز شهبازی با «نفس عمیق» در بخش پانزده روز کارگردان‌ها و محمد حقیقت با «دو فرشته» در بخش هفته منتقدین سالی‌ موفقیت‌آمیز را برای سینمای ایران به ارمغان آوردند. سال 2004 نیز چهار فیلم ایرانی را در جشنواره فیلم کن شاهد بود.

عباس کیارستمی با فیلم «پنج» و «10 روی ده» در بخش رسمی، محسن امیر یوسفی با «خواب تلخ»، بهروز افخمی با «گاوخونی» در بخش پانزده روز کارگردان‌ها، حضور داشته که امیر یوسفی تقدیرنامه هیأت داوری دوربین طلایی و جایزه نگاه جوان بخش پانزده روز کارگردان‌ها را دریافت کرد.

در سال 2005، عباس کیارستمی ریاست هیأت داوری جایزه دوربین طلایی را به عهده داشت و نیکی کریمی با فیلم «یک شب» در بخش نوعی نگاه و محمد رسول‌اف با فیلم «جزیره آهنی» در بخش پانزده روز کارگردان‌ها حضور داشتند.

در سال 2006 هیچ فیلمی از ایران در جشنواره پذیرفته نشد اما مرجان ساتراپی نویسنده ایرانی مقیم فرانسه داور بخش نوعی نگاه و شهلا رستمی خبرنگار ایرانی رادیو فرانسه نیز از اعضای هیأت داوری فیپرشی جشنواره کن بودند.

در سال 2007 نیز سرانجام تنها فیلم سه دقیقه‌ای «گریه‌ها» ساخته عباس کیارستمی در یک مجموعه‌ی فیلم به مناسبت شصتمین دوره‌ی جشنواره کن به نمایش درآمد و نیکی کریمی نیز به عنوان داور بخش سینه‌فنداسیون و فیلم‌های کوتاه انتخاب شد.

مرجان ساتراپی «پرسپولیس» را به‌عنوان محصول فرانسه در بخش مسابقه و رامین بحرانی فیلم‌ساز ایرانی‌تبار مقیم آمریکا نیز فیلم «اوراقچی» را به‌عنوان محصول آمریکا در بخش پانزده روز کارگردان‌ها به نمایش درآوردند.

در سال 2008، «ترانه تنهایی تهران» ساخته سامان سالور به عنوان تنها فیلم ایرانی برای بخش پانزده روز کارگردان‌ها انتخاب شده است.»

در بخش پایانی گزارش مرور سینمای ایران در کن که محمد اطبایی کارشناس بین‌المللی سینمای ایران چند سال قبل در اختیار ایسنا گذاشته آمده است:« در سال 2009 فیلم «بهمن قبادی» با نام «چه کسی از گربه‌های ایرانی خبر داره؟» به‌عنوان تنها نماینده سینمای ایران در بخش رسمی کن در بخش «نوعی نگاه» حضور داشت و فیلم سینمایی «زمزمه با باد» که نخستین فیلم بلند شهرام علیدی است در بخش مسابقه بخش هفته‌منتقدان شصت‌ودومین دوره جشنواره به نمایش درآمد. سال 2010 نیز با انتخاب فیلم «رونوشت برابر اصل» در بخش رسمی جشنواره‌ی کن، عباس کیارستمی برای نهمین‌بار در جشنواره‌ی فیلم کن حضور داشت.

و 2011 ساخته‌ی محمد رسول‌اف «به امید دیدار» که پروانه ساخت آن نیز رسما از سوی وزارت ارشاد صادر شد در بخش نوعی نگاه پذیرفته شده است و مستند «این یک فیلم نیست» ساخته‌ی مشترک مجتبی میرطهماسب و جعفر پناهی در خارج از مسابقه‌ی بخش رسمی به‌نمایش درآمد.

و سال 2012 نیز عباس کیارستمی کارگردان ایرانی در جشنواره‌ی کن 2012 با فیلم «مثل یک عاشق» برای دریافت جایزه‌ی نخل طلا رقابت کرد و دهمین حضورش را تجربه کرد.»