آفتابنیوز : اکنون این سوال در میان علاقه مندان به فوتبال پیش آمده است که این بازیکن در این شرایط چه می کرده است؟ چطور می تواند چنین دمایی را تحمل کند؟ آیا این عدد واقعی است؟ در این یادداشت به این پرسش ها پاسخ خواهیم داد.
⦁ سرمادرمانی کل بدن (Whole Body Cryotherapy) چیست؟
سرمادرمانی یا کریوتراپی یک تکنیک درمانی است که شامل استفاده سرما به شکل جامد، مایع یا گاز بر روی یک نقطه یا کل بدن است. سرمادرمانی کل بدن (WBC) یکی از حالتهای سرمادرمانی است که با غوطه وری در آب سرد، استفاده از بسته های یخ، پدها و اسپری های خنک کننده تفاوت دارد. این نوع از سرمادرمانی برای اولین بار در اواخر دهه 1970 در ژاپن توسط توشیرو یاموچی برای درمان روماتیسم مفصلی مورد استفاده قرار گرفت. اما استفاده از این روش در سال 1982 در اروپا و در دهه های اخیر در آمریکا شیوع پیدا کرده است. سرمادرمانی کل بدن (WBC) شامل قرار گرفتن در معرض دمای بسیار سرد در یک محفظه کنترل شده ی دما می باشد. این تکنیک یک روش جدید از کریوتراپی (سرمادرمانی) است که در وضعیت های پزشکی، درمانی و ورزشی استفاده می شود. بکارگیری WBC می تواند بر وضعیت ذهنی و کیفیت زندگی و درمان بیماریها اثرات مثبتی داشته باشد. این تکنیک در محیط ورزشی WBC به عنوان یک روش ریکاوری از آسیبهای عضلانی شناخته می شود. همچنین برای استفاده با رویکرد ورزشی، در درمان آسیب دیدگی ها و مشکلات استفاده بیش از حد به کار گرفته می شود. به طور عمومی پذیرفته شده است که WBC برای کاهش درد، گرفتگی، ورم و التهاب سودمند است. اثرات استفاده مکرر ازWBC به فعالیت آنزیمهای عضلانی، پاسخ های هورمونی تعدیل شده و تغییرات در خون ربط داده شده است.
⦁ نحوه ی اجرای WBC
مدت زمان قرار گرفتن تحت سرما و مقدار دمای کاهش یافته که فرد در معرض آن قرار می گیرد دو فاکتور اصلی در اجرای این متد است. معمولا زمان قرار گرفتن در معرض هوای بسیار سرد برای مدت 1 الی 5 دقیقه در محفظه اتاقکهای کنترل کننده دما به طول می انجامد. دمایی که معمولا برای داخل محفظه استفاده می شود بین 100- الی 200- درجه سانتی گراد یا سلیسیوس است و دماهای بیشتر از این که دیده میشود بر حسب فارنهایت است. مدت زمان دقیق و دمای ایده آل برای اجرای WBC بسته به شرایط هر فرد می تواند متفاوت باشد. احتمالا برخی بازیکنان به علت تفاوتهای فردی حتی تحمل زمانهای کوتاه در چنین شرایطی برایشان سخت باشد و نتوانند زمان زیادی را در معرض این هوای بسیار سرد باشند. قطعا استفاده از این تکنیک نیازمند احتیاط و در نظر گرفتن تفاوتهای فردی هر شخص می باشد. زمانهای بیش از آنچه که اشاره شد نه تنها اثرگذاری مضاعفی ندارد بلکه برای بازیکنان غیرقابل تحمل می شود و حتی می تواند خطرناک باشد. اگرچه در این روش فرد در معرض هوای بسیار سرد قرار می گیرد اما قابلیت ضعیف رسانایی هوا مانع از کاهش قابل توجه دمای مرکزی بدن می شود. به عبارت ساده تر آن عددی ما که بر روی صفحه مانیتور دستگاه سرمادرمانی می بینم عدد دمای بدن فرد نیست بلکه دمای هوا محفظه است و با توجه به اینکه هوا قابلیت انتقال گرمایی ضعیفی دارد فرد می تواند این دما را برای مدت مختصری تحمل کند. تنظیم دمای داخل محفظه ها به وسیله تزریق کوتاه مدت (1 الی 5 ثانیه) نیتروژن مایع انجام می شود. دمای داخل محفظه نیز ثابت نیست و دمای واقعی که گیرنده های دمایی پوست فرد احساس می کند به طور قابل ملاحظه ایی متفاوت از آن چیزی است که دیده می شود. استفاده از سرمادرمانی کل بدن به 2 طریق اجرا می شود، یا با قرارگیری در کابین سرمادرمانی و یا با قرار گرفتن در اتاقک سرمادرمانی. در هنگام اجرا با کابین سر خارج از محفظه سرما قرار می گیرد اما در طی اجرا در اتاقک کل بدن تحت سرما قرار می گیرد. در هر دو روش لازم است تا توجهات و مراقبهای لازم صورت گیرد. تحقیقات انجام شده نشان دادند که بین اثرات استفاده از سرمادرمانی کل بدن از طریق کابین یا اتاقک تفاوتی آنچنانی وجود ندارد. زمانهای استفاده از هر دو روش هم مشابه است و زمان قرار گرفتن در محفظه بین 90 الی 150 ثانیه در هر دو روش مورد پذیرش عمومی و ایمن است.
⦁ کاربرد WBC در فوتبال
نیازهای جسمانی بازی فوتبال روز به روز در حال پیشرفت است. در مقایسه با گذشته تعداد بازیها افزایش پیدا کرده و فشار وارده بر بازیکنان نیز بیش از پیش افزایش داشته است. دغدغه اصلی مربیان این است که بتوانند در طی یک فصل طولانی و فشرده سطح بالایی از عملکرد بازیکنان را حفظ کنند و نوسان کمتری داشته باشند. با فشردگی بازیها اهمیت ریکاوری برای بازیکنان فوتبال دوچندان شده است. در فوتبال مدرن ریکاوری یک بخش جدایی ناپذیر و بسیار حیاتی از برنامه های تیمهای روز دنیا است. استفاده از تکنیکی های مختلف و جدید برای سریع تر کردن روند ریکاوری بازیکنان بسیار مورد توجه مربیان قرار می گیرد.
فشردگی بازیها و محدودیت زمانی مربیان و دانشمندان را به تکاپو انداخته تا در کمترین زمان ممکن با استفاده از روشهای خاص، فرآیند ریکاوری بازیکنان بلافاصله پس از تمرین یا مسابقه انجام شود. تحقیقات علمی نشان داده اند استفاده از WBC موجب بهبود عملکرد سیستم ایمنی ورزشکاران می شود و ترشح تستسترون (هورمون جنسی مردانه) بازیکنان فوتبال را در 24 ساعت بعدی افزایش می دهد. کاهش کوفتگی عضلانی، ریکاوری سریع تر، پیشگیری از آسیبهای ناشی از استفاده بیش از حد، اثرات اصلی تکنیک سرمادرمانی کل بدن است که باعث شیوع روز افزون آن شده است. همچنین پس از استفاده از WBC کیفیت خواب ورزشکار بهبود پیدا می کند که این مسئله برای بازیکنان فوتبال که معمولا خواب مناسبی را (به دلایل متفاوت) تجربه نمی کنند می تواند راهگشا باشد. ضمن اینکه استفاده از این روش می تواند برای ریکاروی آسیبهای ریز عضلانی و کوفتگی ها به طور ویژه بر روی عضلات همسترینگ که در بازی فوتبال بسیار شایع است، مفید باشد. بازیکنان فوتبال به علت فشردگی مسابقات و مسافرتها و محدودیت های زمانی امکان استفاده مکرر از این تکنیک را ندارند. با این وجود تحقیقات علمی اثرات سودمند استفاده حتی یک جلسه از این روش را اثبات کرده اند. سرمادرمانی کل بدن اثرات گوناگون فیزیولوژیکی، بیومکانیکی و روانی بر بازیکنان دارد. اما از آنجائیکه این تکنیک ریکاوری یک روش تقریبا جدید می باشد تحقیقات بیشتری برای بررسی دقیق جنبه های مختلف آن لازم است. با این حال اثرگذاری مفید این روش آن را به یک تکنیک محبوب در میان مربیان و بازیکنان فوتبال تبدیل کرده است. لازم است تاکید شود که قطعا این روش در کنار متدهای دیگر به عنوان یک مجموعه کامل برای ریکاوری بازیکنان در نظر گرفته می شود.
به گزارش "ورزش سه"، استفاده از سرمادرمانی کل بدن چند سالی هست که در فوتبال اروپا مورد استفاده قرار می گیرد. اگر امروز ما عکس ها یا مطالبی راجب آن در شبکه های اجتماعی می بینم باید بدانیم که این مقوله از سالها قبل مورد توجه بوده و امروز پررنگ تر شده است. اما کاربرد این چنین روشهایی در فوتبال ما کجاست؟ این تکنیک ریکاوری فقط یکی از هزاران کمبودهایی است که فوتبال ایران از آن بی بهره است. فوتبال ما با چالش بسیار بزرگی در آینده خود مواجه است. ما از نظر سخت افزاری با کشورهای همسایه نیز فاصله داریم. متاسفانه این فاصله هر روز بیشتر می شود و ما همچنان درگیر این هستیم که بتوانیم روشهای درآمدزدایی (مثلا حق پخش تلویزیونی) را برای فوتبال به اصطلاح حرفه ای فراهم کنیم! شاید این حقیقت تلخ باشد اما بهتر است با خود صادق باشیم که با ادامه همین روند آینده ای روشنی پیش روی فوتبالمان نخواهد بود...
پوریا جراحی
مربی بدنساز فوتبال
خخخخخخخ