آلمان در 15 سال به فناوری روز هسته ای رسید

آفتاب‌‌نیوز :    سابقه تاریخی
 پس از جنگ جهانی دوم، متفقین هر گونه فعالیت در زمینه توسعه صنعتی یا تحقیقاتی هسته ای را در هر دو بخش آلمان ( شرقی و غربی) ممنوع کردند. پس از آنکه آلمان غربی رسما اعلام کرد که هیچ گونه سلاح هسته ای تولید نمی کند و در اختیار هم ندارد، در سال 1955 به عنوان یک کشور مستقل اجازه تحقیق و توسعه در زمینه انرژی هسته ای و استفاده صلح آمیز از آن را کسب کرد. تا آن زمان، برخی کشورها تحقیقات و کار روی فناوري هسته ای را آغاز کرده بودند و برخی حدود 10 سال در این زمینه سابقه داشتند. برای پر کردن این فاصله آلمان ها دست به کار شدند و بخش های سیاسی، اقتصادی و علمی مختلف در این کشور برای جلب همکاری همه جانبه بین المللی به صورت همسو وارد عمل شدند. بر همین اساس "برنامه هسته ای آلمان" تدوین شد. این برنامه شامل ساخت چند راكتور اولیه، فراهم کردن چرخه کامل سوخت و دورریزی زباله های رادیو اکتیو می شد. در سال 1955 دولت فدرال آلمان، وزارت انرژی این کشور را تاسیس کرد. به این ترتیب آلمان به یکی از اعضای تشکیل دهنده "جامعه انرژی اتمی اروپا" (EUROTOM ) و همچنین "آژانس انرژی هسته ای" (NEA) تبدیل شد. توافق نامه هایی برای همکاری با فرانسه، انگلیس و آمریکا به امضا رسید. با مشارکت تولید کنندگان آمریکایی، آلمان ها شروع به ساخت نیروگاه های هسته ای تجاری کردند. (شرکت های زیمنس و وسیتنگهاوس برای ساخت PWR راكتورهای آبی و شرکت های AEG و جنرال الکتریک برای ساخت راكتورهای آبی نوع BWR آمادگی خود را اعلام کردند.) تسهیلات و امکانات کارخانه های الکتریکی آلمان موجب تسریع کار شد. در عرض چند سال، چندین مرکز تحقیقات هسته ای در آلمان غربی به وجود آمد: KFK و GKSS و KFA در سال 1956. HMI و DESY در سال 1959 و GSI در سال 1969. بیشتر این مراکز تحقیقاتی همانند موسسات دانشگاهی مجهز به راكتورهای تحقیقاتی بودند. امروزه بیشتر راكتورهای تحقیقاتی تعطیل شده اند. از اواخر دهه 1980 برخی از این مراکز تحقیقاتی حوزه فعالیتشان را ( با تغییر نام) به تحقیق درباره موضوعات محیط زیستی تغییر دادند. به دلیل شرایط اقتصادی، تحقیقات هسته ای، بیشتر و بیشتر به فیزیک هسته ای بنیادین محدود شد. در سال 1958 یک نیروگاه هسته ای آزمایشی 16 مگاواتی ( به نام VAK ) به شرکت های GE /AEG سفارش داده شد که در سال 1960 به بهره برداری رسید. ساخت و ساز مستقل هسته ای آلمان از سال 1961 و با سفارش یک راكتور دمای بالا ( به نام AVR) به شرکت های BBK/BBC آغاز شد. سفارش ساخت راكتورهای تولید انرژی با توان بین 250 تا 350 مگاوات و 600 تا 700 مگاوات بین سال‌ های 1965 تا 1970 به شرکت های مختلف داده شد. پس از حدود 15 سال آلمان توانست فاصله خود را با فناوري روز دنیا در زمینه تکنولوژی هسته ای از میان بردارد. در این دوران صنایع هسته ای آلمان اولین سفارش های خارجی خود را از هلند (برای ساخت نیروگاه بورسل) و آرژانتین ( نیروگاه آتوچا) دریافت کرد. در سال 1972 ساخت راكتور ببیلیس - که بعدها به بزرگترین راكتور جهان تبدیل شد – با توان 1200 مگاوات در آلمان آغاز شد. بین سال های 1970 تا 1975 سالانه به طور متوسط سفارش ساخت 3 واحد نیروگاه هسته ای داده می شد. در سال 1960 شرکت های زیمنس و AEG با ادغام فعالیت های آتی در برنامه های هسته ای شان KWU (Kraftwerk Union) را بنیان نهادند. ساخت نیروگاه های هسته ای KWU با راكتورهای آبی PWR توسط متخصصین داخلی آغاز شد. با پشتوانه سال‌ ها تجربه عملیاتی، در نهایت یک راكتور آبی 1300 مگاواتی استاندارد شده (Konvoi) برای ساخت معرفی شد. هر چند که تنها ساخت 3 واحد Konvoi ( یعنی Isar-2, Neckarwestheim-2 , Emsland ) در عمل محقق شد. واحدهای Konvi که در سال 1982 سفارش داده شد و در سال های 88 و 89 به بهره برداری رسید، جزو آخرین پروژه های نیروگاه هسته ای در آلمان محسوب می شوند. تا آن زمان این نیروگاه ها چیزی حدود یک سوم از برق مصرفی کشور آلمان را تامین می کردند. در آلمان شرقی ساخت نیروگاه های هسته ای از سال 1955 و با کمک اتحاد جماهیر شوروی سابق آغاز شد. پس از راه اندازی "موسسه مرکزی فیزیک هسته ای" در سال 1956 و در شهر روسندورف تحقیقات در زمینه فیزیک هسته ای رسما آغاز شد. در همان مکان و در سال 1957 یک راكتور تحقیقاتی با کمک های شوروی شروع به کار کرد. اولین نیروگاه هسته ای آلمان شرقی با توان 70 مگاوات با نام رایسنبرگ (Rheinsberg ) مجهز به یک راكتور آبی PWR روسی در سال 1966 وارد شبکه برق این کشور شد. بین سال های 1974 تا 1979 واحدهای 1 تا 4 نیروگاه هسته ای گریفسوالد ( Greifswald ) ، آنها هم مجهز به راكتورهای روسی، به شبکه پیوستند. پس از اتحاد دو آلمان تجهیزات امنیتی پیشرفته متعلق به نیروگاه های هسته ای روسی از آلمان شرقی خارج شدند. بنابر گزارش ها هم اکنون تجهیزات هسته ای آلمان شرقی در مقایسه با همسایه غربی از امنیت پائین تری برخوردار است. به دلیل مسائل امنیتی و اقتصادی – به خصوص کاهش میزان مصرف – مسئولان تصمیم گرفتند این نیروگاه ها را ارتقای سطح ندهند و پس از مدتی این تجهیزات به تدریج تعطیل شدند. کار بر روی واحدهای در دست ساخت 6 و 7 و 8 گریفسوالد نیز متوقف شد. دو ماکت طرح اولیه راكتور پیشرفته در آلمان ساخت شد. یکی راكتور دمای بالا به نام THTR300 توسط HRB/BBC و دیگری یک راكتور به نام SNR300 توسط Interatom/siemens . اولی پس از راه اندازی و شروع به کار موفق و چند سال بهره برداری به دلایل اقتصادی و سیاسی تعطیل شد و دومی نیز هر چند کار ساختش به اتمام رسید، اما هرگز به بهره برداری نرسید. تمام نیروگاه های هسته ای آلمان که در حال حاضر فعال هستند، توسط KWU یا Siemens/AEG ساخته شده اند. دومین تامین کننده نیروگاه های هسته ای آلمان، شرکت BBR ( حاصل ادغام شرکت های Babcock& Wilcox, Boveri& Cie, Brown ) بود که در سال 1999 فروخته شد. به مدت چند سال شرکت های آلمانی به همراه Siemens/KWU و همکاری نزدیک شرکای فرانسوی اش (Edf و Framatoune ) در تدارک ساخت یک راكتور آبی PWR پیشرفته با نام EPR ( مخفف راكتور آب فشرده اروپایی) بودند. طراحی این راكتور بسیار مدرن بود و در ساخت آن تجهیزات پیشرفته ایمنی در نظر گرفته شده بود. در طراحی EPR تمهیداتی نیز برای کنترل حوادث منتج از ذوب هسته اندیشیده شده بود. دولت آلمان علاوه بر این از ساخت یک BWR ( راكتور آب جوش ) پیشرفته با نام SWR1000 که توسط Siemens/KWU در حال ساخت بود و دارای تجهیزات اضافی ایمنی بود، حمایت و استقبال کرد. از اوایل سال های دهه 1970 میلادی برنامه کاملا موفق هسته ای آلمان با مخالفت های رو به افزایش داخلی مواجه شد. از یک سو اعتراضات و تظاهرات خشونت آمیز و تصرف سایت ها توسط معترضین – به خصوص در بروکدورف، ویل و واکرسدورف – صورت گرفت و از سوی دیگر "شهروندان نگران" دست به شکایات قانونی علیه توسعه نیروگاه های هسته ای زدند. نتیجه این شد که ساخت و دادن مجوز احداث این نیروگاه ها به دلیل موانع قانونی به تاخیر افتاد. امروزه، ساخت نیروگاه های اتمی جدید به منظور تولید برق به لحاظ قانونی در آلمان ممنوع است.
 تاریخچه تکامل چرخه سوخت هسته ای 
تمام تجهیزات لازم برای ایجاد چرخه کامل سوخت هسته ای در سال های قبل و در بخش های مختلف آلمان آماده شده بود. در آلمان غربی سابق یک معدن بسیار کوچک استخراج اورانیوم به نام الویلر با قدرت تولید کیک زرد؛ در آلمان شرقی سابق نیز تجهیزات عظیم تولید اورانیوم در ویسموت که در شروع کار بخشی از اورانیوم مصرفی شوروی سابق را نیز تامین می کرد. الویلر اکنون تعطیل شده و ویسموت که از لحاظ مجموع اورانیوم تولید شده پس از آمریکا و کانادا مقام سوم جهان را داشت- غیرفعال شده است. پروژه ساخت یک نیروگاه بازیافت سوخت در واکرسدورف نیز در سال 1988، به دلیل اعتراضات عمومی و همچنین مشکلات اقتصادی متوقف شد. پس از آن و در حال حاضر آلمان برای بازیافت سوخت مصرف شده با شرکت های COGEMA از فرانسه و BNFL از انگلیس قرارداد دارد. این قرارداد با در نظر گرفتن قوانین شرکت های خصوصی و با موافقت دولتی تنظیم شده است. ضایعات رادیو اکتیو حاصل از پروسه بازیابی سوخت مصرف شده در کشورهای خارجی به آلمان بازگردانده می شود و پلوتونیوم حاصل از بازیافت برای تولید سوخت MOX استفاده می شود. یک نیروگاه ساخت سوخت MOX در هانائو ساخته شد ولی به دلایل عمدتا سیاسی مجوز بهره برداری نگرفت و به همین دلیل اکنون بلااستفاده مانده است. نیروگاه پیلوت بازیافت WAK نیز در حال حاضر غیرفعال است. از اوایل دهه 1960 میلادی آلمان غربی برنامه ای را برای مدیریت و دورریزی ضایعات رادیواکتیو نیروگاه ها آغاز کرد. سیاست دور ریزی زباله های هسته ای بر پایه این تصمیم بنا شده بود که تمام این ضایعات باید در اعماق زمین دفن شود. این سیاست در صورتی موجه است که یک مانع ضد تشعشعات رادیو اکتیو، که قادر به جذب این تشعشعات به صورت بلندمدت و تا زمان از بین رفتن کامل ضایعات باشد، راه آنها را برای رسیدن به سطح زمین سد کرده باشد. عملی کردن این سیاست و فعال شدن در این زمینه در معدن تحقیقاتی آسه در حوزه نمکی نيررساخسن آغاز شد، جایی که ضایعات رادیواکتیو با تشعشع پایین و متوسط به صورت آزمایشی و تا اواخر سال 1978 دور ریخته می شد. در سال 1979، یک موافقت نامه اصولی برای مدیریت ضایعات نیروگاه های هسته ای بین دولت فدرال و دولت محلی (لاندر) به امضا رسید. بر اساس این قرارداد دولت محلی نیدرساخسن متعهد شد حوزه نمکی گورلبن را برای تشخیص قابل استفاده بودن آن برای میزبانی انواع مختلف ضایعات رادیو اکتیو – به خصوص ضایعات با تشعشع خیلی زیاد – مورد ارزیابی و آزمایش قرار دهد. به دنبال سیاست های جدید انرژی در آلمان تحقیقات و کاوش های زیرزمینی در حوزه نمکی گورلبن در اکتبر سال 2000، حداقل به مدت سه سال و حداکثر تا 10 سال، متوقف شده است. محل سابق معدن سنگ آهن شاخت کنراد - آن هم در یندرساخسن- مجوز میزبانی زباله های هسته ای با تشعشع پایین و متوسط را گرفته، اما ساخت تاسیسات مخزن اصلی آن، باز هم به دلایل قانونی هنوز آغاز نشده است. 
وضعیت و فعالیت نیروگاه های هسته ای
 در سال 2002 ، 19 نیروگاه هسته ای فعال در آلمان به مجموع ظرفیت تولید 4/22 گیگاوات رسیدند که این میزان هفت درصد بیشتر از سال 1999 بود. این مسأله با افزایش توان راكتور گرمای ( KKP2 و KKU ) و همچنین بهینه سازی توربین بخار (1,KKI2 KKE, KKI ) محقق شد. افزایش توان راكتور گرمایی برای چند نیروگاه دیگر نیز در نظر گرفته شده است. الکتریسیته ناخالص تولید شده در نیروگاه های هسته ای در سال 2002 حدود 165 ساعت بود که 4/0درصد کمتر از سال قبل و حدود یک سوم کل برق تولید شده در کشور بود. این نسبت از سال 1985 تقریبا ثابت مانده است . اما طی دو دهه آینده این میزان به دلایل سیاسی که منجربه از رده خارج کردن نیروگاه های هسته ای می شود، کاهش خواهد یافت.
 تامین کنندگان نیروگاه های هسته ای
 از آغاز قرن بیست و یکم میلادی هیچ یک از نیروگاه های هسته ای آلمان تامین کننده داخلی ندارد. تنها تولید کننده داخلی یعنی Siemens/ KWU بخش هسته ای خود را با فراماتوم ANP ادغام کرد.
 اداره نیروگاه های هسته ای 
شرکت های گرداننده نیروگاه های هسته ای در حال حاضر تحت پوشش چند نهاد بزرگ دولتی فعالیت می کنند. این شرکت ها چند سال است که در حال متمرکز شدن و باز آرایی هستند. تعداد نیروهای انسانی در حال حاضر برای گرداندن نیروگاه ها کافی است و این نیروها به صورت مرتب بازآموزی می شوند. اما مسئله نیروهای انسانی به دلیل سیاست از رده خارج کردن نیروگاه های هسته ای از یک سو و کاهش علاقه به تحصیل در رشته های مربوط به موضوعات هسته ای از سوی دیگر، احتمالا باعث ایجاد مشکلات در صنعت هسته ای آلمان خواهد شد. چرخه سوخت و مدیریت زباله های اتمی
 تمام امکانات لازم برای کامل کردن چرخه سوخت در آلمان محقق شده است، اما در حال حاضر تنها تعداد کمی از این امکانات فعال هستند. بسیاری از آنها تعطیل و غیر فعال شده اند، یا این که مجوز فعالیت دریافت نکرده اند. بر اساس سیاست جدید هسته ای آلمان و قوانین مربوطه، مدیریت ضایعات اتمی نیروگاه های هسته ای شامل موارد زیر می شود: - انتقال سوخت مصرف شده برای عملیات بازیافت حداکثر تا تاریخ سی ام ژوئن سال 2005 میلادی و بهره برداری از سوخت هسته ای بازیافتی. - از تاریخ اول ماه ژوئیه سال 2005، استفاده از امکانات محلی و موقت انباشت زباله های اتمی تا بهره برداری از انبار زباله دائمی و نهایی مجاز خواهد بود. در گرونائو، نیروگاه غنی سازی URENCO از سال 2002 تا 2003 از ظرفیتی معادل SWU 400 در سال به SWU1400 در سال رسیده است و قرار است این میزان نهایتا به SWU4500 در سال برسد. در لینگن، تاسیسات تولید سوخت هسته ای ANF فعال است و برای LWR ها عناصر سوخت اورانیومی را تولید می کند. در سال 2002 افزایش ظرفیت خروجی تا میزان 500 تن اورانیوم در سال مجوز گرفت. هم اکنون سه مرکز موقت ذخیره سوخت مصرف شده فعال هستند: در آهاس مرکز TBLA برای سوخت های بدون تشعشع، در گورلبن، تاسیسات TBLG برای هر دو نوع بدون تشعشع و دارای تشعشع و در زویشنلاگر مرکز ZLN مختص سوخت های مصرف شده نیروگاه های هسته ای گریفسوالد و راینسبرگ، که هر دوی این نیروگاه ها پروسه غیر فعال شدن را طی می کنند. بنابر سیاست های هسته ای جدید آلمان، قرار است ذخایر سوخت مصرف شده موقت بیشتری در محل نیروگاه های هسته ای ساخته شود. مجوز فعالیت این ذخایر برای 13 سایت صادر شده و تا کنون یکی از آنها فعال شده است. در آغاز سال 2002، ظرفیت مجاز انبارهای داخل نیروگاه های هسته ای به THM6327 رسید. تاسیسات تبدیل زباله های هسته ای در PKA واقع در سایت گورلبن اکنون تکمیل شده است. درباره مخزن نهایی زباله های هسته ای ، طبق برنامه دولت آلمان، تاسیساتی که قدرت ذخیره یا بازیافت تمام انواع ضایعات هسته ای را داشته باشد تا سال 2030 به بهره برداری خواهد رسید. به همین منظور یک گروه کاری هم اکنون در حال ارزیابی سایت های مختلف است. 
فعالیت های مربوط به تحقیق و توسعه
 تحقیقات پایه ای اتمی در آلمان تحت پوشش BMBF ( وزارت فدرال آموزش و تحقیقات) انجام می گیرد. تحقیقات عملی و کاربردی – به خصوص درباره ایمنی و مخازن راكتورهای – نیز توسط BMWA ( وزارت فدرال اقتصاد و کارگری) انجام می شود. نکته قابل توجه این جاست که تحقیقات درباره موضوعات هسته ای در دانشگاه ها و مراکز مطالعه آلمان در حال کاهش است. به دلیل سیاست های دولتی در جهت متوقف کردن استفاده از انرژی هسته ای برای تولید برق مصرفی، هیچ فعالیتی هم برای تاسیس و تحقیقات روی راكتورهای هسته ای بیشتر انجام نمی شود. آلمان به عنوان یکی از اعضای اتحادیه اروپا و آژانس بین المللی انرژی اتمی از برنامه های مختلف بین المللی در زمینه ایمنی هسته ای و مدیریت زباله های اتمی حمایت می کند. قوانین و آیین نامه های داخلی 
ایمنی و روند صدور مجوز مطابق قانون اساسی آلمان، مسئولیت قانونی " تولید و استفاده انرژی اتمی برای مقاصد صلح آمیز، ساخت و فعالیت تاسیساتی در همین راستا، حفاظت در برابر ضایعات حاصله و دور ریزی زباله های حاوی تشعشعات رادیو اکتیو" بر عهده دولت فدرال این کشور است. بلافاصله پس از آن که جمهوری فدرال آلمان هر گونه تملک، توسعه و استفاده از تسلیحات اتمی را متوقف کرد، " قانون انرژی اتمی" ( Atomic Energy Act ) در تاریخ 23 دسامبر سال 1959 به اجرا درآمد. پیش از اتحاد دو آلمان حیطه اجرای این قانون به کشور آلمان غربی و شهر برلین محدود بود. در کشور آلمان، در روند قانون گذاری و اجرای آن باید محدودیت ها و شرایطی که از جانب اتحادیه اروپا اعمال می شود نیز در نظر گرفته شود. به عنوان مثال برای حفاظت در برابر تشعشعات ، " استانداردهای اولیه ایمنی" پیمانEURATOM وجود دارد که برای تضمین سلامت کارگران و عموم مردم در برابر خطرات تشعشعات اتمی وضع شده است. بر اساس فصل هفت پیمان EURATOM هر گونه استفاده از معادن، مواد اولیه و مواد دارای قابلیت شکافت هسته ای باید تحت نظارت کامل " مجمع انرژی هسته ای اروپایی " صورت گیرد. قانون انرژی اتمی در مسائل مربوط به ایمنی هسته ای و مدیریت ضایعات اتمی، مرجع اصلی مقررات و قوانین داخلی کشور آلمان محسوب می شود. اهداف اصلی این قانون حفاظت از جان و مال و سلامتی عموم در برابر ضایعات انرژی هسته ای و تاثیرات مخرب آن است. بر اساس اصلاحیه سال 2002 بر این قانون، هدف دیگر آن متوقف کردن استفاده از انرژی هسته ای برای تولید برق تجاری است. قانون انرژی اتمی آلمان در واقع قانون پیشگیرانه حفاظت در برابر تشعشعات است که پس از حادثه راكتور هسته ای چرنوبیل وضع شده است. درباره مسئله ایمنی نیروگاه هسته ای نیز ، وزارت فدرال محیط زیست (BMU ) دارای صلاحیت دولتی است. این در حالی است که اجرای قوانین دولت جزو مسئولیت های ایالت های فدرال ، یا همان لاندر، تعریف شده است. در واقع مجوز تاسیسات هسته ای توسط لاندر ارائه می شود، اما وزارت خانه های مختلفی، مسئولیت دادن مجوز ساخت، فعالیت، تعمیرات اساسی و غیرفعال کردن نیروگاه های هسته ای را به عهده دارند. جزئیات اجرایی روند صدور مجوز در " آئین نامه صدور مجوز هسته ای" آمده است. در آنجا مشخصا درباره پروسه تقاضای مجوز، با در نظر گرفتن اسناد مورد نیاز و مشارکت عامه، صحبت شده است. همچنین درباره ارزیابی تاثیرات زیست محیطی و دیگر شرایط لازم نیز بندهایی وجود دارد. برای حفظ یکپارچگی قانونی در تمام سرزمین جمهوری فدرال آلمان، وزارت محیط زیست بر صدور مجوزها و فعالیت های نظارتی در حیطه ایالت های مختلف نظارت دارد. این وزارتخانه در اعمال نظارتش ، از طرف اداره فدرال حفاظت در برابر تشعشعات (BfS) حمایت می شود. هدف اصلی در جریان صدور مجوز نظارت قانونی بر تاسیسات هسته ای، حفاظت از عموم مردم و کارمندان مستقر در این مراکز در برابر ضایعات حاصل از عملکرد تاسیسات است. مقامات مسئول در امر نظارت یا کارشناسی که از جانب آنها نمایندگی دارند، مجازند در هر زمانی که اراده کنند، به این تاسیسات دسترسی داشته باشند. همچنین می توانند آزمایش های لازم را انجام دهند و هر گونه اطلاعاتی را دریافت کنند. مقامات ایالتی این نظارت ها را از جانب دولت فدرال انجام می دهند. استانداردهای بالای حفاظتی که هم اکنون در آلمان اعمال می شود، تا حد بسیار زیادی احتمال وارد آمدن خطرات جدی از جانب نیروگاه های هسته ای را از میان برده است. با این وجود با در نظر گرفتن خسارات احتمالی، داشتن شرایط لازم اقتصادی برای جبران زیان های احتمالی یکی از پیش شرط های اصلی در روند صدور مجوز نیروگاه هاست. بالاترین حدی که برای بیمه خسارات در نظر گرفته شده 2500 میلیون یورو است. از سوی دیگر صاحبان و موسسان نیروگاه ها و شرکت های تحت امر آنها باید ذخیره کافی مالی برای غیر فعال کردن یا پیاده کردن تاسیسات و مدیریت ودور ریزی زباله های اتمی مانند سوخت مصرف شده را داشته باشند. از مقدار کل 35000 میلیون یورو که به عنوان ذخیره کنار گذاشته شده، حدود 45 درصد به غیرفعال کردن و پیاده کردن تاسیسات 55 درصد به مدیریت زباله های اتمی اختصاص یافته است.
    مدیریت ضایعات اتمی - قانون انرژی اتمی 
 قانون پیشگیرانه حفاظت در برابر تشعشعات - قانون فدرال استخراج معادن - آیین نامه حفاظتی تشعشعات - آیین نامه صدور مجوز هسته ای - آیین نامه اندوخته مالی 
سیاست هسته ای 
سال 1986 و پس از حادثه هسته ای چرنوبیل، اجماع سیاستمداران آلمانی بر سر استفاده از انرژی اتمی از بین رفت. تا آن زمان هر سه حزب حاضر در پارلمان، کم و بیش از توسعه استفاده از انرژی هسته ای حمایت می کردند. اما اکنون جامعه سیاسی آلمان در برخورد با این موضع دچار دو دستگی شده است: یک دسته موافق و دسته دیگر مخالف استفاده از انرژی اتمی هستند. حزب سوسیال دموکرات (SPD) در آن زمان در مخالفت با ائتلاف حاکم حزب دموکرات مسیحی (CDU) و حزب آزاد دموکراتیک (FDP) قطعنامه ای درون حزبی در جهت از دور خارج کردن انرژی هسته ای طی 10 سال صادر کرد. پس از سر آمدن آن 10سال، 12 سال دیگر نیز گذشت تا در سال 1998 ائتلاف سوسیال دموکرات ها و حزب سبز ( سبزها) در انتخابات فدرال برنده شدند و قدرت را در دست گرفتند. وضعیت سیاسی آلمان در آنجا که به روابط دولت مرکزی و ایالات مربوط می شود به دلیل تغییرات مدام اکثریت ها در مجالس و مراکز قدرت، پیچیده است. دولت مرکزی و دولت های محلی هر دو در زمینه صدور مجوزهای هسته ای و مسائل مربوط به ایمنی هسته ای، مسئولیت هایی دارند. دولت حاکم کنونی تصمیم دارد استفاده از انرژی اتمی را به قصد تولید برق تجاری کاملا ملغی کند. نهایتا توافقنامه ای در این زمینه میان دولت فدرال و صاحبان صنایع هسته ای در ماه ژوئن سال 2001 به امضا رسید. در آوریل سال 2002 اصلاحیه مربوط به "قانون انرژی اتمی" به اجرا درآمد. هدف اصلی این مصوبه اتمام استفاده از انرژی هسته ای برای تولید برق تجاری بود. علاوه بر محدود کردن عمر هر نیروگاه به 32 سال، تاسیس هر گونه نیروگاه جدید نیز ممنوع شد. بر همین اساس سهم انرژی هسته ای از کل انرژی مصرفی در کشور در طی دو دهه آینده مرتبا کاهش خواهد یافت. درباره دورریزی ضایعات رادیو اکتیو نیز توافقی حاصل شد. صاحبان نیروگاه ها با ساختن تاسیسات موقت انباشت زباله در محل نیروگاه ها و در جهت کاهش انتقال سوخت مصرف شده، دست کم برای آینده نزدیک موافقت کردند. از ماه ژوئیه سال 2005 مدیریت سوخت های مصرفی نیروگاه ها به دورریزی بدون انتقال محدود خواهد شد و هیچ گونه اجازه بازیافت نیز صادر نخواهد شد. سیاست های هسته ای جدید آلمان تاثیری بر مسئولیت این کشور در قبال تعهدات بین المللی و تلاش در جهت ایمن سازی هسته ای نخواهد داشت.
 نقش دولت در تحقیق و توسعه هسته ای 
علاوه بر فعالیت های حمایتی دولت فدرال در زمینه تحقیقات هسته ای، "مجمع تولید کنندگان بزرگ انرژی" (VGB) – که تمام شرکت های دارای مجوز آلمانی و خارجی دخیل در اداره نیروگاه های هسته ای عضو آن هستند – سالانه بین دو تا سه میلیون یورو برای تکمیل تحقیقات در استفاده از تجربیات عملی در زمینه انرژی هسته ای هزینه می کند. علاوه بر این، VGB طی 10 سال گذشته روی حدود 350 پروژه که سه چهارم آنها مستقیما به مسئله ایمنی مربوط می شود، سرمایه گذاری کرده است.
 انرژی هسته ای و تغییرات آب و هوایی
 موضع دولت آلمان در قبال انتشار گاز دی اکسید کربن (CO2) مشکلات جدیدی را در صنعت برق این کشور به وجود آورده است. دولت آلمان در سال 1995 تصميصم گرفت تا انتشار CO2 را تا سال 2005 به میزان 25 درصد نسبت به سال 1990 کاهش دهد. بخشی از این خواسته با تعطیلی صنایع سالخورده و ناکارآمد تولید انرژی در آلمان و ساخت تاسیسات جدید برآورده می شود. اما در زمان کوتاه امکان جایگزینی تجهیزات قدیمی با تکنولوژی روز وجود ندارد. برای تامین این خواسته استفاده از سوخت های هیدروکربنی باید به حداقل برسد. راه موجود برای صنایع تولید برق افزایش بازدهی انرژی، هم در تولید برق و هم در پایانه مصرف آن و از سوی دیگر رفتن به سمت فناوري تولیدی است که احتیاج به سوخت های فسیلی نداشته باشد. برای عموم مصرف کنندگان این موضوع به معنی کاهش مصرف انرژی است. میزان انتشار گاز CO2 در سال 2000 حدود 15 درصد نسبت به سال 1990 کاهش داشت. اما این رقم آنجا که به صنایع تولید برق مربوط می شود – که به تنهایی مسئول انتشار یک سوم کل گاز CO2 در آلمان هستند – از سال 1999 تا 2002 هشت درصد افزایش نشان می دهد.