برای انتقال لوله آب، جنگل ابر را قلع و قمع کرده‌اند
نگذارید حادثه "بلداجی"، اینجا تکرار شود+تصاویر
اینجا دره "مرده‌شور" منطقه "ابر" است؛ جنگلی باستانی لمیده بر بستری از مه و ابرهای نیمه‌انبوه که منحصر به فردترین ذخیره‌گاه سرخداری جهان را در دل خود جای داده است. دره‌ای که نامش را از زدوخورد منجر به مرگ و تدفین چند تن از ساکنان دو منطقه گلستان و سمنان کنونی بر سر آب در ۱۲۰ سال پیش گرفته است...
آفتابنیوز :
اینجا دره "مرده‌شور" منطقه "ابر" است؛ جنگلی باستانی لمیده بر بستری از مه و ابرهای نیمه‌انبوه که منحصر به فردترین ذخیره‌گاه سرخداری جهان را در دل خود جای داده است.
به گزارش آفتابنیوز؛ دره‌ای که نامش را از زدوخورد منجر به مرگ و تدفین چند تن از ساکنان دو منطقه گلستان و سمنان کنونی بر سر آب در ۱۲۰ سال پیش گرفته است. درخت‌ها، آبشارها و رودخانه‌هایی به جا مانده از دوران پس از عصر یخبندان، اما خیلی از آنها دیگر امروز سر جای خود نیستند. قطع و ریشه‌کن شده‌اند و زیر خروارها خاک مدفونند یا به جای‌شان لوله‌های ضخیم انتقال آب از دل کوه و قلب جنگل، بیرون زده است. ریشه‌های بعضی درخت‌ها از خاک بیرون است و کم مانده که از جا کنده شوند و سقوط کنند. جاده‌ای با عرض سه متر که در طول دو کیلومتر در دل جنگل ساخته شده و سر راه خود ده‌ها درخت را بلعیده. جلوتر که می‌روم لاشه‌های درختان است که جابه‌جا از کنار جاده به پایین دره پرت شده‌اند. آن طرف‌تر کوهی تراشیده شده چشم‌ها را آزار می‌دهد و جلوتر چندین چاه است که در جای جای زمین و جنگل حفر شده و باز کف رودخانه‌ای است که حالا در اثر لوله‌گذاری خشک شده است؛ به‌گونه‌ای که حتی یک قطره آب برای حوضه آبخیز باقی نمی‌گذارد و همه را انتقال می‌دهد. آن‌سوتر مراتعی بوده که حالا دیگر نیست و برای جاده سازی تخت و ویران شده است. به منطقه‌ای جنگی می‌ماند که ویرانه‌های یک جنگل باستانی منحصر به فرد را در خود دارد. آیا اینجا جنگی در جریان بوده یا اتفاق خواهد افتاد؟!
همزمان با روزهایی که حادثه تلخ "بلداجی" به کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی رفته و نمایندگان بر ناکارآمدی مدیریت وزارت نیرو در شکل گرفتن این بحران که منجر به کشته شدن یکی از شهروندان استان چهارمحال و بختیاری نیز شد صحه گذارده‌اند، پروژه "انتقال غیرقانونی آب گلستان به شاهرود" با نام نادرست و غلط‌انداز "قطری"، می‌رود تا حادثه‌ای مشابه بلداجی را اینبار در استانی مرزی و دارای تنش آبی شدید، رقم بزند. پروژه‌ای که به گفته مسئولان محیط زیست کشور از ابتدا با تخلف در نام چشمه‌ها و تعویض مکان آن و نیز دیگر تخلف‌های محرز از تفاهم‌نامه منعقده اجرا شده و از اساس غیرقانونی است. میزان قطع درخت و تخریب‌های پیش آمده در جنگل ابر و حفر چاه و قنات نیز از تخلف‌های دیگر این پروژه است که به‌رغم اصرار مدیران منابع طبیعی و محیط زیست سمنان، بسیار فراتر از آن چیزی است که گفته می‌شود. هرچند به دستور مسئولان قضایی گلستان هفته گذشته لوله آب این انتقال و حتی جاده دسترسی، پلمپ شد، اما سابقه اجرای پنهانی طرح در گذشته و نظرات ضد و نقیض مسئولان اجرایی و منابع طبیعی و محیط زیست سمنان، نگرانی ادامه این عملیات را دامن زده است.
تخریب جنگل و قطع درختان به‌رغم تکذیب منابع طبیعی سمنان
هرچند مسئولان منابع طبیعی سمنان بر این نکته اصرار دارند که تخریب جنگل و انجام عملیات لوله‌گذاری در داخل جنگل ابر پس از انعکاس گزارش آن در رسانه‌ها در مردادماه سال گذشته متوقف شده و تخریب‌هایی جزئی در آنجا صورت گرفته؛ اما مشاهدات عینی ما در منطقه خلاف این نکته را ثابت کرد.
علی‌نقی حیدریان، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان درباره این تخریب‌ها به ایانا گفت: "از سال گذشته که ما کار را با حضور دادگستری استان گلستان تعطیل کردیم و دادگستری گلستان دستگاه‌هایشان را پلمپ کرد هیچ عملیاتی در منطقه ابر برای لوله گذاری این پروژه انجام نشده و تنها در همان مسیر ۳۲۰ متری که کار کرده‌اند چهار یا پنج درخت قطع شده است."
وی در پاسخ به این پرسش که عکس‌ها و تصاویر مسیر طولانی تخریب و قطع درختان موجود است، افزود: "من این حرف‌ها را قبول ندارم و مطمئن هستم که پروژه در آنجا متوقف شده و بعد از آن تاریخ، کاری انجام نگرفته است. من تخریب‌ها را تکذیب می‌کنم و اطمینان می‌دهم که تا مجوز سازمان محیط زیست را ارائه ندهند اجازه ادامه اجرای پروژه را به آنها نخواهم داد."
حیدریان به خبرنگار ایانا که پرسید "پس چادری که پیمانکار و همراهش در آن منطقه حضور داشت و مدعی بود که در مزایده پروژه برنده شده و قرارداد دارد و در روز ۲۹ تیرماه با حضور فرماندار و دادستان علی آبادکتول و خبرنگاران، ابزار کار آنها (اعم از موتور برق، فرقون و بیل) توسط شورای تامین استان گلستان ضبط شد چه بوده است؟" اظهار بی‌اطلاعی کرد و ادامه داد: "احتمالاً پیمانکار منتظر بوده که مجوز ادامه پروژه تأیید شود وگرنه به هیچ عنوان در آن منطقه اجازه ادامه کار را نداده‌ایم و پروژه متوقف است."
این در حالی است که وی در تاریخ ۲۹ تیرماه ۹۵ یعنی حدود دو هفته پیش در مصاحبه‌ای با روزنامه "پیام استان سمنان" گفته بود: "پروژه آب "قطری" قطعاً انجام می‌شود و تنها یک‌هزار و ۵۰۰ متر تا اتمام این طرح باقی مانده و با وجود احداث ۴۸ کیلومتر خط لوله انتقال و ۱۷سال زمان و انرژی پروژه آب قطری باید به اتمام برسد."
حیدریان درباره حفر چاه و قنات‌ها که اساساً در پروژه تعریف نشده و وجاهت قانونی ندارد، خاطرنشان کرد: "این‌ها مربوط به مدیریت گذشته است و سه سال پیش اتفاق افتاده که بنده مدیر استان نبوده‌ام. اما تا آنجا که من می‌دانم علت برخی مباحث فنی آب بوده که بتوانند آب را از پایین منتقل کنند تا تخریب کمتر شود."
محیط زیست سمنان: فقط چهار، پنج درخت قطع شده
اما عباسعلی دامنگیر، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان با اطمینان می‌گوید که در کل این پروژه فقط و در نهایت تنها چهار یا پنج درخت قطع شده که آنهم با برخورد متولیان متوقف شد.
وی در پاسخ به پرسش ایانا درباره مجوز سازمان برای ادامه یا توقف این پروژه می‌افزاید: "سازمان حفاظت محیط زیست قبلاً و در دولت قبل مجوز این پروژه را داده و ما گزارشی درباره تخریب و قطع درختان بیشتری از آنجا نداریم و تخریب‌ها مربوط به جای دیگری هستند. بنده در بازدید از منطقه میزان خسارت را ارزیابی کرده و اطمینان می‌دهم که بیش از چهار تا پنج درخت نیست." اما اکنون پروژه با شکایت استان گلستان متوقف شده است و سازمان باید نظر بدهد.
این در حالی است که در همان مصاحبه روزنامه "پیام استان سمنان" از قول دامنگیر نوشته شده است: "اینکه اخیراً مدیرکل محیط زیست استان سمنان از اخذ موافقت این سازمان با اجرای پروژه آب قطری سخن گفته و می‌گوید: این طرح ۹۵ درصد پیشرفت فیزیکی را در کنار موافقت اصولی محیط زیست دارد. با اتمام این طرح با رعایت مسائل محیط زیستی شامل حفاری با دست توسط آب و فاضلاب شهری استان سمنان موافقت شد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان در آن مصاحبه تأکید می‌کند: آب قطری دارای موافقت از محیط زیست بوده و دلیل عدم اتمام آن در سال گذشته فرافکنی برخی مسئولان و تشکل‌ها در داخل و خارج از استان به‌نظر می‌رسد و با وجود مجوز سازمان محیط زیست نباید جلوی اتمام این پروژه گرفته می‌شد."
هرچند مدیرکل حفاظت محیط زیست سمنان این نقل وقول را تکذیب می‌کند، اما او با گذشت بیش از یک ماه از انجام این مصاحبه و انتشار آن در روزنامه و سایت رونامه استانی پیام استان سمنان هیچ تکذیبیه‌ای نداده است.
سازمان محیط زیست مجوزی نداده
فرهاد دبیری، معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست اما تأکید می‌کند که "هنوز از سوی سازمان حفاظت محیط زیست مجوزی برای این پروژه صادر نشده است و مجوز مربوط به دولت قبل است که با اعتراض مسئولان و محیط زیست استان گلستان در دست بررسی است."
وی به ایانا می‌گوید: "در جلسه‌ای که با تشکل‌های محیط زیستی شرق گلستان داشتیم مقرر شد به‌دلیل کاهش آب و بروز تنش آبی در شرق این استان، بهره‌برداری به نصف کاهش یابد."
دبیری تصریح کرد: "این در صورتی است که این پروژه، انتقال آب از یک نقطه استان سمنان به نقطه‌ای دیگر باشد که بر اساس قانون نیاز به ارزیابی زیست محیطی ندارد و به شرط اینکه بخش جنگلی طرح، با دست و با کمترین میزان خسارت به جنگل انجام شود مجوز خواهد گرفت، اما اگر آن‌طور که مسئولان گلستان گفته‌اند انتقال از داخل مرزهای استان گلستان و انتقال آب بین حوضه‌ای باشد حتماً نیاز به ارزیابی زیست‌محیطی دارد که باید در کمیته ارزیابی سازمان حفاظت محیط زیست انجام شود."
تصمیم غیرکارشناسی وزارت نیرو
از سوی دیگر دبیر "ستاد مردمی بازگشت آب سرچشمه‌های زرین گل" می‌گوید منتظر پاسخ مسئولان.
عیسی اسفندیاری به ایانا می‌گوید: "پس از تشکیل رسمی ستاد مردمی، نشست‌هایی را با مسئولان استانی و کشوری داشتیم که ازجمله مهم‌ترین آنها سازمان حفاظت محیط زیست کشور، فراکسیون محیط زیست مجلس، صدا وسیمای ملی، نمایندگان خبرگان رهبری در استان، استانداری گلستان و با دستگاه قضایی استان بود که همه بر غیرقانونی بودن این طرح تأکید داشتند. حتی توانستیم پای دادستان علی آبادکتول را به محل اجرای پروژه بکشانیم و هم‌اکنون پروژه به دستور ایشان متوقف است."
وی اظهار داشت: "همچنین در سال گذشته با وزیر نیرو در دفتر ایشان جلسه داشتیم که بعد از ارائه مستندات و توضیحات اعضای ستاد، دستور توقف موقت پروژه را صادر کردند. و مقرر شد هیاتی از وزارت نیرو از محل احداث پروژه بازدید کنند. بعد از بازدید کارشناسان وزارت نیرو، مصوبه سال ۷۸ از پنج میلیون متر مکعب در سال یعنی ۱۵۰ لیتر بر ثانیه با دستور معاون وزیر حجم تخصیص به ۵۰ درصد کاهش پیدا کرد و مقرر شد که ۲,۵ میلیون مترمکعب در سال یعنی ۱۲۰ لیتر بر ثانیه در هشت ماه از سال ببرند."
اسفندیاری تأکید کرد: ستاد مردمی این تصمیم وزارت نیرو را یک تصمیم غیرکارشناسی می‌داند و به هیچ وجه زیر بار آن نخواهد رفت؛ چراکه با اندازه‌گیری‌های به‌عمل‌آمده توسط آب منطقه‌ای استان گلستان در تیرماه سال جاری دبی آب سرچشمه‌ها ۴۱ لیتر بر ثانیه است و لذا اندک آب باقیمانده را سهم طبیعت می‌دانیم. به همین جهت به لحاظ حقوقی وکیل گرفته‌ایم و شکایاتی را به ثبت رسانده‌ایم و در حال پیگیری حقوقی موضوع هستیم. هم از طریق دیوان عدالت به‌دنبال ابطال مجوز هستیم هم از طریق دادگاه عمومی به‌علت این که در سال ۱۳۵۰ دولت وقت این آب را به مردم فروخته است و ما سند حقابه در اختیار داریم و هم‌اکنون طرح دعوی کرده‌ایم. همچنین از طریق سازمان بازرسی کل کشور پرونده انتقال آب از سرشاخه‌های علی‌آباد کتول به شاهرود را دنبال می‌کنیم چراکه طبق قانون برنامه‌های توسعه چنین پروژه‌هایی در چنین وسعتی باید مطالعات زیست‌محیطی زیر نظر سازمان محیط زیست را داشته باشند، اما این پروژه فاقد ارزیابی زیست‌محیطی است و همچنین طبق قوانین سازمان بین‌المللی یونیسکو و قوانین ملی انتقال آب از حوضه‌ای که خودش دچار تنش شدید آبی است به حوضه‌ای دیگر ممنوع و غیرقانونی است و بنابر گزارشات وزارت نیرو استان گلستان در وضعیت تنش آبی است.
وی تأکید کرد: "یکی از مشکلات اصلی حوضه جنوب شرقی علی‌آباد کتول با شاهرود مشخص نبودن مرز سیاسی است. هم‌اکنون برابر مستندات و با جانمایی مختصات جغرافیایی چشمه‌ها در نقشه تقسیمات سیاسی وزارت کشور تمامی چشمه‌ها در حوضه جغرافیایی گلستان قرار دارد. طبق قانون ماده ۱۴ تقسیمات کشوری وزارت کشور کلیه استانداری‌ها را مکلف به تعیین مرز جغرافیایی کرده است؛ بنابراین ستاد مردمی جلساتی را با فرمانداری و استانداری گلستان و منابع طبیعی داشته است و به‌دنبال پیاده کردن مرز استان و تغییر تحول منابع طبیعی جنگل شیرین‌آباد هستیم که این مشکلات برای همیشه حل شود و ما دیگر شاهد تعدی و تعرض به جنگل‌های پهن‌برگ هیرکانی این منطقه نباشیم. همچنین مواردی از نقض قانون ازجمله ماده ۹۷، ۱۰۱، ۱۰۲ و ۱۰۶ قانون مدنی در این طرح دیده می‌شود که در حال پیگیری جدی هستیم."
اسفندیاری در پایان گفت: "لازم به ذکر است که طرح به‌علت تنش‌های اجتماعی دوبار در شورای تأمین استان گلستان مطرح شده و به تصویب رسیده است. ستاد مردمی بازگشت سرچشمه‌های زرین گل‌کار را تنها در چارچوب قانون پیگیری می‌کند و التزام به قانون دارد و امیدواریم مسئولان وزارت نیرو تدبیر به خرج دهند و خدایی ناکرده ما شاهد حوادثی ازجمله بلداجی نباشیم."
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید