آیا "خلیفه خدا" باید به اوین یا رجایی شهر برود؟

نشست علمی «زندان زدایی و حبس زدایی در پرتو نظرات آیت‌الله هاشمی شاهرودی» بعداز ظهر امروز (چهارشنبه) در دانشگاه عدالت برگزار شد.

آفتاب‌‌نیوز :

بزرگمهر استاد دانشگاه تهران در ابتدای این نشست گفت:‌ در معنای لفظی حبس اعم از زندان است و آیت الله هاشمی شاهرودی این تفاوت را به خوبی در ابتدای کتاب خود توضیح دادند.

وی با اشاره به ابعاد شخصیتی آیت‌الله هاشمی شاهرودی تصریح کرد: ایشان به زندان نظر منفی دارند و آن را مذموم می‌دانند و می فرمایند که عدم مشروعیت به حبس است؛ چرا که نهایت حبس باید یک هفته باشد و فرد باید در زندان برای مجازات اصلی خود آماده شود، اما آیا این مبنای شیعی در وضع موجود محقق است؟

این استاد دانشگاه تاکید کرد:‌ ایشان معتقد است که اگر از نظر فلسفه و غایت شناسی به زندان نگاه کنیم که هدف تربیتی دارد، زندان نتیجه عکس می دهد و شخص در زندان تربیت منفی می بیند؛ بنابراین ایشان نقد جرم شناسی به حبس می‌کند.

بزرگمهر خاطرنشان کرد: زندان سیستماتیک نیز از زمان امویان و عباسیان تاسیس شده و به دلیل مخالفت های آنان با افراد مخالف سیاسی خود بوده است؛ بنابراین بزرگترین زندان ها در زمان سفاک‌ترین نظام ها به وجود آمده اند و در حکومت های اسلامی و اسلامی‌تر ، زندان کمتری داشتیم.

وی همچنین گفت:‌ آیا خلیفه خدا باید به اوین یا رجایی شهر بیفتد؟ پس این نگاه با نگاه دینی تطابق ندارد. زندان مجازاتی است که اگر اجرا شود هم مجرم و هم خانواده اش مجازات می‌شوند، اما آیا این ظلم نیست؟ پس آیت الله می گویند که این موضوع برخلاف اصل قرآنی و حقوق بشر است.

این استاد دانشگاه در ادامه اظهار کرد: ایشان در کتاب خود بعد از بررسی این مباحث پیشنهادهایی نیز ارائه می‌کند که یکی از پیشنهادها ارائه مدل های مجازات های جایگزین است؛ چرا که مجازات حبس به دلیل آثار منفی باید تغییر پیدا کند، اما در عین حال مجرم باید بر اساس عدالت مجازات شود.

بزرگمهر ادامه داد: در قانون جدید این موضوع به نتیجه رسیده و شاهد نگاه حبس زدایی بر قوانین حاکم هستیم و نظرات آیت الله هاشمی شاهرودی که حدود ده تا 12 سال پیش در این رابطه ارائه شده اکنون در قوه مقننه با اصلاح قوانین اجرایی شده اند. در سطح قوه قضاییه نیز در زمان تصدی ایشان 25 بخشنامه درباره حبس زدایی صادر شده که نمونه بی سابقه‌ای است.

به گزارش ایسنا، در ادامه این نشست صادقی - قاضی دادگستری - با اشاره به کتاب آیت الله هاشمی شاهرودی اظهار کرد: اندیشه های ناب آیت الله هاشمی در حوزه حبس زدایی و زندان زدایی در تقنین و قانونگذاری و در بخش عملی بسیار تاثیرگذار بوده و قوانین بسیاری از نظرات ایشان تاثیر پذیرفته است.

وی ادامه داد: باید بپذیریم که زندان اگر چه مشکلات اساسی دارد، اما به عنوان یکی از مجازات های مورد توجه است و طبق نظر آیت الله هاشمی شاهرودی باید از مجازات زندان و حبس بجا و در موارد حداقلی استفاده شود و قضات مجازات های جایگزین تعیین کنند؛ چرا که مصلحت جامعه در این است. در عین حال دین مبین اسلام نیز نظر اینگونه دارد.

صادقی خاطرنشان کرد: بسیاری از افراد که مرتکب جرمی می‌شوند مجرمین بالفطره و خطرناک نیستند و بسیاری از آن‌ها اشخاص محترمی هستند که ناخواسته مرتکب جرمی شده‌اند، حال باید برای همه این افراد قرار بازداشت صادر شود؟

این قاضی دادگستری تصریح کرد: بسیاری از آن‌ها با التزام به حضور و با قول شرف به موقع در مراجع قضایی حاضر می‌شوند و بیم فرار آن‌ها وجود ندارد چرا که جرم ‌آن‌ها در اکثر مواقع بر حسب اتفاق پیش آمده و قرار بازداشت می‌تواند فقط برای مجرمین خطرناک صادر شود که با آزادی آن‌ها احتمال وقوع جرم دیگری می رود.

وی همچنین گفت:‌ برخی به موضوع بازدارندگی و پیشگیری از جرم اشاره دارند و زندان و قرار بازداشت را برای آن می دانند اما وقتی فرد خطری ندارد و جزو مجرمین خطرناک نیست، ضرورتی برای این موضوع نیز پیدا نمی شود.

صادقی با اشاره به آسیب‌هایی که زندان برای افراد دارد تصریح کرد: زندان تهدیدی برای زندانی است چون اولا باعث از بین رفتن آبرو و حیثیت او می‌شود ، همچنین می‌تواند در شغل و اشتغال و در آینده او ایجاد خلل کند. ایجاد مشکلات معیشتی و مشکلات روحی و روانی از دیگر موارد است که فشار سنگینی به زندانی وارد می‌کند و بعضا شاهد ایجاد سرخوردگی و احساس حقارت در آن‌ها هستیم.

وی تاثیرپذیری منفی از زندانیان دیگر را از آسیب های دیگر زندان برشمرد و افزود:‌ راهکار زندان زدایی و تخفیف مجازات و عفو یکی از راهکارهای موثر در بحث زندان زدایی و حبس است.

به گزارش ایسنا، در قسمت پایانی این میزگرد علمی ،‌آقایی مدرس دانشگاه عدالت نیز گفت:‌ زندان زدایی و حبس زدایی از مفاهیم جدید زمانه ماست که در دو دهه اخیر مورد توجه قرار گرفته و تاثیر این نظریه طوری بوده که فضای آکادمیک و دانشگاهی را نیز تحت تاثیر خود قرار داده است.

گزارش خطا

لینک کوتاه: https://aftabnews.ir/001iLO