آفتابنیوز : سرویس فرهنگی- نمایشگاهی نادر که با گردهم آوردن هنر مدرن ایرانی و عرب در موزه هنرهای معاصر، توجه رسانههای خارجی را به خود حلب کرده است. سایت «المانیتور» از این موضوع به عنوان اقدامی منحصر بفرد برای دیپلماسی فرهنگی و هنری یاد کرده است. نمایشگاه «دریای آونگان» در موزه هنرهای معاصر آثار هنرمندان معاصر ایرانی و عرب را در یک جا گردهم آورده است.
به گزارش آفتابنیوز؛ این نمایشگاه به سرپرستی بنیاد هنری برجیل که مقر آن در امارات متحده عربی است از تاریخ ۸ نوامبر افتتاح شده و تا ۲۳ دسامبر دایر خواهد بود. بیش از ۵۰ سال کار هنری از دهه ۴۰ میلادی تا ۹۰ میلادی هنرمندان جهان عرب از کشورهای مصر، عراق، کشورهای شمال آفریقا، خاورمیانه و شبه جزیره عربستان در این نمایشگاه به نمایش گذاشته شده اند. نام این نمایشگاه (دریای آونگان) از شعری از محمود درویش شاعر فلسطینی اقتباس شده است. این اولین باری است که یک نمایشگاه از هنر عربی مدرن در ایران دایر میشود.»
«مجید ملانوروزی» مدیر موزه هنرهای معاصر در گفتوگو با «المانیتور» میگوید که این نمایشگاه فرصتی منحصر به فرد را برای پژوهشگران و دانشجویان به منظور مطالعه تطبیقی هنر مدرن ایرانی و عربی فراهم کرده است. او همچنین باور دارد که برگزاری این نمایشگاه میتواند زمینهساز گفتوگوی میان هنرمندان ایرانی و عرب باشد و از نظر دیپلماسی فرهنگی امری مهم قلمداد میشود. او میگوید: «در فضای کنونی تصویر فرهنگی ارائه شده از جهان اسلام با توجه به جنبشهایی چون داعش لکهدار شده است و در همان حال، تنشهای فرقهای و قومی در خاورمیانه سبب شده تا فضای انسانی و فرهنگی میان کشورها تیره و تار شوند. من فکر میکنم که هنر و هنرمندان میتوانند پیشگام بهبود روابط انسانی باشند؛ به خصوص در حوزه نقاشی که با استفاده از یک زبان جهانی میتواند به ایجاد درک مشترک میان انسانها کمک کند.»
این سایت در ادامه افزوده است در حالی که ممکن است در ایران شعر عرب شناخته شده باشد اما عملا ایرانیان در معرض هنرهای تجسمی عربی نبودهاند و درک پیشینی از این هنر ندارند؛ در نتیجه دریای آونگان اولین تلاش برای معرفی هنرمندان تجسمی عرب به ایرانیان بوده است.
ملانوروزی در ادامه به المانیتور میگوید که معرفی جنبشهای مختلف هنری در خاورمیانه از جمله اهداف اصلی موزه برای دایر کردن این نمایشگاه بوده است که سیاست آن شناسایی جنبشهای هنری جهانی به مخاطب ایرانی است. او میگوید: «تاکنون نمایشگاههای بسیاری از آثار هنرمندان غربی برگزار شدهاند با این حال، متاسفانه نمایشگاه درباره جنبشهای هنری در خاورمیانه، در ایران برگزار نشده است. بسیاری از هنرمندان ایرانی و کارشناسان هنری در ایران حتی با هنرهای تجسمی عربی آشنایی ندارند؛ یکی از اهداف ما این است که فضای موردنیاز به منظور آشنایی هنرمندان ایرانی و منتقدان هنری با هنر مدرن عرب را فراهم کنیم.»
«امیر راد» از فعالان هنری و رسانهای هم به المانیتور میگوید که معتقد است برگزاری نمایشگاههای هنری در منطقه راهی مهم برای معرفی هنرمندان پیشرو معاصر عرب به ایرانیان است. او میگوید: «نمایشگاه مقاومت برگزار شده بود که در آن آثار عربی در چارچوب مفهوم مقاومت نمایش داده شدند با این حال، در ایران ما با هنرمندان مدرنیست عرب پیشگام در این حوزه چندان آشنا نیستیم.»
بنیاد هنری برجیل توسط کریم سلطان در سال ۲۰۱۰ میلادی با هدف تعمیق هنر عربی در امارات متحده عربی و سایر نقاط جهان تاسیس شد و هدفش به اشتراکگذاری تجربیات مشترک و ترویج گفتوگوی فرهنگی و هنری است.
روزنامه «گاردین» نیز با انتشار گزارشی درباره این نمایشگاه، اشاره میکند که در میانه تنشهای سیاسی نقاشی هنرمندان عرب در کنار آثار نقاشان ایرانی نمادی از ارتباط و پیوند فرهنگی میان ملل است. از عربستان سعودی تا امارات متحده عربی شاهد پیوندی فرهنگی در منطقه، علیرغم تنش نهفته در روابط سیاسی ایران و همسایگان عرب در تهران هستیم. اکنون موزه هنرهای معاصر تهران که آثار هنرمندان مدرنی مانند جکسون پولاک، فرانسیس بیکن و اندی وارهول را در خود جای داده، ۴۰ اثر از هنرمندان برجسته عرب را به نمایش گذاشته است. این نمایشگاه در شرایطی برگزار میشود که تنش در روابط سیاسی میان تهران و ریاض بر سر بحرانها منطقهای، اعدام شیخ نمر روحانی شیعه در عربستان سعودی و حمله به سفارت ریاض در تهران بالا گرفته است.
«محسن نوفرستی» یکی از مسئولان موزه هنرهای معاصر میگوید که روابط فرهنگی ایران با جهان خارج فارغ از وضعیت و مناسبات سیاسی حفظ شده است. او میگوید: «حتی در زمان تحریم نیز ما آثار بسیاری از هنرمندان از نقاط مختلف جهان را به نمایش میگذاشتیم و میزبان آنان بودیم. این نمایشگاه به گرمی در تهران مورد استقبال قرار گرفته است و صدها نفر از مردم هر روز از آن بازدید میکنند.
کریم سلطان از بنیاد هنری برجیل شارجه که در برپایی این نمایشگاه با موزه هنرهای معاصر همکاری کرده، براین باور است که هنر از قدرت برتری نسبت به سیاست برخوردار است.
او میگوید در حال حاضر آثار هنرمندان ایرانی در دبی و دیگر نقاط امارات متحده عربی به نمایش در میآیند و بنیاد هنری شارجه نمایشگاه مهمی از آثار هنری فریده لاشایی را برگزار کرد و یک گالری هنری در دبی نیز برگزارکننده نمایشگاه آثار منیر شاهرودی فرمانفرمائیان بود. او امیدوار است که برگزاری نمایشگاههای اینچنینی زمینه را برای گفتوگوی متقابل میان ایرانیان و اعراب فراهم سازد.