آفتابنیوز : به گزارش یدیعوت آهارونوت، به نقل از دیپلماتها، در حالی که بحران بر سر برنامه هستهای ایران شدت گرفته است، رییس شورای حکام آژانس هشدار داده که ممکن است راه دیگری جز پذیرفتن غنیسازی در مقیاس کوچک توسط تهران وجود نداشته باشد.
برای غرب بدبین، جنبه مثب قضیه آنست که از طریق قطعنامه شورای حکام اجازه بازرسیهای سرزده به منظور کنترل برنامههای ساخت بمب داده میشود و تهران در عوض متعهد میشود اورانیوم را در مقیاس صنعتی غنیسازی نکند.
کشورهای عضو شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی در تاریخ 6 مارس خواستار ارجاع پرونده بحثبرانگیز هستهای ایران به شورای امنیت شدند.
افراد مطلع در این باره گفتند، رای شورای حکام آژانس ایران را به سمتی هدایت کرد که با تحریک غرور ملی و با کسب حمایت روسیه و چین دو کشور دارای حق وتو مبنی بر مخالفت با تحریم علیه تهران که از سوی آمریکا مطرح شده، شورای امنیت عملا از کار انداخت.
محمد البرادعی رییس سازمان بینالمللی انرژی اتمی در گزارشی که 27 فوریه و یک هفته پیش از تشکیل جلسه سران شورای حکام به منظور تصمیمگیری درباره اینکه خواستار چه اقدامی علیه ایران توسط شورای امنیت شوند، ارایه خواهد داد، توضیح و پیشنهادی نخواهد داد.
اما در محافل دیپلماتیک پیشنهاد شده است که یکی از مواردی که برای رسیدن به مصالحه میتوان در نظر گرفت آنست که بپذیرند ایران غنیسازی اورانیوم در مقیاس کوچک را انجام دهد و در عوض تضمین بدهد که سوخت هستهای برای ساخت بمب تولید نکند.
ملیسا فلمینگ سخنگوی آژانس گفت: البرادعی به طور آشکار و در محافل خصوصی با این استدلال که ایران گامهایی را در راستای اعتمادسازی بینالمللی و جداسازی فعالیتهای مرتبط با غنیسازی و همکاری کامل با بازرسان آژانس برداشته، از این کشور حمایت کرده است.
یک دیپلمات نزدیک به آژانس که خواست به خاطر حساسیت موضوع نامش فاش نشود، گفت: البرادعی همچنین به دیپلماتها گفته است که نیروگاه پایلوت نطنز واقعیتی است که باید با آن کنار بیاییم.
این دیپلمات درباره تصمیم دو کشور بزرگ غیرغربی برای حفاظت سرمایهگذاریهای گسترده در انرژی و تجارت با ایران، گفت: در شورای امنیت اتفاقی نخواهد افتاد زیرا چین و روسیه با تحریم مخالفت خواهند کرد.
ایران پذیرای طرح البرادعی بنا بر این گزارش، منوچهر متکی وزیر امور خارجه ایران از طرح البرادعی استقبال کرده و آن را راهی بالقوه برای برطرف کردن سوءظن غربیها مبنی بر اینکه تهران در صدد ساخت بمب است، دانست که در عین حال حق انکارناپذیر ایران برای دستیابی به انرژی هستهای برای تولید الکتریسیته را لحاظ کرده است.
روسیه به عنوان مشوقی برای ایران که غنیسازی اورانیوم در مقیاس صنعتی را انجام ندهد، پیشنهاد تهیه اورانیوم مورد استفاده را در یک قرارداد مشترک به این کشور داده است.
تهران مذاکره درباره این طرح را پذیرفته اما رییس سازمان انرژی اتمی ایران هشدار داده که هیچ طرحی که غنیسازی در خارج از خاک ایران را مطرح کند، نمیپذیرد.
بر اساس این گزارش، غلامرضا آقازاده در سخنانی در تلویزیون دولتی ایران با بیان اینکه ما یک کشور هستهای هستیم و غرب میداند که راه دیگری جز مذاکره ندارد، افزود: ایران از کشورهای غربی دعوت کرده تا در نطنز سرمایهگذاری کنند و در آنجا حضور داشته باشند.
وی گفت: تضمین بیشتری نمیتوانیم به کشورهای جهان بدهیم.
هفته گذشته ایران تزریق گاز هگزافلوراید اورانیوم به تعدادی از سانتریفیوژها را آغاز کرد. سانتریفیوژها با سرعت مافوق صوت میچرخند و در اثر این چرخش موادی حاصل میشود که سوخت برای نیروگاههای هستهای است و در صورتی که در درجههای بالاتری غنی شود برای ساخت کلاهک مورد استفاده قرار میگیرد.
تحلیلگران معتقدند ماهها طول میکشد تا ایران 164 سانتریفیوژی که به علت استفاده نکردن زنگ زده و پوسیده شده است را احیا کند و همچنین زمان بیشتری برای برطرف کردن نقایص فنی نیاز است تا 1000 واحد اورانیوم غنیشده که فقط مورد نیاز برای فقط یک بمب خام است، به دست آید.
اما آمریکا و رهبران اروپایی با اشاره به سوابق ایران برای پنهان کردن فعالیتهای هستهای از آژانس بینالمللی انرژی اتمی، مخالف دادن هرگونه مهلت به این کشور هستند تا به واسطه آن بتواند تولید هگزا فلوراید اورانیوم را سرانجام دهد و با به راه انداختن یک زرادخانه هستهای هر زمان که لازم باشد از آن استفاده کند.
آنها با بیان اینکه در صورتی که چنین اتفاقی بیفتد پیشگیری از به خطر افتادن صلح جهانی از سوی ایران بسیار دیر خواهد بود، به تهدید مقامات جمهوری اسلامی به نابودی اسراییل و حمایت از شبهنظامیان مسلمان اشاره کردند.
آیا طرح البرادعی عاقلانه است؟ «دیوید آلبرایت» یکی از بازرسان سابق آژانس بینالمللی انرژی اتمی در عراق و رییس موسسه علوم و امنیت بینالمللی در واشنگتن گفت: پیشنهاد البرادعی عاقلانه به نظر نمیرسد. اگر ایرانیها این مصالحه را که وی پیشنهاد کرده بپذیرند احتمال آن وجود دارد که امتیازات بیشتری بخواهند مثلا اینکه سانتریفیوژهای بیشتری را به کار اندازد.
ایران تولید انرژی در مقاصد غیرنظامی به عنوان یکی از امضاکننده معاهده منع تکثیر سلاح هستهای را حق خود میداند.
برخی تحلیلگران میگویند، سختتر کردن قوانین ان.پی.تی ممکن است تنها راه خروج از بحران و برطرف کردن بنبست پیش روی شورای امنیت برای اعمال تحریم و تعهد ایران برای غنیسازی با نظارت آژانس باشد.