۵۰ سال تهدید «هفت تپه» شهری از دوران ایلام
به گزارش آفتاب نیوز به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، علی زلقی رییس هیأت گمانه زنی به منظور تعیین عرصه و حریم هفت تپه افزود: اگر چه بیش از نیم قرن از آغاز کاوشها و مطالعات باستان شناختی بر روی هفت تپه، این شهر مهم ایلامی می‌گذرد و در طول این مدت نقشه هایی از گستردگی محدوده این آثار تهیه شده، اما متاسفانه هنوز محدوده عرصه و حریم آن تصویب نشده است.
وی با اشاره به بروز مشکلات زیادی نسبت به دخل و تصرف در محدوده عرصه و حریم این محوطه تصریح کرد : به منظور رفع این مشکلات در اسفند ۱۳۹۵ طرح تعیین عرصه و حریم محوطه باستانی هفت تپه آغاز شد تا هر چه سریعتر نسبت به تصویب محدوده عرصه و حریم هفت تپه اقدام شود.
این باستان شناس، استفاده از نتایج کاوشهای گذشته و روشهای مختلف و جمع بندی آنها نسبت به تعیین عرصه و حریم هفت تپه را در پیشبرد این طرح موثر دانست و یکی از روشهای به کار گرفته شده را استفاده از نتایج بررسی های ژئوفیزیکی که در بین سالهای ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۵ توسط بهزاد مفیدی انجام شده دانست .
به گفته وی، به منظور بررسی دقیق وضعیت توپوگرافی منطقه پیرامون هفت تپه از روش مطالعه عکسهای هوایی کرونا و مقایسه آنها با عکسهای ماهواره ای جدید استفاده شده است.
رییس هیأت گمانه زنی به منظور تعیین عرصه و حریم هفت تپه افزود : همچنین به منظور درک بهتر از وضعیت گسترش شهر هفت تپه، بررسی های پیمایشی نیز انجام شد تا از این طریق بتوان اطلاعات جمع آوری شده را با وضعیت کنونی مقایسه و ارزیابی کرد.
زلقی گفت :در کاوشهای اخیر سعی شد تا با استفاده از روشهای جدید همچون بررسی های ژئوفیزیک محوطه در سطح وسیع، وسعت آثار معماری هفت تپه و گستردگی و ارتباط آنها با همدیگر مطالعه و شناسایی شود.
او افزود :این کاوشها به خوبی نشان می دهد که هفت تپه یکی از مهمترین شهرهای باستانی مربوط به فرهنگ ایلام در جنوب غربی ایران بوده ودرکنار شوش بعنوان پایتخت ایلامی ها، در اواسط هزاره دوم پیش از میلاد بعنوان یکی از مراکز مهم سیاسی اقتصادی در شمال خوزستان به شمار می رفته است.
مداخلات و تهدیدات اصلی
او با اشاره به تهدیدات پیش روی این محوطه با ارزش افزود :در همان آغاز با شکل گیری کشت و صنعت و کاغذپارس هفت تپه، منازل مسکونی (کوی ایلام، هاوایی و آوان) و اداری در عرصه محوطه باستانی هفت تپه و تپه ابوفندوا احداث شده است.
زلقی یکی از آسیب رسانترین مداخلات صورت گرفته بر روی محوطه باستانی هفت تپه را ساخت منازل سازمانی کوی ایلام و هاوایی توسط کشت وصنعت هفت تپه دانست.
این باستان شناس با بیان اینکه در واقع کوی ایلام و هاوایی در قلب محوطه باستانی هفت تپه ساخته شده تصریح کرد : کوی ایلام به مساحتی حدود ۳۰ هکتار و کوی هاوایی حدود ۱۳ هکتار است که در مجموع، مساحتی حدود ۴۵ هکتار از محوطه باستانی هفت تپه تصرف شده است .
وی با اشاره به ساخت این دو شهرک در ۵۰سال پیش تصریح کرد : نه تنها باید از هر گونه ساخت و ساز جدید یا گسترش ساخت و سازهای موجود صد در صد جلوگیری کرد، بلکه ضروری است با تعامل با کشت و صنعت هفت تپه نسبت به آزادسازی و واگذاری این دو شهرک به پایگاه چغازنبیل و هفت تپه اقدام شود.
حفاری های محوطه باستانی هفت تپه به آغاز دهه ۱۳۴۰ شمسی بر می گردد. درواقع با شکل گیری و توسعه کشت وصنعت های بزرگ کشت نیشکر در خوزستان همچون کشت و صنعت هفت تپه بخش وسیعی از اراضی منطقه هفت تپه تسطیح شد.
با تسطیح اراضی بخشی ازمنطقه، طاق هلالی یک مقبره مشخص شد که این مسئله دلیلی برای شروع کاوشهای هفت تپه توسط دکتر عزت الله نگهبان شد که به صورت ۱۴ فصل و تا سال ۱۳۵۷ ادامه داشت.
پس از یک وقفه طولانی با ایجاد پایگاه میراث فرهنگی چغازنبیل و هفت تپه در سال ۱۳۷۹، مطالعات باستان شناسی هفت تپه در چهارچوب بررسی و کاوش گسترده در سطح شهر توسط دکتر بهزاد مفیدی از سال ۱۳۸۱ شروع و تا کنون نیز تداوم داشته است.
منبع: مهر
