آفتابنیوز : در بحث لانه جاسوسي يك راه حل اين بود كه با آمريكاييها بنشينيم و مساله را فيصله دهيم، اما ما به جاي اينكه به مذاكره با طرفمان بپردازيم، در اين مساله احساسات را وارد كرديم و آن قدر قضيه را كش داديم تا رسيديم به مقطعي كه حاضر شديم بعد از تحميل جنگ، با آمريكا بنشينيم، اما آن زمان ديگر دير بود.
وي همچنين به قضيه گروگانگيري اشاره كرد و افزود: درآن قضيه نيز تا زماني كه عراق به ما حمله نكرده بود، هيچ كس جرات نميكرد به حل و فصل مساله بپردازد. اما پس از آن آمادگي پيدا كرديم، حتي اين اواخر در اين زمينه عجله هم كرديم و چون با زمان انتخابات آمريكا يكي شده بود، به سرعت آن را حل كرديم .
روحاني ادامه داد: در زمان جنگ نيز زماني كه در موضع قدرت بوديم و خرمشهر را پس گرفته بوديم، باز هم نتوانستيم تصميم بگيريم كه هم زمان با دفاع مقدس با دشمن سر ميز مذاكره بنشينيم و بحث كنيم، اين قضيه را عقب انداختيم تا به جايي رسيديم كه ديگر راهي جز قطعنامه و مذاكره برايمان باقي نماند و آن زمان بود كه مذاكره با عراق را انتخاب كرديم و البته آن هم خيلي دير بود .
روحاني در ادامه با اشاره به شرايط چالشبرانگيز پس از جنگ تحميلي گفت: عملكرد ما از ابتداي انقلاب تا امروز هميشه همراه با بدبيني فوقالعاده شديد نسبت به قدرتهاي خارجي بوده است.
بدبینی ها به غرب نباید مانع تعامل با دنیا باشدرييس مركز تحقيقات استراتژيك مجمع تشخيص مصلحت نظام، با اشاره به آنچه نگراني هميشگي نسبت به سرمايهگذاري خارجي در كشور ميناميد، خاطرنشان كرد: اين قضيه همواره باعث شده هميشه با وسواس برخورد كنيم، اما اين در حاليست كه بعد از گذشت زمان در مقطعي احساس كرديم نياز به سرمايه خارجي و كارشناسان بيروني داريم؛ از اين رو تا حدودي از خود نرمش نشان داديم، اما همچنان ته ذهنمان نگراني وجود دارد و اين در حاليست كه در كشوري مثل مالزي با وجود سرمايههاي زياد خارجي، چنين چيزي وجود ندارد. البته نبايد فراموش كرد كه كشور ما در طول دهههاي گذشته از سوي قدرتهاي خارجي اعم از شرقي و غربي صدمات زيادي ديده و براي استقلال خود بهاي زيادي پرداخته است.
دبير سابق شوراي عالي امنيت ملي ادامه داد: اين درست است كه ما نبايد نسبت به خارجيها خوشبين باشيم و حواسمان همواره بايد به توطئهها باشد، اما اين بدبيني نبايد آن قدر زياد باشد كه مانع هرگونه تعامل سازنده ما با ديگران و عاملي شود براي اينكه راه مناسب و كوتاه را تنها به خاطر نگرانيهاي بيش از حد براي دستيابي به اهدافمان از دست بدهيم.
بدبینی های عمیقی در پس ذهن داریم
دبير سابق شوراي عالي امنيت ملي دليل تمام اين قضايا را بدبينيهاي عميق كه به گفته وي در پس ذهنها وجود دارد، عنوان كرد و گفت: ما همواره نميخواهيم با خارجيها به ويژه دشمن بنشينيم و هميشه احساس ميكنيم اگر اين كار را بكنيم، سرمان كلاه رفته است، همان طور كه شاهد بوديم برخي عزيزان از تريبونهاي عمومي اعلام كردند كه هر وقت ما با خارجيها مينشينيم، سرمان كلاه ميرود كه البته من اين قضيه را قبول ندارم و معتقدم اين نگاه هم ناشي از بدبيني است كه به آن دچار هستيم.
دبير سابق شوراي عالي امنيت ملي گفت: ما هميشه ميگوييم نبايد به دشمن و افراد فريبكار نزديك شويم البته اين خوب است، به شرط آنكه هميشه ادامه داشته باشد نه اينكه در مقاطعي اين را بپذيريم . امروز زمان آن رسيده كه يك مقدار در تصميمگيريها متعادلتر باشيم و با منطق بيشتر و فاصله با احساسات پيش رويم، همچنين در نظر بگيريم كه دنياي امروز با دنياي ده سال پيش و زمان جنگ سرد متفاوت است. امروز شرايط جهاني به سرعت تغيير ميكند؛ ازاين رو ما نميتوانيم فرمولهاي گذشته را ملاك قرار دهيم .
احزاب به فکر تصمیم سازی برای حکومت باشند
روحانی با تاكيد بر اينكه در شرايط حساس امروز كشور، همه به ويژه احزاب سياسي بايد در زمينهي كمك به كشور و نظام بيش از گذشته بكوشند، اظهار داشت: در دنيا معمولا حزبي كه حاكم نيست به فكر كمك به حاكمان هم نيست، اما در جمهوي اسلامي ايران، نبايد اينگونه باشد و چه حزب حاكمي كه در مصدر حكومت است و چه حزبي كه حاكم نيست، بايد كمك به نظام را وظيفه ديني، ملي و انقلابي خود بداند و در هر شرايطي به اين امر بیاندیشند.
وي با اشاره به آنچه شرايط سخت و پيچيده امروز كشورمان ميناميد، ادامه داد: امروز احزاب ضمن اين كه بايد به فكر پيشبرد اهداف حزبي خود باشند، بايد به فكر كمك و تصميم سازي درست براي نظام هم باشند. البته شايد درست نباشد كه همه نظرات در رسانههاي جمعي مطرح شود، اما احزاب ميتوانند از طريق مناسب، ديدگاههايشان را به مسوولان مربوط برسانند.
باید با تدبير به پيش رويمرييس مركز تحقيقات استراتژيك مجمع تشخيص مصلحت نظام، حساسيت اين مقطع زماني را از يك نگاه از حساسيت زمان جنگ تحميلي بيشتر دانست و ادامه داد: امروز در شرايطي قرار داريم كه در برابر يك هجمه عمومي هستيم و كشورهاي مختلف به ويژه غربيها دست به دست هم دادهاند كه به تدريج شرقيها را كنار خود بكشند تا عليه جمهوري اسلامي به تصميماتي برسند؛ از اين رو امروز مهم است كه با تدبير و تامل راه را پيش رويم.
روحاني در ادامه با اشاره به مساله هسته اي ايران اضافه كرد: تدبير جمهوري اسلامي در اين بود كه در مساله هسته اي بتواند از راههايي پيش رود كه هزينه كمتري دارد، اما شرايط امروز روند را سختتر كرده است. اگر چه مردم مسرور و خوشحال هستند كه دانشمندان و جوانان غيور در سازمان انرژي اتمي، توانستهاند موفقيتهاي خوبي در زمينه فناوري هسته اي كسب كنند، اما بايد به ياد داشت كه اين تلاشها مربوط به آخرين سالهاي نخستوزيري مهندس ميرحسين موسوي است و از آن زمان تلاشها در آن زمينه آغاز شده بود و در همهي دوران رياستجمهوري آقاي هاشمي رفسنجاني، همهي چيزهايي كه امروز داريم، آماده شده بود . سانترفيوژها و بخش ليزر و غنيسازي، همه در آن دوران شكل گرفت.
روحاني با اشاره به تلاشهاي دولت سيدمحمد خاتمي در اين زمينه گفت: در آن دوران تلاش شد كه اين فناوري بومي و در داخل هم براي ساخت و توليد آن اقدام شود، كه البته اقدامات گستردهاي درآن زمان صورت گرفت. نبايد از ياد برد كه از سال 67 تا امروز در اين مسير حركتهاي زيادي شده و به ويژه دولت هاشمي رفسنجاني و خاتمي زحمات زيادي را در اين زمينه متحمل شدند، تا جايي كه توانستيم در سال 81 به فناوري غنيسازي دست يابيم .
دبير سابق شوراي عالي امنيت ملي، با اشاره به اينكه در سال 81 با تعدادي سانترفيوژ غنيسازي انجام داديم، گفت: خاتمي در بيست و دو بهمن سال 81 دستيابي به اين دستاورد را به عنوان پيروزي بزرگ ملت ايران عنوان كرد، البته در آن زمان اصفهان ناقص بود و اراك تازه شروع شده بود و در توليد كيك زرد، قدمهاي اوليه را برداشته بوديم كه لازم بود كامل شود.
وي با اشاره به آنچه سر و صداهاي راه افتاده در دنيا عليه ايران در سال 81 ميناميد افزود: پس از آن در سال 82 بود كه پرونده ايران به شوراي حكام رفت و در آن مقطع بود كه تبليغات دروغين عليه ايران در جهان به راه افتاد. متاسفانه با اين دروغها افكار عمومي مشوش شد تا رسيديم به قطعنامه شهريور سال 82 كه اين قطعنامه براي جمهوري اسلامي خوشايند نبود و ما را تا مرز فرستادن پرونده به شوراي امنيت در اجلاس بعدي نزديك كرد.
روحاني با اشاره به تصميمات حكيمانهاي كه جمهوري اسلامي در اين زمينه اتخاذ كرد، خاطرنشان كرد: البته اين تصميمات حكيمانه مربوط به كل نظام بود. ما در آن زمان تصميم گرفتيم فعاليت نطنز را تعليق كنيم، اما كارهاي ديگر را تكميل كرديم. در نطنز به فناوري غنيسازي دست يافته بوديم و آژانس هم اين را ميدانست، اما در عين حال اراك و اصفهان و كيك زرد سه پروژهاي بودند كه ناقص مانده بودند؛ لذا تعليق آن پرونده را كه كامل بود، پذيرفتيم، اما تعليق سه پروژهي ناقص را نپذيرفتيم.
دبير سابق شوراي عالي امنيت ملي با اشاره به مذاكرهي ايران با اروپا پس از اين مقطع گفت: برخي ميگويند كه با غربيها نبايد مذاكره كنيم و چشم آبيها هميشه ما را گول ميزنند. اين حرفها، سخنان واهي بيش نيست و متعلق به كساني است كه در اين ميدان نبودند، چرا كه اگر بودند، ميدانستند ايرانيها هوشمند و قادرند منافعشان را تامين كنند. چنانچه با اطلاع آژانس فرصتي آرام براي دانشمندان ما به وجود آمد تا بحث كيك زرد، اراك و به ويژه اصفهان را ادامه دهند .
روحاني با اشاره به كامل شدن تقريبي فعاليتهاي اصفهان در فروردين سال 83 گفت: در آن زمان مقداري كيك زرد را تزريق كرديم و توانستيم پس از مرحلهاي فعاليتهاي اصفهان را كامل كنيم. در مذاكرات پاريس كه تعليق را پذيرفتيم مطرح كرديم كه بايد اصفهان تكميل شود، لذا اصفهان را تكميل كرديم و تا فوريه سال بعد حدودا اسفند 83، اصفهان همچنان كار ميكرد.
رييس مركز تحقيقات استراتژيك مجمع تشخيص مصلحت نظام، با اشاره به روي كار آمدن دولت جديد ادامه داد: در دولت جديد خيليها اصلا در اين واديها نبودند و نميدانند كه چه گذشته است، ما با اروپا در مذكرات به نقطهاي رسيديم كه اروپا فعاليت اصفهان و نطنز را پذيرفت. در فروردين سال 84 خبرگزاريهاي خارجي اعلام كردند كه ايران و اروپا سر 500 سانترفيوژ به توافق رسيدهاند كه البته درست نبود و غربيها اين حرف را به اين معني كه آمادگي براي فعاليتها و مذاكرات بعدي را دارند، زده بودند، البته بسياري از روزنامهها در آن زمان به اين قضيه حمله كردند و گفتند كه چرا ما سر پانصد سانترفيوژ با غربيها به توافق رسيدهايم .
دبير سابق شوراي عالي امنيت ملي، با ابراز تاسف از اينكه اروپا با نزديك شدن به انتخابات رياستجمهوري نهم ايران عقبنشيني كرد، گفت: آنها در آن مقطع احتياط را پيشه كردند و گفتند نميدانيم در انتخابات ايران چه خواهد شد؛ لذا ناچاريم صبر كنيم تا دولت سر كار آيد. اگر چنين نبود ما به توافق نهايي با آنها نزديك شده بوديم. اما متاسفانه با روي كار آمدن دولت جدید تاكتيكها در مساله هسته اي تغيير كرد و در برابر اين تاكتيكها كه البته موفقيتهايي داشت، ناچار شديم هزينههاي زيادي بپردازيم.
روحاني با بيان اين احتمال كه در آينده صدور قطعنامههايي در شوراي امنيت عليه ايران را شاهد خواهيم بود، در عين حال از مطالب گفته شده دو نكته را به عنوان نتيجهگيري برشمرد و گفت: درست است كه ما نبايد به ديگران خوشبين باشيم و هميشه بايد نسبت به خارجيها احتياط كنيم، اما بايد بدانيم ديگران به دنبال منافع خودشان هستند و نه منافع ما، همچنين بايد بدانيم راه مذاكره و تعامل بسته نيست و ميشود با خارجيها هم سر يك منفعت مشترك كه قابل تعريف است، به توافق رسيد.
وي گفت: در دنياي امروز نميشود مطرح كرد كه يك كشور به هيچ عنوان نيازي به بيرون ندارد . اين امكان وجود ندارد كه تعامل با بيرون را كنار بگذاريم و بگوييم در هيچ شرايطي با خارجيها سر ميز مذاكره نمينشينيم، البته بهتر است كه در مناسبترين شرايط اين كار را بكنيم. امروز پيشبيني ميكنم كه بر سر مسالهي هستهيي در نهايت غرب و ما بايد سر ميز مذاكره بنشينيم و با تعامل اين مساله را حل كنيم.
روحاني با تاكيد بر اينكه همواره بايد راهي را انتخاب كنيم كه هزينهي كمتري برايمان داشته باشد، افزود: هنر اين است كه با هزينهي كم روي پاي خود بايستيم، وگرنه با هزينهي بالا هر كاري را ميتوان كرد. ميتوان با هيچكس ارتباطي نداشت اما اين امر هزينههاي بالايي را به ما تحميل خواهد كرد. برخي فكر ميكنند هدف ما تنها بقاست و تنها بايد كاري كنيم كه نظام ويران نشود، البته بقا هدف قطعي ماست، اما تنها هدف نيست؛ رشد، توسعه و تعالي نيز هدف والاي ماست .
روحاني، در ادامه سخنراني خود اظهار داشت: ما ايراني ميخواهيم كه با رشد و توسعه و تعالي بماند و با ديگران بتواند رقابت كند، اگر نتوانيم از لحاظ رشد و توسعه پيش رويم اقتدار ما هم زير سوال خواهد رفت. كشوري بدون رشد و توسعه به اقتدار نميرسد، لذا به غير از بقا بايد به فكر ديگر مسائل هم بود، ما ميتوانيم با تعامل با بازيگران و حفظ اهداف و اصول به سمت اهدافمان حركت كنيم، بدون تعامل، با تقابل هم اين كار امكانپذير است، اما قطعا هزينههاي بالايي خواهد داشت.
وي با تاكيد بر كمك همهي احزاب و گروههاي سياسي كه با مسائل ملي آشنا هستند به نظام اظهار داشت: نقد آشكار شايد در مقاطعي به مصلحت كشور نباشد، اما اگر به سمت نقد سازنده و در مقاطعي نقاديهاي غيرمستقيم برويم، ميتوان همواره به نظام جمهوري اسلامي كمك كرد.
تغییر آرایش سیاسی رييس مركز تحقيقات استراتژيك مجمع تشخيص مصلحت نظام، در ادامهي گردهمايي در جمع خبرنگاران به پرسشهاي آنها پاسخ گفت. وي درباره تغيير آرايش سياسي در كشور گفت: آرايش سياسي كه امروز در حال شكلگيري است با آرايش سياسي قبل از انتخابات نهم رياست جمهوري بسيار متفاوت است. با گذشت زمان ممكن است مجددا تغييراتي در اين آرايش هم به وجود آيد، حتي در جناحهاي راست، چپ و سنتي، در آنها نيز شكاف و انشقاق و يا ائتلاف ميبينيم و حتي ممكن است تغييرات ديگري را نيز شاهد باشيم.
تصمیم برای خبرگان زود است
روحاني درباره انتخابات مجلس خبرگان نيز گفت: ممكن است فهرستهاي مختلفي منتشر شود، چرا كه قرار است اين دو انتخابات همزمان برگزار شود و اين خود به خود باعث ميشود كه مشاركت و حساسيت مردم به ويژه بر روي انتخابات خبرگان بيشتر شود. دبير سابق شوراي عالي امنيت ملي در پاسخ به سوال خبرنگاري كه احتمال كانديداشدن وي را در انتخابات مجلس خبرگان جويا شده بود، با بيان اينكه براي صحبت در اين زمينه زود است، افزود: هنوز هيچ تصميمي در اين زمينه نگرفتهام. معتقدم فرصت زياد است.
رييس مركز تحقيقات استراتژيك مجمع تشخيص مصلحت نظام، با بيان اينكه ممكن است در انتخابات مجلس خبرگان فهرستهاي متفاوتي وجود داشته باشد گفت: ما نميتوانيم مانع هيچ ليستي باشيم، چرا كه هر گروهي ميتواند براي اين انتخابات ليست ارائه دهد، اما مهم اين است كه مردم آگاهي لازم را پيدا كنند و در اين انتخابات بتوانند بهترينها را برگزينند.
وي ادامه داد: چون اين بار دو انتخابات خبرگان و شوراها با هم برگزار خواهند شد، فكر ميكنيم حضور مردم در اين انتخابات پررنگتر از گذشته خواهد بود.
شورای عالی امنیت ملی همیشه به روزنامه ها توصیه هایی داردروحاني در پاسخ به سوالي دربارهي اينكه بعضا مطرح ميشود شوراي عالي امنيت ملي بنا به مصوبهاي روزنامهنگاران را از پرداختن به برخي مباحث هستهاي منع كرده است، گفت: شوراي عالي امنيت ملي در گذشته نيز همواره توصيههايي به مطبوعات داشت، اما ما در آن دوران همواره دنبال اقناع بوديم، بدين معني كه زمانيكه يك مساله مهم رخ ميداد مديران مسوول روزنامهها و ساير رسانهها را دعوت و در آن باره بحث ميكرديم، ما و آنها نظراتمان را ارائه ميداديم لذا در آن دوره ميتوان گفت كه ما بيشتر به دنبال اقناع بوديم، از اين رو در طول مدتي كه در شوراي عالي امنيت ملي فعاليت ميكردم، با اين كه اين اختيار را داشتيم كه مثلا از يك روزنامه شكايت كنيم و با شكايت ما هم طبق قانون روزنامه بسته ميشد، هيچگاه اين كار را نكرديم. شيوه ما اين بود اما ممكن است كه شيوهها در اين زمان تغيير كرده باشد، به نظر بنده بهترين راه براي مطبوعات و رسانهها اقناع است.
دلایل عدم اجماع در مسکودبير سابق شوراي عالي امنيت ملي همچنين درباره علت به نتيجه نرسيدن مذاكرات مسكو گفت: آمريكاييها به هر حال قصد دارند خيلي سريع قدمها را بردارند، اما منافع همهي دنيا اين اقتضاها را ندارد . آمريكاييها ميخواهند به سرعت يك قطعنامه را طبق فصل هفت تصويب كنند و اگر طبق اين فصل، قطعنامهاي تصويب شود، اگر بلافاصله عمل نشود، شوراي امنيت ميتواند مجازاتها را مقرر كند. آمريكاييها قصد دارند ما را خيلي سريع به اين فصل هفت برسانند، لذا از آنجا كه مشخص است همهي كشورها با اين قضيه موافق نيستند و منافعشان اقتضا نميكند، اين قضيه به نتيجه نرسيد، از اين رو اين اجلاس نميتوانست موفق شود، اگر موفق ميشد به اين معنا بود كه آمريكاييها سلطهشان را بر همهي كشورهاي دنيا به حد اعلا رساندهاند.