آفتابنیوز : موارد خفیفتر آن به کتکزدن تا مرحله کبودی، سوزاندن با سیگار، بریدگی و... خلاصه میشود که حتی تجسم آن نیز دردآور است. بنابراین ضرورت وجود یک سازمان حمایتی در این میان احساس میشود، چرا که در مواردی میتواند با اقدامات بهموقع و سریع جلو شدت آسیبهای وارده را بگیرد. کودکان مستاصل به مامنی چون اورژانس اجتماعی نیاز دارند تا با حمایت همهجانبه کودکی ازدسترفته خود را به دست آورند.
انتظار؛ واژهای که گاهی اوضاع را وخیمتر میکند و تنها شرایط فرد مضطرب را التهاب میبخشد. حال شرایط کودکی آزاردیده را در ذهن خود ترسیم کنید؛ دختر یا پسربچهای که توسط اطرافیان خود مورد ضرب و شتم قرار گرفته و تنها چشم امیدش به این است که از این مخمصه رهایی یابد. شانس بیاورد اعضای خانوادهای، دوستی، همسایهای و... پیدا شود و قصد کند که حال و اوضاع او را به اورژانس اجتماعی گزارش دهد و باز هم انتظار و صدای ضبطشدهای که تنها مددجو را به گیرودار اداری میکشاند؛ اورژانسی که تنها وقت را هدر میدهد و فعالیتش با اسمش منافات دارد. شما تنها از این کارشناس به آن کارشناس پاسکاری میشوید، در حالی که کودکی در گوشهای از شهر آرامآرام جان میدهد. او ممکن است بارها و بارها کتک بخورد، هل داده شود، پرت شود، بدنش کبود شود و استخوانهایش بشکند یا خشنترین و غیرانسانیترین شکل آزار را که همان کودکآزاری جنسی است. تجربه کند؛ طفل بیپناهی که معصومیت ازدسترفتهاش زیر پوست شهر مدفون و حقوقش نادیده انگاشته شده است. تنها بارقه امیدی که میتوان در این شرایط یافت، اورژانس اجتماعی است که به محل کودکآزاری را آنچنان که باید و شاید نیرو اعزام نمیکند، حتی شبانهروزی هم نیست و در ساعتهای خاصی خدمات ارائه میدهد، بهگونهای که اگر کودکآزاری ساعت 9 شب به بعد اتفاق بیفتد، از حمایت خبری نیست.
رسیدگی به کودکآزاری متولی خاصی ندارد
مرداد امسال مدیرعامل جمعیت امام علی(ع) با اشاره به اینکه رسیدگی به موضوع کودکآزاری متولی خاصی ندارد، اعلام کرد که اورژانس اجتماعی در تمام ساعات روز پاسخگو نیست. زهرا رحیمی در نشست بررسی کودکآزاری در محلات حاشیه و راهکارهای پیش رو که با عنوان «قربانیان خاموش» بههمت جمعیت امامعلی(ع) برگزار شد، گفت: بارها شده هنگامی که متوجه کودکآزاری در منطقهای میشویم و به مراجع مسئول مراجع میکنیم، هر نهادی ما را به جای دیگر پاس میدهد. او در ادامه به نقص سیستم گزارشدهی کودکآزاری در کشور اشاره و اظهار کرد: در سیستم گزارشدهی کودکآزاری ضعفهایی وجود دارد؛ این ضعفها در مناطق محرومتر و نیازمندتر که کودکآزاریهای بیشتری را هم تجربه میکنند، بسیار زیاد است. این فعال حوزه حقوق کودک عنوان کرد: برای مثال اگر در مرکز تهران گزارش کودکآزاری داشته باشیم، اورژانس اجتماعی به آن رسیدگی میکند، اما اگر این گزارش از مناطق حاشیه و دور از تهران باشد، نمیتوان انتظار حضور اورژانس اجتماعی را داشت. او با بیان اینکه اورژانس اجتماعی تنها در ساعات اداری پاسخگوست، بیان کرد: این اورژانس 24ساعته پاسخگو نیست. همزمان معاون سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه مطالعه ملی در رابطه با کودکآزاری وجود ندارد، گفت: سال95 از حدود 700هزار تماس تلفنی با اورژانس اجتماعی حدود 160هزار تماس (5/8 درصد) در رابطه با کودکآزاری بوده است. حبیبا... مسعودیفرید افزود: یکی از وظایف اورژانس اجتماعی که امروز با 245مرکز در کشور فعال است، پرداختن به کودکآزاری است و تا پایان سال این 245 مرکز به بالغ بر 350 مرکز خواهد رسید. این موضوع نشان میدهد کشور به موضوع کودکآزاری بسیار توجه کرده است. بهگزارش ایسنا، معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور ادامه داد: این آمار نسبت به سال گذشته تفاوت معنیداری نداشته است، البته احساس میشود میزان شناسایی، افزایش یافته است.
مردم موظفند کودکآزاری را گزارش دهند
در قانون حمایت از کودکانونوجوانان مصوب سال1381 ذکر شده که همه مردم موظفند کودکآزاری را گزارش دهند و اگر از این موضوع سر باز زنند، خود نوعی جرم محسوب میشود و مستوجب مجازات حبس و جزای نقدی است. در این قانون تصریح شده کودکآزاری جرمی عمومی است و نیاز به شاکی خصوصی ندارد. بنابراین نقش اورژانس اجتماعی در این میان چشمگیر است، چرا که از طرفی افرادی که شاهد کودکآزاریها هستند، باید این آسیب را به اورژانس اجتماعی گزارش دهند و از طرف دیگر گاهی اوقات این ضرورت ایجاد میشود که مددجوی اورژانس در روال پرونده کودکآزاری قرار گیرد و نظرات و مستندات او درج شود؛ مسالهای که حسین اسدبیگی، رئیس اورژانس اجتماعی به آن اشاره داشته است. البته تاکنون فعالان حقوق کودک از کمی و کاستیهای اورژانس اجتماعی گلهمند بوده و اعتراض خود را اعلام کردهاند. بنابراین نیاز است با توجه به اتفاقات اخیر و بروز چندین مورد کودکآزاری تکاندهنده توسعه عملکرد این مجموعه مورد توجه قرار گرفته و کارآمد باشد، چرا که بسیاری از کودکآزاریها پنهانی است. باید شرایط بهگونهای باشد که کودکان و خانوادههایشان بتوانند با آگاهی از وجود خدمات اورژانس اجتماعی در اسرع وقت و بدون واهمه معضلات خود را مطرح کنند.
ضرورت پوششدهی شیفت شب
یک عضو کمیسیون اجتماعی مجلس درباره معضل کودکآزاری در گفتوگو با «آرمان» میگوید: کودکآزاری باید از جنبههای مختلف بررسی شود. برای ورود به این معضل در ابتدا باید افرادی که اختلالات روانی دارند، شناسایی شوند. از این رو در این راستا اورژانس اجتماعی میتواند بسیار خوب به این مساله ورود پیدا کند. زهرا ساعی میافزاید: وقتی خانوادهها در مواجهه با چنین مشکلاتی میبینند که پدر خانواده، اطرافیان و دوستان دچار اختلالات روانی هستند، باید به اورژانس اجتماعی گزارش دهند تا این افراد شناسایی و تحت درمان قرار گیرند و به خود و اطرافیان آسیب نرسانند. او ادامه میدهد: روشهای خودمراقبتی باید به خانوادهها و کودکان آموزش داده شود. در این راستا مدارس و رسانهها نیز نقش قابل ملاحظهای دارند. ساعی یادآور میشود: باید خانوادهها در مواقع خطر بدانند به کجا مراجعه کنند، در حالی که بسیاری خانوادهها از وجود اورژانس اجتماعی بیخبرند. از این رو اطلاعرسانی و آگاهیبحشی در کنار آموزش میتواند به کاهش آمار کودکآزاری کمک کند. این درحالی است که افراد کودکآزار در جامعه بدوندرمان رها شدهاند. او اظهار میکند: همین که خطری کودکی را تهدید کرد و رفتار نامناسبی شکل گرفت، باید بداند که چه کار کند. باتوجه به اینکه دستیابی به اورژانس اجتماعی از طریق تماس تلفنی امکانپذیر است، کودک یا خانواده او میتوانند این مساله را گزارش دهند.
ساعی بیان میکند: در کشورهای توسعهیافته اورژانس اجتماعی وجود دارد؛ باید از تجارب آنها استفاده کنیم. این اورژانسها شبانهروزی هستند و خدماترسانیشان سریع و فوری است؛ حتی ادامهدار هم است؛ یعنی مددکار اجتماعی و کارشناسان مربوطه فرد کودکآزار را تحتدرمان قرار میدهند. او خاطرنشان میکند: همچنین خانوادههای کودکان آسیبدیده نیز حمایت میشوند تا دچار آسیب بیشتری نشوند. بنابراین باید تمامی این موارد در یک برنامهریزی درست پیشبینی شود و اکنون در جامعه چنین خلأیی احساس میشود. ساعی ادامه میدهد: از سوی دیگر، مصرف مواد روانگردان نیز بسیاری از خانوادهها را دچار مشکل کرده و این مساله به کودکآزاری نیز دامن زده است. البته جای تاسف دارد که بسیاری از این جرایم گزارش داده نمیشوند و بهتبع آن خانوادهها نیز دچار بحران میشوند. بنابراین باید اطلاعرسانی شود و توام با آن میزان خدمات اجتماعی نیز افزایش یابد. این عضو کمیسیون اجتماعی مجلس بیان میکند: چندی پیش با حضور معاوناول رئیسجمهور چندین اورژانس اجتماعی در سراسر کشور افتتاح شد.
در واقع این مساله مورد توجه قرار گرفته است، ولی باید بدانیم که بضاعت دولت در حد خاصی است. او ادامه میدهد: متولی این امور سازمان بهزیستی است. چندینبار هم با سازمان بهزیستی جلسه گذاشتیم و مرتبا این سازمان بحث کمبود اعتبارات و نیروی انسانی را مطرح کرده که باید تقویت این موارد در دستور کار قرار گیرد. ساعی اضافه میکند: باتوجه به آسیبهایی که در حوزه کودکان گزارش داده شده، توسعه اورژانس اجتماعی اکنون یک ضرورت است. از او در مورد محدودیت ساعات خدماترسانی اورژانس اجتماعی در حوزه کودکآزاری میپرسیم که میگوید: اورژانس اجتماعی باید 24ساعته باشد، چون در اینجا فوریت مطرح است و زمان مدنظر نیست. بنابراین باید با سازمان بهزیستی صحبت کنیم که خدمات این اورژانس شیفت شب را هم پوشش دهد؛ بهویژه در حوزه کودکان و زنان که ضرورت بیشتری دارد. او خاطرنشان میکند: مجلس باید اعتبارات سازمان بهزیستی را بیشتر کرده و نظارتهای خود را قوی کند تا مشخص شود این اعتبارات کجا خرج میشوند.
منبع: آرمان